Đổi mới trong đại hội chi bộ cơ sở. Bài 2: Kỳ vọng thay đổi phương thức lãnh đạo của Đảng ở cơ sở
* Đổi mới trong đại hội chi bộ ở cơ sở. Bài 1: Chủ trương đúng đắn, ý Đảng hợp lòng dân
(QTO) - Từ chủ trương ý Đảng hợp lòng dân của Chỉ thị số 19-CT/TU ngày 4/3/2022 của Tỉnh ủy, đại hội chi bộ trực thuộc đảng ủy cơ sở (chi bộ), bầu trưởng thôn thực sự là đợt sinh hoạt chính trị quan trọng của chi bộ và đảng viên, Nhân dân trên địa bàn tỉnh. Qua đại hội lần này, kỳ vọng về phương thức lãnh đạo của Đảng ở cơ sở sẽ có nhiều thay đổi theo hướng tích cực, bởi số lượng chi ủy viên là trưởng thôn và trưởng ban công tác mặt trận thôn tham gia cấp ủy cao hơn so với nhiệm kỳ trước; chất lượng đội ngũ chi ủy viên, bí thư, phó bí thư chi bộ ngày càng được nâng lên và trẻ hóa, phù hợp với yêu cầu, nhiệm vụ trong thời kỳ mới.
Dưới sự lãnh đạo, định hướng đúng đắn của Đảng ủy, chi bộ cơ sở, nhiều người dân ở xã Hải Phú tích cực đầu tư sản xuất hiệu quả - Ảnh: K.S
Đổi thay từ chủ trương đúng
Thực hiện Chỉ thị số 19 của Tỉnh ủy, các cấp ủy, chính quyền trong tỉnh đã quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo công tác chuẩn bị và tổ chức đại hội chi bộ trực thuộc đảng bộ và bầu cử trưởng thôn nhiệm kỳ 2022 – 2025. Kịp thời xây dựng kế hoạch chỉ đạo và ban hành các văn bản hướng dẫn triển khai thực hiện. Thành lập các tổ công tác để theo dõi, chỉ đạo đại hội chi bộ và bầu trưởng thôn. Qua kết quả bầu cử trưởng thôn cho thấy, sự quyết tâm, quyết liệt của các cấp ủy, chính quyền trong việc nâng tỉ lệ trưởng thôn là đảng viên. Đến nay, tỉ lệ trưởng thôn là đảng viên toàn tỉnh đạt khoảng trên 80% (tăng 3,15% so với nhiệm kỳ 2020 - 2022), vượt mục tiêu cả nhiệm kỳ đề ra (hiện còn hơn 260 thôn, khu phố chưa bầu cử, nếu hoàn thành tỉ lệ này sẽ tăng lên).
Đối với đại hội chi bộ trực thuộc đảng ủy cơ sở, nhìn chung báo cáo chính trị, báo cáo kiểm điểm của chi ủy chi bộ được chuẩn bị chu đáo, kỹ lưỡng, có chất lượng, thể hiện được trí tuệ tập thể và trách nhiệm của đảng viên trong chi bộ. Đánh giá đúng kết quả, ưu điểm, hạn chế, khuyết điểm trong thực hiện nghị quyết nhiệm kỳ 2020 - 2022, từ đó đề ra phương hướng, mục tiêu, nhiệm vụ, giải pháp thiết thực, khả thi, hiệu quả để thực hiện trong nhiệm kỳ 2022 - 2025.
Công tác chuẩn bị nhân sự cấp ủy, bí thư, phó bí thư, trưởng thôn được các chi bộ thực hiện chặt chẽ, bảo đảm dân chủ, công tâm, khách quan. Các chi bộ đã chọn lựa đảng viên có đủ năng lực, uy tín để bầu vào cấp ủy, làm bí thư, phó bí thư, giới thiệu ứng cử bầu trưởng thôn. Số bí thư chi bộ tái cử không trúng cấp ủy và số bí thư chi bộ tái cử trúng cấp ủy nhưng không trúng bí thư đều giảm so với đại hội nhiệm kỳ 2020 – 2022.
