Đổi mới công nghệ là 'đòn bẩy' tái cơ cấu ngành Công Thương

Yêu cầu tất yếu cho phát triển bền vững

Sáng ngày 3/12 tại Hà Nội, Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số (Bộ Công Thương) cùng các đơn vị liên quan phối hợp tổ chức Diễn đàn Chuyển đổi số Ngành Công Thương lần thứ 3 với chủ đề “Chuyển đổi kép: số hóa chuỗi cung ứng - xanh hóa tăng trưởng”.

Diễn đàn Chuyển đổi số Ngành Công Thương lần thứ 3 với chủ đề “Chuyển đổi kép: số hóa chuỗi cung ứng - xanh hóa tăng trưởng”. Ảnh: Quỳnh Trang.

Diễn đàn có sự tham dự của Thứ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Sinh Nhật Tân, lãnh đạo các cục chức năng, đại diện địa phương, viện nghiên cứu, doanh nghiệp công nghệ cùng nhiều đơn vị hoạt động trong lĩnh vực công nghiệp - năng lượng, thương mại điện tử và logistics.

Tại phiên toàn thể, chuyển đổi số tiếp tục được nhấn mạnh là nhiệm vụ chiến lược, tiên quyết của ngành Công Thương, gắn với quá trình chuyển đổi xanh và mục tiêu phát triển bền vững đến năm 2030. Đây được coi là đòn bẩy quan trọng giúp tái cơ cấu toàn ngành, nâng cao năng lực cạnh tranh và giảm phát thải trong bối cảnh mới.

Ông Lê Văn Bính - Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch HĐND xã Phượng Dực (Hà Nội).

Phát biểu tại diễn đàn, ông Lê Văn Bính - Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch HĐND xã Phượng Dực (Hà Nội) thông tin, việc triển khai các nhiệm vụ về kinh tế số và thương mại điện tử ở cấp cơ sở vẫn còn nhiều khó khăn, từ thiếu nhân lực, hạn chế về phương tiện đến kỹ năng công nghệ của cán bộ. Nhiều nội dung được giao chưa hoàn thành đúng hạn do quá tải nhiệm vụ và bất cập về hạ tầng.

Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch HĐND xã Phượng Dực cho rằng, yêu cầu đổi mới sáng tạo và áp dụng mô hình số đang rất cấp thiết, nhưng năng lực thực thi giữa các xã, phường còn chênh lệch lớn, dẫn đến lúng túng trong cập nhật số liệu, tổ chức thực hiện và vận hành hệ thống số.

Trong bức tranh chung, chuyển đổi số được xem là nền tảng hình thành mô hình tăng trưởng mới, góp phần nâng cao năng suất và hiệu quả. Nhưng, thực tế nhiều lĩnh vực vẫn gặp vướng mắc về thể chế, cơ chế phối hợp và chất lượng dữ liệu. Một số chính sách còn chồng chéo, gây khó khăn cho doanh nghiệp trong tiếp cận và triển khai.

Trong bối cảnh đó, chuyển đổi số và chuyển dịch năng lượng không còn là lựa chọn, mà là yêu cầu tất yếu. Doanh nghiệp và địa phương cần chủ động thích ứng; Nhà nước phải đóng vai trò dẫn dắt thông qua chính sách minh bạch, dữ liệu mở và hệ thống quản trị hiện đại. Khi các yếu tố này được đảm bảo, những mô hình kinh tế mới sẽ có điều kiện hình thành và tạo động lực tăng trưởng bền vững cho giai đoạn tới.

Bà Nguyễn Như Quỳnh - đồng sáng lập, Giám đốc Vận hành Tổ chức Chống Lừa Đảo.

Ứng dụng công nghệ, từ thực trạng đến giải pháp

Song song với chuyển đổi số trong sản xuất và thương mại, vấn đề an toàn thông tin được xem là thách thức cấp bách. Khi các hoạt động giao dịch, sản xuất và chuỗi cung ứng dịch chuyển nhanh sang môi trường số, tội phạm công nghệ cao cũng tận dụng AI và những lỗ hổng dữ liệu để mở rộng phương thức tấn công.

Bà Nguyễn Như Quỳnh - đồng sáng lập, Giám đốc Vận hành Tổ chức Chống Lừa Đảo, nhận định, chuyển đổi số mở ra nhiều cơ hội nhưng cũng đặt doanh nghiệp trước những rủi ro chưa từng có. Chỉ trong nửa đầu năm 2024, hơn 12.000 website giả mạo thương hiệu Việt Nam được phát hiện, con số cho thấy mức độ tinh vi và quy mô của tấn công mạng hiện nay.

Lừa đảo xuyên biên giới, giả giọng, giả hình ảnh lãnh đạo hay chiếm quyền hệ thống sản xuất đều hướng đến điểm yếu nhất là con người. Nếu không chủ động phòng vệ, thiệt hại không chỉ là tài sản số mà còn là niềm tin của khách hàng và đối tác.

Để tạo “lá chắn số” vững chắc, các chuyên gia khuyến nghị, triển khai đồng bộ giải pháp kỹ thuật và thể chế. Doanh nghiệp cần coi an ninh mạng là cấu phần của chiến lược phát triển, thay vì xử lý bị động theo từng sự cố. Việc chuẩn hóa dữ liệu, rà soát quy trình nội bộ, áp dụng các tiêu chuẩn như ISO 27001, NIST và triển khai xác thực đa lớp sẽ giúp giảm đáng kể nguy cơ bị tấn công.

Cùng với đó là hoàn thiện khung pháp lý về an toàn thông tin, chuẩn hóa quy trình quản trị rủi ro và đầu tư hạ tầng giám sát tập trung; củng cố “vùng an toàn” cho hoạt động số của toàn ngành. Khi dữ liệu được kết nối thông suốt, cảnh báo được chia sẻ kịp thời và doanh nghiệp được hỗ trợ bằng các công cụ bảo mật hiện đại, chuyển đổi sốsẽ diễn ra trong một môi trường minh bạch, ổn định và giàu niềm tin.

Đây chính là nền tảng để công nghệ thực sự trở thành lực đẩy cho đổi mới sáng tạo, tăng trưởng xanh và phát triển bền vững trong những năm tới.

Quỳnh Trang