Đổi mới mô hình Công an xã bảo đảm vững chắc an ninh, trật tự ngay từ cơ sở - Nhìn từ Hà Nội (Bài 2): Chủ động bám sát địa bàn, phòng ngừa tội phạm ngay từ cơ sở

Công an phường Hàng Gai (Hà Nội) yêu cầu các hộ ký cam kết, không kinh doanh quá giờ quy định, phòng ngừa phát sinh tội phạm gây rối trật tự công cộng, cố ý gây thương tích

Bước chuyển mình mạnh mẽ

Kể từ ngày 1-3-2025, tổ chức bộ máy Công an cấp huyện đã chính thức được chuyển giao toàn bộ chức năng, nhiệm vụ, cán bộ, tài chính và tài sản về các phòng chức năng thuộc Công an thành phố và Công an cấp xã, phường, thị trấn theo mô hình tổ chức mới. Việc tinh gọn bộ máy này nằm trong lộ trình thực hiện Nghị quyết số 22-NQ/TW của Bộ Chính trị về tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả. “Sau khi tổ chức lại bộ máy, lực lượng Công an cấp xã, phường, thị trấn đã và đang trở thành tuyến đầu trực tiếp gánh vác trọng trách bảo đảm an ninh, trật tự tại cơ sở, là điểm tựa then chốt trong thế trận an ninh nhân dân. Dù chịu không ít những áp lực, nhưng lực lượng Công an cấp xã đã có bước chuyển mình mạnh mẽ cả về tổ chức, tư duy và hành động…” - Đại tá Trần Thanh Tùng, Chánh Văn phòng Cơ quan Cảnh sát điều tra, Công an thành phố Hà Nội chia sẻ khi trao đổi với phóng viên An ninh Thủ đô.

Nhìn từ góc độ cơ sở, phường Láng Thượng có diện tích lớn nhất của quận Đống Đa, cửa ngõ nằm trên tuyến hướng từ các huyện ngoại thành như Đông Anh, Sóc Sơn vào trung tâm thành phố Hà Nội. Ngoài ra, phường Láng Thượng có thêm tuyến đường Vành đai 2 chạy qua nên địa bàn luôn tiềm ẩn phức tạp về an ninh trật tự, nhất là các loại tội phạm thanh thiếu niên mang theo hung khí điều khiển xe máy tốc độ cao, gây rối trật tự công cộng. Bên cạnh đó, phường Láng Thượng cũng là nơi tập trung nhiều trường đại học, bệnh viện từ tuyến Trung ương đến Hà Nội, do vậy điều này có tác động không nhỏ đến công tác đấu tranh, phòng ngừa tội phạm của Công an phường Láng Thượng. “Diện tích lớn với trên 30.000 nhân hộ khẩu, nhưng đa số đều là người dân tỉnh ngoài về tạm trú nên công tác quản lý con người gặp nhiều khó khăn. Chúng tôi không né tránh mà nhìn thẳng thực tế để thấy được áp lực lớn thế nào, qua đó đặt trách nhiệm của cán bộ chiến sĩ ra sao? Trước đây, khi còn công an quận, từ các kế hoạch tuyên truyền đến những chuyên đề về đấu tranh, phòng ngừa tội phạm hay công tác tuần tra kiểm soát ban đêm đều có các đội nghiệp vụ phối hợp. Đặc biệt, khi địa bàn xảy ra những vụ án nghiêm trọng, phức tạp thì lực lượng nghiệp vụ của Công an quận có mặt ngay, phối hợp điều tra, xác minh từ ban đầu nên công tác điều tra khám phá án được giải quyết nhanh hơn, hiệu quả hơn. Nhưng khi thực hiện chủ trương tinh gọn, giải thể Công an cấp huyện, áp lực này được đặt toàn bộ lên vai mỗi cán bộ chiến sĩ Công an phường…” - Trung tá Đỗ Hữu Phúc, Trưởng Công an phường Láng Thượng chia sẻ.

