Đổi mới xây dựng pháp luật: Doanh nghiệp kỳ vọng nền tảng pháp lý thống nhất

Trong những năm qua, khu vực kinh tế tư nhân ngày càng khẳng định vai trò quan trọng trong nền kinh tế quốc dân, đóng góp tích cực vào tăng trưởng GDP, tạo việc làm và thúc đẩy đổi mới sáng tạo.

Tuy nhiên, thực tiễn triển khai các chính sách phát triển kinh tế tư nhân hiện nay vẫn còn tồn tại nhiều hạn chế, bất cập cần được quan tâm tháo gỡ một cách kịp thời và toàn diện.

Bộ Chính trị ban hành Nghị quyết 66 và Nghị quyết 68 là điều mà doanh nghiệp rất mong đợi. Ảnh: NGUYỆT NHI

Pháp lý chồng chéo, tiềm ẩn rủi ro cho doanh nghiệp

Tiến sĩ Nguyễn Vinh Huy, Phó Chủ tịch Hội doanh nghiệp TP.HCM chia sẻ Bộ Chính trị đã ban hành Nghị quyết 66 về đổi mới công tác xây dựng và thi hành pháp luật đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới; đồng thời ban hành Nghị quyết 68 về phát triển kinh tế tư nhân - là điều mà doanh nghiệp đang rất mong đợi.

Theo TS Huy, các chính sách hỗ trợ phát triển khu vực kinh tế tư nhân hiện vẫn mang tính phân tán, thiếu nhất quán, chưa thiết lập được một hệ thống pháp lý mang tính đồng bộ và ổn định để định hướng cho sự phát triển lâu dài.

"Việc thiếu sự phối hợp và liên thông giữa các chính sách cũng như các văn bản pháp luật liên quan đã gây ra không ít khó khăn cho doanh nghiệp tư nhân trong quá trình tiếp cận các nguồn lực thiết yếu như đất đai, tín dụng và các dịch vụ hỗ trợ pháp lý.

Những hạn chế này đã làm suy giảm hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp, đồng thời cản trở khả năng mở rộng quy mô và phát triển bền vững của khu vực kinh tế tư nhân" - Phó Chủ tịch Hội doanh nghiệp TP.HCM phân tích.

Hơn nữa, tỷ lệ chuyển đổi từ hộ kinh doanh sang doanh nghiệp còn ở mức thấp. Thực trạng này phản ánh rõ sự thiếu hụt các động lực chuyển đổi cần thiết.

Tiến sĩ Nguyễn Vinh Huy, Phó Chủ tịch Hội doanh nghiệp TP.HCM. Ảnh: BẢO PHƯƠNG

Theo ông Huy, nguyên nhân chủ yếu là do chưa có các chính sách đủ hấp dẫn, cụ thể và thiết thực nhằm hỗ trợ hộ kinh doanh trong quá trình chuyển đổi sang mô hình doanh nghiệp. Đặc biệt, các vướng mắc liên quan đến thủ tục hành chính, chính sách thuế, tiếp cận tín dụng và chế độ kế toán chưa được tháo gỡ một cách hiệu quả.

"Điều này không chỉ làm giảm hiệu quả trong việc mở rộng khu vực doanh nghiệp chính thức mà còn ảnh hưởng đến hiệu lực và hiệu quả của công tác quản lý nhà nước trong lĩnh vực kinh tế" - TS Huy nói.

Đáng quan tâm hơn, hệ thống pháp luật chuyên ngành vẫn còn nhiều điểm chồng chéo, thiếu sự thống nhất giữa các văn bản quy phạm pháp luật.

Tình trạng này đã và đang gây ra nhiều khó khăn trong quá trình thực thi, tiềm ẩn không ít rủi ro pháp lý cho doanh nghiệp. Đặc biệt, trong công tác thanh tra, kiểm tra thuế, sự không đồng bộ giữa các quy định pháp luật khiến doanh nghiệp dễ rơi vào tình trạng bị xử lý chồng chéo, thiếu nhất quán.