Chất lượng cấp ủy khóa mới được nâng lên về trình độ chuyên môn, lý luận chính trị và tỉ lệ cán bộ nữ. Công tác bầu cử tại đại hội chi bộ được thực hiện đúng trình tự, nguyên tắc theo Quy chế bầu cử trong Đảng. Trên 98% các chi bộ trực thuộc đảng ủy cơ sở bầu một lần đủ số lượng cấp ủy và đúng phương án nhân sự đã được phê duyệt, kết quả bầu cử tập trung, đạt tỉ lệ phiếu bầu cao. Tính đến thời điểm 2/10/2022, toàn tỉnh có 8/14 địa phương, đơn vị hoàn thành đại hội chi bộ cơ sở với 2.023/2.206 chi bộ (đạt 91,7%); trong đó, có 421 bí thư chi bộ đồng thời là trưởng thôn.
Về bầu cử trưởng thôn, đến nay có 530/799 thôn, khu phố tiến hành bầu cử (đạt 66,3%), trong đó trưởng thôn là nữ 27, chiếm 5,09%. Điển hình như tại thị trấn Krông Klang, huyện Đakrông, dưới sự lãnh đạo, chỉ đạo tích cực của BTV Huyện ủy, Đảng ủy thị trấn, đại hội chi bộ trực thuộc đảng ủy cơ sở thành công tốt đẹp. Kết quả, có 9/9 chi bộ bầu đủ số lượng chi ủy, mỗi chi bộ có 3 chi ủy viên, không có chi bộ bầu thiếu và bầu lại.
Trong đó, có 3 chi ủy viên là trưởng khóm, tăng 2 đồng chí so với nhiệm kỳ trước; 4 chi ủy viên là hiệu trưởng các trường học, 6 chi ủy viên là phó hiệu trưởng. Bí thư Đảng ủy thị trấn Krông Klang Trần Quốc Khánh cho biết: “Nhờ làm tốt công tác nhân sự trước đại hội nên hầu hết các chi bộ bầu chỉ một lần là đủ số lượng và đúng dự kiến nhân sự theo cơ cấu do cấp ủy khóa cũ chuẩn bị. Cấp ủy chi bộ nhiệm kỳ này đều được đảng viên tín nhiệm và bỏ phiếu với tỉ lệ cao, nhiều đồng chí đạt tỉ lệ tối đa 100% phiếu”.
Vẫn còn khó khăn, vướng mắc
Mặc dù là huyện có nhiều thuận lợi trong tổ chức đại hội chi bộ cơ sở nhưng Hải Lăng vẫn gặp phải một số khó khăn, vướng mắc như: Tỉ lệ bí thư chi bộ đồng thời là trưởng thôn chưa cao, chỉ 9/68 chi bộ có bí thư chi bộ kiêm trưởng thôn. Báo cáo chính trị của một số chi bộ đánh giá kết quả thực hiện đối với một số nội dung, lĩnh vực còn chung chung, chưa đánh giá đầy đủ những kết quả đạt được, những hạn chế, khuyết điểm và nguyên nhân, bài học kinh nghiệm; việc xây dựng một số mục tiêu, nhiệm vụ trong thời gian tới cũng chung chung, chưa sát với thực tế, chưa thể hiện quyết tâm chính trị cao và thiếu những giải pháp cụ thể để tạo ra sự đột phá mới.
Nội dung báo cáo kiểm điểm cấp ủy của một số chi bộ chưa sâu, nhất là việc đánh giá những hạn chế, yếu kém trong lãnh, chỉ đạo của tập thể và từng chi ủy viên, giải pháp cụ thể để khắc phục hạn chế, khuyết điểm trong nhiệm kỳ tới chưa rõ ràng; kiểm điểm việc học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh và thực hiện Nghị quyết Trung ương 4 (khóa XII) về xây dựng Đảng ở một số chi bộ chưa sâu, chưa gắn với tình hình cụ thể của từng địa phương, đơn vị.
