Đổi mới và tăng cường liên kết để tạo động lực phát triển cho vùng đồng bằng sông Hồng

Diện mạo Thủ đô Hà Nội ngày càng khang trang, hiện đại. Ảnh: Duy Linh

Tại hội nghị, đồng chí Trần Sỹ Thanh, Ủy viên Trung ương Đảng, Chủ tịch Ủy ban nhân dân thành phố Hà Nội đã có tham luận, trong đó nêu 5 đề xuất để bảo đảm thực hiện thắng lợi mục tiêu, chỉ tiêu Nghị quyết đã đề ra.

Theo đồng chí Trần Sỹ Thanh, Nghị quyết số 30-NQ/TW của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế-xã hội và bảo đảm quốc phòng, an ninh Vùng đồng bằng Sông Hồng đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 có nhiều điểm mới, với mục tiêu khơi dậy tiềm năng, lợi thế và cơ hội phát triển to lớn của Vùng đồng bằng Sông Hồng. Tư tưởng xuyên suốt là đổi mới và tăng cường liên kết vùng để tạo động lực phát triển cho các địa phương và toàn Vùng; khai thác hiệu quả vị trí đặc biệt của Vùng đồng bằng Sông Hồng để tiếp cận và hình thành các thị trường lớn, tham gia sâu hơn các chuỗi cung ứng, sản xuất toàn cầu; giữ gìn bản sắc văn hóa đồng bằng Sông Hồng.

Nghị quyết số 30 của Bộ Chính trị tiếp tục xác định Thủ đô Hà Nội là trung tâm của Vùng đồng bằng sông Hồng, giữ vai trò đầu tàu, là hạt nhân có tính chất lan tỏa của Vùng nói riêng và khu vực Bắc bộ nói chung trên hầu hết các lĩnh vực. Theo số liệu thống kê, đến cuối năm 2021, Hà Nội có dân số khoảng 10 triệu người; là nơi tập trung các viện nghiên cứu, trường đại học, bệnh viện hàng đầu, là trung tâm văn hóa lớn nhất cả nước; giữ vai trò chủ đạo về phát triển kinh tế của Vùng. Tổng sản phẩm trên địa bàn đạt hơn 1 triệu tỷ đồng, chiếm 43% của Vùng và 16,2% tổng sản phẩm trong nước. Thu nhập bình quân đầu người đạt 128,2 triệu đồng/người, gấp 1,2 lần bình quân Vùng và gấp 1,4 lần bình quân cả nước. Tổng vốn đầu tư toàn xã hội đạt 411.261 tỷ đồng, chiếm 40,8% của Vùng và 13,8% cả nước. Năng suất lao động đạt 264,8 triệu đồng/lao động, gấp 1,2 lần bình quân Vùng, gấp 1,5 lần bình quân cả nước. Về nguồn lực lao động, Hà Nội có hơn 4 triệu lao động, chiếm 36% lao động Vùng và 8,2% lao động cả nước.

Nghị quyết của Bộ Chính trị đã dành sự quan tâm đặc biệt đến Thủ đô. Mục tiêu đề ra là đến năm 2030, Hà Nội là trung tâm, là động lực thúc đẩy phát triển Vùng và cả nước, phấn đấu ngang tầm thủ đô các nước phát triển trong khu vực; đến năm 2045, Hà Nội trở thành thành phố kết nối toàn cầu, có trình độ phát triển ngang tầm thủ đô các nước phát triển trong khu vực và thế giới.

Chủ tịch Ủy ban nhân dân thành phố Hà Nội nhấn mạnh, cùng với Nghị quyết số 15-NQ/TW ngày 5/5/2022 của Bộ Chính trị về phương hướng, nhiệm vụ phát triển Thủ đô Hà Nội đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045, Nghị quyết về phát triển Vùng đồng bằng sông Hồng sẽ là căn cứ, cơ sở chính trị quan trọng để xây dựng định hướng mang tính chiến lược, dài hạn, nhưng rất cụ thể cho phát triển Thủ đô Hà Nội trong không gian chung của Vùng đồng bằng Sông Hồng và cả nước.

