Đổi mới giáo dục phổ thông thời đại AI: Đa dạng cách tiếp cận, thúc đẩy sáng tạo và cá nhân hóa học tập

PGS. TS. Phạm Quang Thao, Phó Chủ tịch VUSTA phát biểu khai mạc. Ảnh: Thu Hằng

Phát biểu khai mạc, PGS. TS. Phạm Quang Thao, Phó Chủ tịch VUSTA cho biết, trong bối cảnh chuyển đổi số mạnh mẽ, giáo dục phổ thông đứng trước yêu cầu cấp thiết phải đổi mới cả nội dung lẫn phương pháp tiếp cận tri thức. Đặc biệt, việc tích hợp trí tuệ nhân tạo (AI) vào dạy học được xem là xu hướng tất yếu nhằm nâng cao hiệu quả, tính cá nhân hóa và hứng thú học tập cho học sinh thế kỷ 21.

TS. Lê Công Lương, Phó Tổng Thư ký kiêm Trưởng ban Ban Khoa học và Hợp tác quốc tế (VUSTA) phát biểu đề dẫn. Ảnh: Thu Hằng

TS. Lê Công Lương, Phó Tổng Thư ký kiêm Trưởng ban Ban Khoa học và Hợp tác quốc tế (VUSTA) khẳng định rằng AI không chỉ là công cụ mà là động lực đổi mới toàn diện giáo dục. Theo ông, việc ứng dụng AI giúp giáo viên tiết kiệm thời gian, học sinh chủ động hơn trong tiếp cận tri thức, đồng thời tạo ra môi trường học tập linh hoạt, tích hợp và tương tác.

Phát biểu tại hội thảo, TS. Nguyễn Thị Như (Khoa Triết học, Đại học Khoa học xã hội và nhân văn) đặc biệt nhấn mạnh vai trò của AI trong giảng dạy môn Giáo dục kinh tế và pháp luật – một môn học định hướng công dân có trách nhiệm.

TS. Nguyễn Thị Như trình bày tham luận. Ảnh: Thu Hằng

Theo bà, AI có thể cá nhân hóa nội dung học tập, phân tích mức độ hiểu bài để đưa ra gợi ý bài tập, hỗ trợ xây dựng tình huống pháp lý và mô phỏng thực tiễn giúp học sinh tư duy phản biện, đóng vai và thực hành kiến thức trong đời sống. “AI không thay thế giáo viên, nhưng là công cụ cực kỳ mạnh mẽ giúp tăng sự hấp dẫn của môn học, gắn kiến thức kinh tế – pháp luật với thực tiễn sống động” bà Như nhấn mạnh. Tuy nhiên, bà cũng cảnh báo về những rủi ro nếu thiếu kiểm soát nội dung AI và nhấn mạnh cần đào tạo giáo viên, phát triển nền tảng AI phù hợp với chương trình Việt Nam để bảo đảm hiệu quả ứng dụng.

Hội thảo cũng ghi nhận nhiều sáng kiến thực tiễn từ cơ sở. Cô Bế Thị Trúc Linh (Trường THCS Thực nghiệm Victory) giới thiệu mô hình dạy Lịch sử bằng thơ và âm nhạc với sự hỗ trợ của ChatGPT và AISongGenerator. Bài học trở nên hấp dẫn hơn khi học sinh được tham gia sáng tác, phổ nhạc và biểu diễn, từ đó dễ ghi nhớ và tăng cảm xúc tích cực với môn học.

Thầy Vũ Hải Nam trình bày tham luận. Ảnh: Thu Hằng

Ở lĩnh vực Địa lí, thầy Vũ Hải Nam (Trường THPT Chuyên, Đại học Khoa học xã hội và nhân văn) trình bày các công cụ như Google Earth, ArcGIS, Canva AI, ChatGPT và Quizizz AI đã được áp dụng hiệu quả trong dạy học thực hành, phân tích dữ liệu không gian và thiết kế bài giảng tương tác.

Tuy nhiên, các chuyên gia cũng chỉ ra những thách thức như hạn chế hạ tầng công nghệ, chênh lệch vùng miền, năng lực số chưa đồng đều giữa giáo viên và học sinh. Các đại biểu kiến nghị Bộ Giáo dục và Đào tạo sớm ban hành khung hướng dẫn ứng dụng AI, đầu tư phát triển nền tảng AI giáo dục Việt hóa, tăng cường bồi dưỡng kỹ năng số cho giáo viên và khuyến khích triển khai các mô hình đổi mới sáng tạo.

Quang cảnh buổi hội thảo. Ảnh: Thu Hằng

Hội thảo khép lại với thông điệp: Đổi mới giáo dục trong thời đại AI không chỉ là ứng dụng công nghệ, mà là đổi mới tư duy giáo dục – lấy người học làm trung tâm, khai thác tối đa sức mạnh công nghệ để nuôi dưỡng sáng tạo, trách nhiệm và năng lực hội nhập cho thế hệ trẻ Việt Nam.

Thu Hằng