Đối mặt với 50.000 binh sĩ Nga ở Kursk, số phận lực lượng Ukraine sẽ ra sao?

Một đoàn xe tăng Nga được phát hiện vào tháng 9 băng qua Sông Seym ở sườn phía tây của lực lượng Ukraine tại Kursk (Telegram)

Sau nhiều tháng chiếm giữ một vùng lãnh thổ rộng lớn ở Nga sau cuộc tấn công xuyên biên giới hồi tháng 8, Tổng thống Volodymyr Zelensky tuyên bố rằng Ukraine hiện đang giao tranh với lực lượng 50.000 quân do Nga tập hợp ở tỉnh biên giới Kursk.

Nhưng dù quân đội Ukraine đã thành công tiến vào các vị trí sâu trong Kursk, cuộc tấn công đã nhận được phản ứng trái chiều từ các nhà phân tích, với một số người đặt câu hỏi về sự khôn ngoan khi rút sức mạnh phòng thủ quan trọng khỏi cuộc chiến ở khu vực Donbass phía đông Ukraine, nơi lực lượng Nga đã đạt được những bước tiến ổn định và vững chắc trong nhiều tháng.

Động lực từ cuộc bầu cử Mỹ

Với việc các quan chức cấp cao của Ukraine tiết lộ với tờ The Independent vào tháng 8 rằng họ coi cuộc tấn công Kursk là một công cụ "tâm lý" quan trọng để buộc Tổng thống Putin phải ngồi vào bàn đàm phán, lực lượng của Kiev đã thành công trong việc cầm cự ở Kursk lâu hơn nhiều so với dự kiến ban đầu của một số nhà phân tích.

Tuy nhiên, Moskva hiện đang thúc đẩy việc chiếm lại lãnh thổ. Thậm chí các báo cáo rằng hàng nghìn binh sĩ của một bên thứ ba đã đồn trú tại Kursk cho thấy cuộc chiến đang trở nên căng thẳng hơn.

Chiến sự nóng lên ở Kursk diễn ra trong bối cảnh ứng cử viên Donald Trump tái đắc cử làm tổng thống Mỹ, qua đó đặt ra câu hỏi về cách tiếp cận trong tương lai của Washington đối với việc hỗ trợ Ukraine và các nhượng bộ tiềm năng trước Moskva. Ông Trump từng tuyên bố rằng ông có thể chấm dứt xung đột ở Ukraine chỉ trong một ngày.

"Lợi thế lớn mà người Ukraine có được ở Kursk chính xác là, trọng tâm cuộc chiến cho đến nay vẫn là Donbass [bao gồm các tỉnh Donetsk và Luhansk]”, Tiến sĩ Galeotti cho biết. “Bây giờ, rõ ràng là với viễn cảnh về một lệnh ngừng bắn tiềm tàng đóng băng các tiền tuyến dưới thời ông Trump, Moskva có thể quyết tâm rằng, vào thời điểm ông Trump nhậm chức, họ phải đánh bật Ukraine khỏi vùng lãnh thổ ở Kursk. Vì vậy, tôi nghĩ đây là những gì chúng ta đang thấy bây giờ.”

Nhưng Tiến sĩ Galeotti nói thêm: “Người Nga không thể duy trì tỷ lệ tổn thất đó mãi mãi. Nhưng khi họ đang nghĩ về những gì phía Ukraine có thể đạt được trong phần còn lại của năm, họ sẵn sàng chịu tổn thất để xem có thể đẩy ranh giới đi xa đến đâu.”

Tuy nhiên, Emil Kastehelmi, một nhà phân tích nguồn mở tại Black Bird Group, cho biết, lãnh thổ Nga do Ukraine kiểm soát, ngay cả khi lớn nhất, bao gồm vùng nông thôn của khu vực biên giới với vài chục ngôi làng và một thị trấn nhỏ 6.000 cư dân. Các hoạt động trên bộ của Ukraine không ở vị trí có thể đe dọa nghiêm trọng bất kỳ tuyến đường hậu cần, cơ sở quân sự, thành phố hay cơ sở hạ tầng quan trọng nào khác của Nga". Do đó có thể hiểu được tại sao Moskva không có động lực ngay lập tức để tập hợp một lực lượng lớn ở Kursk.

Bulent Gokay, giáo sư về quan hệ quốc tế tại Đại học Keele, lập luận rằng, việc ông Trump tái đắc cử đã khiến nhu cầu giành lại Kursk của Nga ngày càng cấp bách, đồng thời cũng khuyến khích ông Zelensky cố giữ Kursk dưới sự kiểm soát của Ukraine. Ông Gokay cảnh báo rằng "cố gắng giữ vùng đất này sẽ rất tốn kém cho quân đội Ukraine".