Để việc triển khai thực hiện Nghị quyết của Bộ Chính trị về phát triển Vùng đồng bằng Sông Hồng sớm đi vào cuộc sống, lãnh đạo thành phố Hà Nội đề xuất 5 nội dung:

Thứ nhất, Trung ương, Chính phủ, Quốc hội sớm ban hành cơ chế điều phối liên kết phát triển Vùng; thí điểm một số mô hình, cơ chế, chính sách mới, vượt trội, có tính cạnh tranh quốc tế cao nhằm phát huy tối đa tiềm năng, lợi thế của Vùng, cũng như tam giác động lực tăng trưởng Hà Nội - Hải Phòng - Quảng Ninh và Hành lang kinh tế Côn Minh (Trung Quốc) - Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng - Quảng Ninh; Hành lang kinh tế Nam Ninh (Trung Quốc) - Lạng Sơn - Hà Nội - Hải Phòng - Quảng Ninh,... Trước mắt, thành phố đề nghị các Ban, bộ, ngành Trung ương tiếp tục quan tâm rà soát, đánh giá các chính sách thi hành Luật Thủ đô, đề xuất các cơ chế, chính sách đặc thù trong quá trình xây dựng Luật Thủ đô (sửa đổi) cũng như Quy hoạch Thủ đô và điều chỉnh Quy hoạch chung xây dựng Thủ đô đang trong quá trình xây dựng.

Thứ hai, về chuyển dịch cơ cấu kinh tế và đổi mới mô hình tăng trưởng, thành phố đề nghị các Bộ, ngành Trung ương quan tâm giúp các các tỉnh, thành phố trong Vùng nghiên cứu để tập trung ưu tiên phát triển những ngành sử dụng nguồn nhân lực chất lượng cao, có trình độ cao (như sản xuất chíp, công nghệ sinh học, sản xuất giống,...), chú ý đến các ngành có lợi thế so sánh, tạo chuỗi liên kết giá trị trong Vùng. Trong đó, quan tâm xây dựng cơ chế, chính sách để hình thành và vận hành các mô hình kinh tế mới (kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn, kinh tế số…). Định hướng phát triển Vùng thành trung tâm dịch vụ hiện đại của khu vực Đông Nam Á, nhất là phân vùng chức năng phát triển các địa phương như: Thủ đô Hà Nội trở thành trung tâm tài chính, thương mại, dịch vụ, du lịch mang tầm khu vực và quốc tế; thành phố Hải Phòng trở thành trung tâm logistics quốc tế hiện đại; tỉnh Bắc Ninh phát triển công nghiệp trên nền tảng sản xuất thông minh,…

Thứ ba, về phát triển văn hóa, Hà Nội đề nghị Trung ương nghiên cứu và có giải pháp tổng thể để giải quyết hài hòa giữa bảo tồn với phát huy các giá trị văn hóa, lịch sử, phát huy nguồn lực văn hóa phục vụ phát triển kinh tế-xã hội, để văn hóa thật sự là động lực phát triển mới của Thủ đô và vùng đồng bằng sông Hồng.

Thứ tư, trên cơ sở kết luận của Hội nghị Trung ương 6 về định hướng Quy hoạch tổng thể Quốc gia, Hà Nội đề nghị các cơ quan chuyên môn sớm hoàn thành việc lập, thẩm định, phê duyệt Quy hoạch vùng đồng bằng sông Hồng thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 làm cơ sở để các tỉnh, thành phố trong Vùng hoàn thiện định hướng phát triển quy hoạch cấp tỉnh. Thành phố đề nghị các bộ, ngành Trung ương quan tâm triển khai các dự án về phát triển giao thông, tiếp tục hoàn thiện hệ thống đường kết nối nội vùng và liên vùng theo quy hoạch; hoàn chỉnh các tuyến đường bộ cao tốc hướng tâm và các tuyến vành đai. Thành phố Hà Nội và các tỉnh phấn đấu hoàn thành dự án đường Vành đai 4 - vùng Thủ đô trước năm 2027 và chuẩn bị đầu tư xây dựng đường Vành đai 5 trước năm 2030.

Thứ năm, về khoa học, công nghệ và bảo vệ môi trường, cần sớm triển khai các đề án phát triển các trung tâm khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo, trí tuệ nhân tạo tại Hà Nội, Hải Phòng và Quảng Ninh. Hoàn thành xây dựng Khu công nghệ cao Hòa Lạc và Trung tâm Đổi mới sáng tạo quốc gia tại Hà Nội. Các tỉnh, thành phố trong Vùng tiếp tục phối hợp thực hiện hiệu quả hơn nữa trong công tác bảo vệ môi trường…

VIỆT HOÀNG