Công an phường Hàng Gai (Hà Nội) tăng cường tuần tra, phòng chống tội phạm đột nhập ban đêm

Gánh nặng, áp lực là thế, nhưng với bản lĩnh chính trị, tinh thần trách nhiệm được hun đúc qua thời gian, Công an phường Láng Thượng không lơ là dù chỉ một ngày, ngay lập tức có những bước chuyển mình mạnh mẽ phù hợp với yêu cầu của nhiệm vụ trong tình hình mới. “Ban Chỉ huy Công an phường đã ngay lập tức bắt tay vào xây dựng, triển khai các kế hoạch, phân công cán bộ chiến sĩ bám sát địa bàn, xây dựng, nâng cao hiệu quả của Lực lượng đảm bảo an ninh trật tự tại cơ sở, kịp thời nắm tình hình, thông tin để tham mưu các biện pháp, giải pháp xử lý, không để hình thành các vụ việc có tính chất phức tạp. Là chỉ huy, tôi biết cán bộ, chiến sĩ cũng có những lúc mệt mỏi vì khối lượng công việc nhiều hơn, áp lực lớn hơn. Chính vì vậy, một mặt chúng tôi lắng nghe tâm tư, nguyện vọng, động viên anh em cố gắng, mặt khác bản thân những người chỉ huy phải trực tiếp bắt tay vào làm, cùng cán bộ chiến sĩ thực hiện nhiệm vụ. Có như vậy, công việc mới trôi chảy và đạt kết quả cao, đồng thời thể hiện vai trò của người đứng đầu đơn vị. Nếu mình không nỗ lực làm tốt thì không thể đòi hỏi cán bộ tốt được” - Trưởng Công an phường Láng Thượng nói về quãng thời gian ngay sau khi thực hiện chủ trương không tổ chức Công an cấp huyện bắt đầu từ ngày 1-3-2025.

Với sự nỗ lực, cố gắng, cho đến thời điểm hiện tại, các mặt công tác phòng chống tội phạm của Công an phường Láng Thượng đều đạt và vượt chỉ tiêu; phạm pháp hình sự kéo giảm trên 5%; không để xảy ra trọng án, các vụ việc phức tạp; tỷ lệ điều tra khám phá án đạt 100%. Đặc biệt, vừa qua, Công an phường đã chủ động nắm tình hình, phát hiện đối tượng có dấu hiệu nghi vấn trộm cắp xe máy tại bãi trông giữ xe của Bệnh viện Giao thông vận tải nên đã tổ chức trinh sát. Sau một thời gian mật phục, đơn vị đã tóm gọn ổ nhóm nhiều tiền án, tiền sự, gây ra hàng chục vụ trộm cắp, tiêu thụ tài sản do người khác phạm tội mà có...

Công an phường Láng Thượng (Hà Nội) thường xuyên quán triệt tinh thần, trách nhiệm đến các cán bộ chiến sĩ

Chủ động triển khai phù hợp đặc thù địa bàn

Thượng sĩ Nguyễn Lâm Duy Anh về nhận nhiệm vụ tại Công an phường Hàng Gai (quận Hoàn Kiếm, Hà Nội) đến nay vừa tròn 4 tháng. Đây cũng là khoảng thời gian Công an thành phố Hà Nội gấp rút triển khai thực hiện tinh gọn bộ máy và không tổ chức Công an cấp huyện. “Thời gian đầu khi nhận nhiệm vụ công tác tại Công an phường, tôi bị “ngợp” bởi khối lượng công việc rất lớn, anh em làm có khi không có ngày nghỉ. Ngay cả Ban chỉ huy cũng lao vào công việc chứ không chỉ đơn giản là xây dựng kế hoạch, cầm tay chỉ việc. Trong guồng quay như vậy, mình không thể đứng ngoài cuộc được và tôi xác định đây chính là cơ hội để học hỏi nhanh nhất, động viên bản thân phải bắt kịp được với nhịp độ công việc, không để ảnh hưởng đến kết quả và sự cố gắng của cả đơn vị”.