Trong bối cảnh các quan hệ dân sự – kinh tế ngày càng được số hóa, việc chưa xây dựng được khung pháp lý phù hợp để điều chỉnh các hoạt động trong môi trường số đang trở thành thách thức lớn.

"Nếu không được điều chỉnh kịp thời, những bất cập này sẽ ảnh hưởng tiêu cực đến môi trường đầu tư, kinh doanh và làm suy giảm niềm tin của khu vực tư nhân vào chính sách điều hành của Nhà nước" - ông Huy nhận định.

Cần nền tảng pháp lý thống nhất

Từ thực tiễn này, dựa trên tinh thần Nghị quyết 66, Phó Chủ tịch Hội doanh nghiệp TP.HCM cho rằng cần thiết phải có những giải pháp đồng bộ và thực tiễn, nhằm cải thiện môi trường pháp lý và hỗ trợ doanh nghiệp tư nhân phát triển bền vững.

"Cần xây dựng một văn bản pháp luật riêng, nhằm tạo ra nền tảng pháp lý thống nhất, tích hợp các chính sách hiện hành liên quan đến doanh nghiệp, đầu tư, thuế, đất đai, tín dụng và các lĩnh vực liên quan" - TS Huy nêu.

Văn bản này cần đảm bảo tính đồng bộ và rõ ràng, giúp doanh nghiệp tư nhân dễ dàng tiếp cận và tuân thủ các quy định.

Đặc biệt, trong văn bản này cần có các chương, mục riêng dành cho các nhóm đối tượng cụ thể như doanh nghiệp tư nhân quy mô lớn, doanh nghiệp đổi mới sáng tạo và hộ kinh doanh đang trong quá trình chuyển đổi thành doanh nghiệp.

Điều này sẽ giúp tạo điều kiện thuận lợi hơn cho sự phát triển của từng nhóm doanh nghiệp, đồng thời hỗ trợ quá trình chuyển đổi từ hộ kinh doanh sang doanh nghiệp một cách hiệu quả.

Đối với các thủ tục hành chính, khi doanh nghiệp đã nộp hồ sơ hợp lệ và đầy đủ, nếu sau 30 ngày cơ quan có thẩm quyền không phản hồi, thì hồ sơ sẽ mặc nhiên được xem là đã được chấp thuận.

Cơ chế này nên được ưu tiên áp dụng tại các lĩnh vực có nhiều thủ tục hành chính phức tạp như xây dựng, đất đai và môi trường, nhằm giảm thiểu chi phí thời gian cho doanh nghiệp và tạo thuận lợi cho quá trình triển khai các dự án, giúp doanh nghiệp hoạt động hiệu quả hơn.

Cần thiết phải có những giải pháp đồng bộ và thực tiễn, nhằm cải thiện môi trường pháp lý và hỗ trợ doanh nghiệp tư nhân phát triển bền vững. Ảnh minh họa: Q.HUY

Ông Huy cũng đề xuất thành lập “Tài khoản tín dụng doanh nghiệp” gắn mã số thuế, có chức năng lưu trữ lịch sử tuân thủ nghĩa vụ thuế, bảo hiểm xã hội, giao dịch thương mại và các thông tin liên quan khác. Từ đó, làm cơ sở để các tổ chức tín dụng đánh giá uy tín của doanh nghiệp và xem xét cấp tín dụng mà không cần tài sản bảo đảm.

Thành lập Hội đồng Trọng tài Kinh tế tư nhân quốc gia, được Chính phủ hoặc Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) chủ trì, với mục tiêu giải quyết nhanh chóng các tranh chấp trong hoạt động sản xuất, kinh doanh, hợp đồng và tín dụng mà không cần phải thông qua thủ tục tố tụng tại tòa án.

Phán quyết của Hội đồng sẽ có giá trị pháp lý và có thể được đăng ký tại tòa án để thi hành như bản án trọng tài thương mại, đảm bảo tính hiệu lực và thực thi của các quyết định này...

THANH TUYỀN