Quân nhân Ukraine thuộc Lữ đoàn tác chiến số 15 che chắn một khẩu pháo 152 mm 2A65 Msta-B ở khu vực Pokrovsk, Donetsk, vào 5/10/2024. Ảnh: Anadolu/ Getty Images)

Khả năng Nga giành lại Kursk

Đánh giá về khả năng Nga giành lại Kursk, Tiến sĩ Galeotti cho biết: "Thực sự thì tất cả đều là vấn đề về nguồn lực. Tôi không tin rằng họ có thể làm được điều đó nếu không chuyển một số lực lượng từ mặt trận Donbass [Donetsk].

“Vì vậy, câu hỏi thực sự là ông Putin quyết tâm đến mức nào? Nếu ông ấy quyết tâm xóa sổ mỏm Kursk (nơi lực lượng Ukraine chiếm giữ) vào đầu tháng 1 và nếu ông sẵn sàng chuyển giao các nguồn lực cần thiết, thì vâng, ông ấy sẽ thực hiện điều đó”.

Về mặt trận miền đông Ukraine, Tiến sĩ Galeotti cho rằng mục tiêu ở đó của Nga cũng là chiếm được càng nhiều lãnh thổ càng tốt vào đầu năm mới.

Mặc dù đánh giá rằng Nga khó có thể tranh giành thêm bất kỳ thành phố hay thị trấn lớn nào ở miền đông Ukraine, Tiến sĩ Galeotti đánh giá rằng ông Putin sẽ "khá hài lòng" với tiến triển của Nga nếu các mặt trận tạm thời bị đóng băng vào năm 2025, sau khi đã kiểm soát phần lớn các vùng lãnh thổ nói tiếng Nga ở miền đông Ukraine.

Tuy nhiên, những tổn thất tiếp theo của Kiev ở miền đông Ukraine có thể đặt ra những câu hỏi chính trị khó khăn về sự khôn ngoan trong cuộc tấn công Kursk của họ.

Tiến sĩ Patrick Bury, cựu chuyên gia phân tích của NATO hiện đang làm việc tại Đại học Bath, tin rằng bình luận của ông Zelensky về lực lượng 50.000 người ở Kursk có liên quan đến quan điểm của các quan chức Ukraine rằng họ đang thu hút lực lượng Nga, nếu không họ sẽ được triển khai ở những nơi khác.

Ông Bury nói: “Thật không may, mặc dù chắc chắn Nga đã đưa những nguồn lực đó vào Kursk, nhưng nó không khiến các tuyến đầu [miền đông] bị suy yếu nghiêm trọng theo cách mà người Ukraine hy vọng”.

Quân nhân Ukraine thuộc Lữ đoàn tác chiến số 15 che chắn một khẩu pháo 152 mm 2A65 Msta-B ở khu vực Pokrovsk, Donetsk, vào 5/10/2024. Ảnh: Anadolu/ Getty Images)

Hai kịch bản với Ukraine

Với sự tập trung quân đội như vậy cho thấy Nga sẽ cố gắng nghiền nát những kẻ xâm nhập ở Kursk bằng một “cú đòn mạnh” trước các cuộc đàm phán tiềm năng. Tiến sĩ Bury cho rằng triển vọng của người Ukraine phụ thuộc vào tinh thần, chất lượng và sự gắn kết của quân đội đồn trú tại đó.

Ông nói: “Nếu đứng vững và chiến đấu, họ sẽ có một số vị trí phòng thủ khá tốt và họ có một số bờ sông để phòng thủ. Vì vậy, nếu họ có thể, cuộc chiến ở đây sẽ đẫm máu và tổn thất, người Nga sẽ đạt được những bước tiến gia tăng”.

Ông cũng nhận định: “Nếu họ bị áp đảo hoặc tinh thần suy sụp, thì điều đó có thể diễn ra nhanh hơn. Nhưng – nếu quá khứ là một chỉ báo của hiện tại – thông thường chúng ta đã thấy những trận chiến tiêu hao, tổn thất nặng nề với người Nga nhưng dần dần nghiền nát người Ukraine.”

Trong khi Tiến sĩ Bury lưu ý rằng Nga trong quá khứ đã phải xây dựng một "số lượng áp đảo" quân đội để đánh bại quân đội Ukraine, Tiến sĩ Galeotti cho rằng bất kỳ lực lượng nào gồm 50.000 quân ở Kursk "có lẽ sẽ là một nhóm quân rất hỗn tạp - từ những người không có kinh nghiệm chiến đấu cho đến một số lực lượng có năng lực, cộng với yếu tố không xác định từ bên thứ ba.

"Cuối cùng, Kursk không thể giữ vững", Tiến sĩ Galeotti nói cho lưu ý rằng: "Câu hỏi thực sự là họ có thể khiến người Nga phải trả giá bao nhiêu để giành lại khu vực này, và Moskva bị buộc phải hạ thấp ưu tiên cho cuộc tấn công của mình ở Donbas đến mức nào?"

Thu Hằng/Báo Tin tức (Theo Independent)