Công an xã Phù Đổng (Hà Nội) ra quân, vận động người dân chấp hành nghiêm các quy định của pháp luật

Có trình độ ngoại ngữ tốt, lại là cán bộ trẻ nên Thượng sĩ Nguyễn Lâm Duy Anh nhận nhiệm vụ tiếp nhận các vụ việc có liên quan tới người nước ngoài. Bên cạnh đó, anh cùng cán bộ, chiến sĩ trong đơn vị thường xuyên xuống các cơ sở kinh doanh lưu trú, tuyên truyền về thủ đoạn cũng như các biện pháp phòng ngừa tội phạm, đảm bảo an ninh, an toàn cho du khách. “Phường Hàng Gai là địa bàn “lõi” của phố cổ Hà Nội, nơi tập trung nhiều cơ sở kinh doanh lưu trú, dịch vụ, thương mại dành cho người nước ngoài. Lượng khách di biến động lớn, dẫn đến khó khăn trong công tác quản lý, kiểm soát, tiềm ẩn nguy cơ phát sinh tội phạm liên quan người nước ngoài như trộm cắp, cướp và cướp giật tài sản, hay các đối tượng bán hàng rong “chèo kéo” khách… Ban chỉ huy Công an phường luôn xác định việc không tổ chức Công an cấp huyện thì áp lực sẽ dồn lên Công an cấp cơ sở, nhưng phải làm tốt không chỉ là biện pháp răn đe tội phạm manh nha hoạt động mà còn góp phần quảng bá du lịch và giữ gìn bình yên địa bàn” - Trung tá Nguyễn Mạnh Hoàng, Trưởng Công an phường Hàng Gai nhìn nhận.

Sau khi thực hiện không tổ chức Công an cấp huyện, Công an phường Hàng Gai vẫn tiếp tục bám sát các chuyên đề, kế hoạch của Công an thành phố Hà Nội, đồng thời xây dựng ngay các kế hoạch phù hợp với tình hình thực tế. Khối lượng công việc nhiều, lại có thêm tuyến phố đi bộ vào các ngày cuối tuần, các sự kiện, hoạt động vui chơi giải trí… trong khi lực lượng mỏng, dàn trải thực hiện nhiều nhiệm vụ, song các đồng chí chỉ huy đơn vị luôn đi đầu, nêu gương trong thực hiện nhiệm vụ, sẵn sàng làm gấp 2, gấp 3 lần công việc của cán bộ nên đã trở thành nguồn động viên, thôi thúc tinh thần trách nhiệm của cả tập thể.

Công an phường Láng Thượng (Hà Nội) tuyên truyền công tác chấp hành pháp luật đến các các sở kinh doanh trên địa bàn

“Ban chỉ huy Công an phường trong các cuộc họp vẫn nói với anh em rằng, dù đi đâu, làm gì, ở vị trí công tác nào cũng phải thực hiện tốt nhiệm vụ của bản thân. Có những khi 2 - 3 hôm mới về nhà, nhưng chúng tôi xác định, chỉ huy không làm thì cán bộ, chiến sĩ không có động lực…” - Trưởng Công an phường Hàng Gai tâm sự. Và cho tới thời điểm hiện tại, Công an phường Hàng Gai đã xuất sắc hoàn thành 100% một số chỉ tiêu công tác năm. Đặc biệt, đơn vị đã hoàn thành chỉ tiêu 7/7 vụ ma túy, bắt giữ, xử lý 2 đối tượng liên quan đến người nước ngoài phạm tội và không để xảy ra vụ việc vi phạm pháp luật hình sự trên địa bàn. Những kết quả đáng ghi nhận này cho thấy tinh thần trách nhiệm rất lớn của mỗi cán bộ chiến sĩ, khó khăn nào cũng vượt qua, nhiệm vụ nào cũng hoàn thành, gác lại tâm tư riêng vì cuộc sống bình yên của nhân dân…