Chất lượng của một số chi ủy viên và đảng viên tại các chi bộ có mặt còn hạn chế. Nhân sự cấp ủy, bí thư chi bộ của một số cơ quan, đơn vị có những khó khăn do khuyết người đứng đầu, không đủ tuổi. “Để các chi bộ hoạt động thuận lợi hơn, huyện đề nghị Trung ương, tỉnh quan tâm nâng mức phụ cấp cho đội ngũ bí thư, phó bí thư chi bộ, phụ cấp cho đội ngũ chi ủy viên chi bộ trực thuộc đảng ủy cơ sở, nhất là đối với chi bộ trên 100 đảng viên, địa bàn khó khăn. Tăng tỉ lệ trích nộp đảng phí thu được để lại cho chi bộ trực thuộc đảng ủy cơ sở. Quan tâm hỗ trợ kinh phí hoạt động cho bí thư, phó bí thư và chi ủy viên chi bộ”, Bí thư Huyện ủy Hải Lăng Lê Thế Quảng cho biết.
Đối với huyện Đakrông, dù cơ bản hoàn thành tốt đại hội chi bộ cơ sở nhưng việc bố trí kinh phí còn chậm và hạn chế nên ảnh hưởng không nhỏ đến công tác tổ chức đại hội các chi bộ. Chất lượng ý kiến đóng góp vào báo cáo chính trị tại đại hội chưa cao, chưa chủ động trong việc góp ý vào các mục tiêu, chỉ tiêu cụ thể và nhiệm vụ, giải pháp để tổ chức thực hiện. Trình độ năng lực của một số bí thư, phó Bí thư chi bộ ở thôn còn hạn chế, nên quá trình chỉ đạo điều hành đại hội còn lúng túng, bị động. Việc thực hiện chủ trương nhất thể hóa bí thư đồng thời là trưởng thôn ở các xã, thị trấn vẫn còn nhiều khó khăn.
Bí thư Huyện ủy Đakrông Nguyễn Trí Tuân cho biết: “Nguyên nhân của tồn tại, hạn chế trong đại hội chi bộ trực thuộc đảng bộ cơ sở vừa qua chủ yếu do công tác chỉ đạo, hướng dẫn của một số cấp ủy, bí thư, phó bí thư chi bộ còn hạn chế, chưa đầu tư và bám theo quy định, hướng dẫn cấp trên; một số bí thư, phó bí thư chi bộ hạn chế về năng lực, không chưa đầu tư nghiên cứu nên chưa nắm rõ các văn bản hướng dẫn của cấp trên nên quá trình chỉ đạo còn lúng túng, sai quy định. Ngoài ra, một số chi bộ quá trình chuẩn bị chưa chu đáo, do đó điều hành đại hội còn vấp váp, bị động. Việc phát huy tinh thần tự giác của một số đảng viên chưa cao cũng đã ảnh hưởng đến quá trình đại hội”.
Ngoài những khó khăn, tồn tại, vướng mắc như đã được đề cập ở huyện Hải Lăng, Đakrông, đại hội chi bộ cơ sở nhiệm kỳ 2022 - 2025 trên địa bàn tỉnh nói chung còn gặp một số khó khăn, vướng mắc dẫn đến tiến độ đại hội chậm, đó là: Thời gian nhiệm kỳ của trưởng thôn, khu phố ở một số huyện chưa đủ theo quy định (30 tháng) trong khi không thực hiện được việc rút ngắn thời gian của nhiệm kỳ để tiến hành bầu cử trước đại hội chi bộ như yêu cầu của Chỉ thị số 19 đề ra (theo thống kê sơ bộ hiện còn gần 34% số thôn chưa tiến hành bầu cử, trong đó nhiều nhất là Triệu Phong 92/92 thôn, khu phố).
Việc sắp xếp tổ chức lại các đơn vị sự nghiệp công lập thuộc UBND cấp huyện theo chỉ đạo của UBND tỉnh tại Công văn số 3617/UBND-NC, ngày 29/7/2029 (sáp nhập Trung tâm Phát triển cụm công nghiệp và khuyến công hoặc Trung tâm Phát triển cụm công nghiệp, khuyến công và dịch vụ công ích với Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng và Phát triển quỹ đất, hoàn thành hồ sơ trình UBND tỉnh quyết định trước ngày 31/8/2022).
