Đổi mới sáng tạo vì mục tiêu tiết kiệm năng lượng bền vững

Chương trình được Bộ Công Thương phối hợp với Hội Khoa học và công nghệ sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả Việt Nam (VECEA) tổ chức. Sự kiện này không chỉ ghi nhận những nỗ lực trong việc sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả mà còn khẳng định vai trò của đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số trong việc thúc đẩy phát triển bền vững.

Lễ phát động diễn ra chiều ngày 25/9 tại Hà Nội.

Kể từ khi triển khai Chương trình dán nhãn năng lượng bắt buộc từ ngày 1/7/2013, Bộ Công Thương đã ghi dấu ấn với việc áp dụng dán nhãn năng lượng cho 19 chủng loại sản phẩm, với hơn 20.000 sản phẩm được chứng nhận trên thị trường.

Chương trình đã góp phần loại bỏ 45 triệu bóng đèn sợi đốt, đồng thời nâng cao hiệu suất năng lượng cho sáu loại sản phẩm tiêu thụ năng lượng lớn như máy biến áp, điều hòa không khí, nồi cơm điện, quạt điện, đèn huỳnh quang ống và đèn CFL. Đáng chú ý, hiệu quả sử dụng điều hòa không khí tăng 13% mỗi năm, giúp tiết kiệm khoảng 100 triệu kWh điện hàng năm. Những con số này minh chứng cho tiềm năng to lớn của việc áp dụng các giải pháp tiết kiệm năng lượng trong các lĩnh vực kinh tế trọng điểm.

Theo báo cáo thống kê năng lượng mới nhất, ngành công nghiệp Việt Nam tiêu thụ hơn 50% tổng năng lượng toàn quốc. Qua các khảo sát thực tế, ngành này có thể tiết kiệm từ 20% đến 30% lượng năng lượng tiêu thụ. Trong khi đó, với tốc độ gia tăng diện tích sàn xây dựng hơn 40% mỗi năm, các công trình xây dựng tại Việt Nam được đánh giá có tiềm năng tiết kiệm năng lượng từ 30% đến 35%. Những con số này cho thấy dư địa để tối ưu hóa sử dụng năng lượng vẫn còn rất lớn, đòi hỏi sự chung tay của cả doanh nghiệp và cộng đồng.

Ông Đặng Hải Dũng, Phó Cục trưởng Cục Đổi mới sáng tạo, Chuyển đổi xanh và Khuyến công (Bộ Công Thương) thông tin về giải thưởng - Ảnh: VGP/Vũ Phong

Phát biểu tại lễ phát động, ông Đặng Hải Dũng, Phó Cục trưởng Cục Đổi mới Sáng tạo, Chuyển đổi Xanh và Khuyến công (Bộ Công Thương), nhấn mạnh rằng các giải thưởng Hiệu quả năng lượng được tổ chức thường niên nhằm tôn vinh các doanh nghiệp sản xuất công nghiệp và các công trình xây dựng tiêu biểu trong việc áp dụng các giải pháp sử dụng năng lượng tiết kiệm. Đồng thời, giải thưởng khuyến khích doanh nghiệp triển khai các giải pháp quản lý và công nghệ tiên tiến, mang đến thị trường những sản phẩm có tính năng kỹ thuật vượt trội, đạt hiệu suất năng lượng cao. Đây là một phần trong nỗ lực đạt mục tiêu tiết kiệm năng lượng từ 8% đến 10% trong giai đoạn 2019-2030, theo Chương trình quốc gia về sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả.

Điểm nhấn của giải thưởng năm 2025 là sự bổ sung hạng mục Giải pháp công nghệ hiệu quả năng lượng đổi mới, Sáng tạo trong cơ cấu Giải thưởng Sản phẩm hiệu suất năng lượng cao nhất. Hạng mục này được kỳ vọng sẽ thúc đẩy mạnh mẽ hoạt động khoa học, công nghệ và chuyển đổi số trong doanh nghiệp, góp phần hiện thực hóa Nghị quyết số 57-NQ/TW ngày 22/12/2024 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ và chuyển đổi số quốc gia. Hội đồng Giám khảo, bao gồm các chuyên gia từ các cơ quan nghiên cứu, trường đại học và hiệp hội ngành nghề, sẽ đánh giá các giải pháp và sản phẩm tham dự dựa trên các thông số kỹ thuật, đảm bảo tính khách quan, minh bạch và công tâm.

Giải thưởng Hiệu quả năng lượng trong công nghiệp, khởi đầu từ năm 2017, đã thu hút hơn 220 doanh nghiệp với 1.360 giải pháp tiết kiệm năng lượng, đồng thời vinh danh 109 cá nhân có đóng góp nổi bật.

Trong khi đó, Giải thưởng Hiệu quả năng lượng trong công trình xây dựng, sau 4 năm triển khai, ghi nhận sự tham gia của 133 đơn vị với gần 1.000 giải pháp, trong đó 73 công trình xây dựng mới và cải tạo đáp ứng các tiêu chí được trao chứng nhận.

Đối với Giải thưởng Sản phẩm hiệu suất năng lượng cao nhất, sau 5 năm tổ chức, gần 600 sản phẩm từ các danh mục như điều hòa không khí, máy giặt, tủ lạnh, tủ đông, bình nước nóng, đèn LED chiếu sáng, động cơ điện, máy biến áp và quạt điện đã được công nhận. 18 thương hiệu đạt chuẩn cũng được Bộ Công Thương tôn vinh, với các sản phẩm được dán nhãn chứng nhận kèm mã QR khi lưu thông trên thị trường.

Thời gian nhận hồ sơ tham gia các giải thưởng kéo dài từ ngày 25/9/2025 đến hết ngày 15/11/2025. Với những thành tựu đã đạt được và định hướng đổi mới sáng tạo, các giải thưởng này không chỉ lan tỏa tinh thần tiết kiệm năng lượng mà còn góp phần thúc đẩy chuyển đổi xanh, hướng tới một tương lai bền vững cho Việt Nam.

Bảo Loan