Men theo dọc bờ sông Đuống, không khó để thấy mảnh đất xã Phù Đổng (huyện Gia Lâm) những năm gần đây đã có nhiều đổi mới. Sau khi sáp nhập với xã Trung Mầu, hiện toàn xã có 23 nghìn dân sinh sống trên diện tích khoảng 17km2. Cũng như bao vùng nông thôn Bắc bộ, người dân xã Phù Đổng sinh sống chủ yếu bằng đồng lúa. Từ năm 2015 - 2016 đến nay, nhiều hộ dân đã chuyển đổi sang trồng hoa màu và cây hoa giấy cho lợi nhuận cao hơn nên đời sống ngày càng khấm khá. Đặc biệt, cùng với dòng chảy kinh tế chung của Thủ đô và đất nước, giá bất động sản tăng cao nên có thể thấy bộ mặt nơi đây ngày một “thay da đổi thịt”. Tuy nhiên, điều này cũng tác động đến tình hình an ninh trật tự chung của toàn địa bàn.

Trung tá Nguyễn Hữu Hiển, Trưởng Công an xã Phù Đổng cho biết: “Nhiều gia đình sau khi bán đất, điều kiện kinh tế khá hơn đã có tâm lý nuông chiều con. Không ít người mua xe cho con để bằng bạn bằng bè, nhưng lại lơ là, buông lỏng quản lý khiến các cháu sa vào ăn chơi, đua đòi. Ngoài ra, trước kia do kinh tế khó khăn, đàn ông trong xã đều đi làm ăn xa nên vai trò giáo dục con cái bị hạn chế. Từ những lý do trên mà khoảng năm 2020 - 2021, địa bàn xã nổi lên nhiều nhóm thanh thiếu niên hư, thậm chí có cả những đối tượng nghiện ma túy trong độ tuổi này…”. Đóng vai trò nòng cốt trong việc đảm bảo an ninh trật tự tại cơ sở, Công an xã Phù Đổng đã chủ động bám sát địa bàn, triển khai các biện pháp, giải pháp trong đấu tranh, phòng ngừa, ngăn chặn hoạt động của các nhóm thanh thiếu niên. Một mặt, đơn vị tổ chức tuyên truyền, ký cam kết đối với các cơ sở sửa chữa xe và hàn xì, tuyệt đối không hàn đao kiếm, “độ” xe máy cho các đối tượng hư hỏng. Mặt khác, đơn vị triển khai các tổ tuần tra kiểm soát dọc các tuyến đường liên thôn, liên xã. Chính vì vậy, tình trạng thanh thiếu niên tụ tập gây rối trật tự công cộng trên địa bàn xã Phù Đổng hiện nay đã chấm dứt hoàn toàn.

Nhắc đến Phù Đổng là nhắc về một vùng đất tâm linh với lễ hội Gióng hàng năm thu hút hàng vạn du khách thập phương về tham dự, chiêm bái, tiềm ẩn nguy cơ phát sinh tội phạm trộm cắp, móc túi, mâu thuẫn dẫn đến gây rối trật tự công cộng, cố ý gây thương tích, đâm chém hoặc các tệ nạn cờ bạc… “Khi còn Công an cấp huyện, chúng tôi được tăng cường khoảng 130 - 150 cán bộ có chuyên môn nghiệp vụ về đảm bảo an ninh trật tự. Tuy nhiên, lễ hội Gióng năm nay, Công an xã Phù Đổng làm nòng cốt, chủ động xây dựng phương án, báo cáo Công an thành phố Hà Nội tăng cường cán bộ, đồng thời huy động các lực lượng tại địa phương tham gia phối hợp phòng ngừa, ngăn chặn, không để phát sinh tội phạm xuyên suốt lễ hội, đảm bảo an ninh, an toàn cho bà con cũng như du khách thập phương. Dù vất vả nhưng chúng tôi cũng động viên cán bộ, chiến sĩ nỗ lực, cố gắng, nhiệm vụ nào cũng hoàn thành, khó khăn nào cũng vượt qua” - Chỉ huy Công an xã Phù Đổng cho biết. Cũng chính vì lẽ đó, lễ hội đền Gióng năm nay tuyệt đối an toàn, không xảy ra phạm pháp hình sự và vi phạm pháp luật.