Một số chi bộ do có thay đổi và chậm kiện toàn về nhân sự cấp trưởng các phòng, ban trực thuộc trong các đơn vị sự nghiệp; có chi bộ liên quan đến việc xem xét kỷ luật trách nhiệm người đứng đầu trong việc để ra sai phạm...
Nâng cao chất lượng chi bộ sau đại hội
Một số bí thư chi bộ kiêm trưởng thôn sau khi trúng cử đã tích cực tuyên truyền vận động đồng bào xây dựng đời sống mới - Ảnh: K.S
Đại hội chi bộ trực thuộc đảng ủy cơ sở nhiệm kỳ 2022 - 2025 là đợt sinh hoạt chính trị quan trọng, thông qua đó giúp cho mỗi cán bộ, đảng viên nhận thức sâu sắc ý nghĩa và tầm quan trọng trong công tác xây dựng Đảng. Đại hội nhằm kiểm điểm, đánh giá sát, đúng tình hình và kết quả triển khai, thực hiện nghị quyết của chi bộ nhiệm kỳ 2020 - 2022; chỉ rõ những ưu điểm, khuyết điểm, nguyên nhân và những bài học kinh nghiệm trong tổ chức thực hiện, làm cơ sở đề ra nghị quyết phù hợp với nhiệm vụ chính trị của từng chi bộ để lãnh đạo thực hiện trong nhiệm kỳ mới.
Từ đó, các chi bộ không ngừng đổi mới nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của tổ chức đảng, đảng viên, tiếp tục phấn đấu thực hiện thắng lợi các chỉ tiêu mà nghị quyết nhiệm kỳ 2022 - 2025 đề ra, đoàn kết xây dựng chi bộ, đảng bộ trong sạch, vững mạnh.
Trên cơ sở những tồn tại, hạn chế, vướng mắc trong đại hội chi bộ nhiệm kỳ 2022 - 2025, Trưởng Ban Tổ chức Tỉnh ủy Phan Văn Phụng đề xuất các giải pháp: Sau đại hội chi bộ nhiệm kỳ 2022 - 2025, cấp ủy cơ sở cần chỉ đạo các chi bộ xây dựng, sửa đổi, bổ sung quy chế làm việc của chi bộ, cấp ủy. Xây dựng chương trình công tác toàn khóa, chương trình kiểm tra, giám sát toàn khóa, phân công trách nhiệm đối với cấp ủy viên, đảng viên.
Tổ chức tập huấn, bồi dưỡng kỹ năng, nghiệp vụ cho đội ngũ chi ủy viên, bí thư chi bộ, phó bí thư, trưởng thôn và mở các lớp bồi dưỡng lý luận chính trị, kỹ năng, nghiệp vụ nhằm nâng cao trình độ, năng lực cho đội ngũ người hoạt động không chuyên trách ở thôn.
Tham mưu cho BTV Tỉnh ủy chỉ đạo UBND tỉnh xem xét điều chỉnh thời gian nhiệm kỳ của trưởng thôn, khu phố tại Quyết định số 39/2019/QĐ-UBND, ngày 8/10/2019 của UBND tỉnh về “Ban hành quy chế tổ chức và hoạt động của thôn, tổ dân phố trên địa bàn tỉnh Quảng Trị” (kéo dài hoặc rút ngắn nhiệm kỳ của trưởng thôn, khu phố) có sự đồng bộ, thống nhất về thời gian giữa nhiệm kỳ của chi bộ và trưởng thôn nhằm tạo sự thuận lợi trong công tác chỉ đạo đại hội và bầu cử nhiệm kỳ tiếp theo.
Tiếp tục kiến nghị với Trung ương nhằm giải quyết những vướng mắc, bất cập trong công tác bầu cử; về nhiệm kỳ của trưởng thôn với nhiệm kỳ của bí thư chi bộ; các chế độ chính sách đối với cán bộ ở thôn, bản, khu phố; về trích đảng viên đối với chi bộ; về tổ chức sinh hoạt đảng ở những chi bộ có đông đảng viên.