Địa bàn trải dài gần 20km2, trong khi đó lực lượng lại mỏng nên Công an xã Phù Đổng đã tập trung làm tốt công tác dân vận, vận động quần chúng nhân dân tham gia phong trào Toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc, tố giác tội phạm, xây dựng nhiều mô hình như dòng họ, tổ liên gia an toàn. Qua đó phát huy vai trò người đứng đầu dòng họ nêu gương sáng của những người cao tuổi, để từ đó giữ gìn nề nếp truyền thống làng quê, góp phần mang lại bình yên cho miền đất ven sông hiền hòa.

Khẳng định vai trò nòng cốt

Theo Văn phòng Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an thành phố Hà Nội, để tháo gỡ khó khăn vướng mắc cho Công an cấp xã trong công tác đấu tranh phòng chống tội phạm, Văn phòng Cơ quan Cảnh sát điều tra đã tham mưu Ban Giám đốc Công an thành phố tổ chức Hội nghị tập huấn các quy định mới của liên ngành Tư pháp Trung ương, Bộ Công an và Công an thành phố Hà Nội trong công tác điều tra, xử lý tội phạm; giải đáp những khó khăn, vướng mắc của điều tra viên sau khi triển khai mô hình tổ chức bộ máy mới cho 100% điều tra viên, cán bộ điều tra (thuộc 4 phòng Cảnh sát điều tra và Trưởng Công an cấp xã, Phó Trưởng Công an cấp xã phụ trách công tác phòng chống tội phạm). Ngoài ra, phối hợp với các phòng nghiệp vụ thành lập 2 tổ công tác trực tiếp xuống địa bàn để kịp thời hướng dẫn, tháo gỡ các khó khăn vướng mắc cho Công an cấp xã trong công tác đấu tranh phòng chống tội phạm. Kết quả, trong 4 tháng đầu năm 2025, nhiều Công an xã, phường, thị trấn của Hà Nội đã tiếp nhận 3.221 tin (gồm 1.055 tin an ninh trật tự; 2.166 tố giác, tin báo về tội phạm; thụ lý giải quyết 482 tố giác, tin báo về tội phạm; thụ lý điều tra 253 vụ án, chiếm 4,4% tổng số vụ án của Công an thành phố; kết thúc điều tra 173 vụ án, đạt tỉ lệ kết thúc 68,4%; đang điều tra 80 vụ án; bắt, vận động đầu thú 41 đối tượng truy nã; chủ động và kịp thời tổ chức hòa giải 223 vụ việc mâu thuẫn trong quần chúng nhân dân không để phát sinh tội phạm và phức tạp về an ninh trật tự…

Sự chuyển mình mạnh mẽ của lực lượng Công an xã, phường, thị trấn sau khi không tổ chức Công an cấp huyện không chỉ là sự thích nghi với mô hình tổ chức mới, mà còn là minh chứng rõ nét cho bản lĩnh chính trị, tinh thần trách nhiệm và ý chí vươn lên của những người chiến sĩ công an ở cơ sở. Dù phải gánh vác khối lượng công việc lớn hơn, đối mặt với nhiều thách thức mới trong công tác đấu tranh, phòng chống tội phạm, lực lượng Công an xã vẫn giữ vững trận tuyến an ninh, luôn chủ động, linh hoạt và sâu sát với nhân dân. Chính từ cơ sở, nơi gần dân nhất ấy, lực lượng công an đã, đang và sẽ tiếp tục khẳng định vai trò nòng cốt trong sự nghiệp bảo vệ an ninh quốc gia, giữ gìn trật tự, an toàn xã hội, góp phần xây dựng môi trường sống bình yên, ổn định để phát triển kinh tế - xã hội bền vững của Thủ đô.

(Còn nữa)

Nhóm phóng viên Nội chính