Đón bằng di tích lịch sử văn hóa cấp tỉnh đền Thành Hoàng làng Đông
Đền Thành Hoàng làng Đông (thị trấn Tiên Điền, Nghi Xuân) được công nhận di tích lịch sử văn hóa cấp tỉnh Hà Tĩnh tạo động lực để địa phương tiếp tục bảo tồn và phát huy giá trị di sản.
Lãnh đạo Ban Dân vận Tỉnh ủy, Sở VH-TT&DL, huyện Nghi Xuân trao bằng di tích cấp tỉnh cho UBND thị trấn Tiên Điền
Theo lịch sử, đền Thành Hoàng làng Đông hay còn gọi là đền Làng Tiên (ở xã Tiên Điền xưa, nay là TDP Hồng Lam, thị trấn Tiên Điền, huyện Nghi Xuân) cách Khu lưu niệm Đại thi hào Nguyễn Du về phía Nam hơn 100 m.
Từ đầu thế kỷ XVIII, đền là nơi thờ ông Phan Tướng Quân giữ chức Tả Đô đốc, Thái phó (Chánh nhị phẩm), là tướng quân đứng đầu thống lĩnh Đông quân phủ điều hành đạo Nam Sách (sau đổi là Hải Dương).
Trong suốt cuộc đời binh nghiệp của mình, ông đã cống hiến tài năng, sức trẻ, sức khỏe cho công cuộc bảo vệ triều chính ổn định đời sống nhân dân. Sau đó, có thể ông được bổ dụng làm quan tại trấn Nghệ An hoặc do biến động xã hội thời Lê – Trịnh nên ông đến làng Đông Giáp, xã Tiên Điền định cư, lập nghiệp lâu dài.
Lúc bấy giờ, Tiên Điền là vùng đất cận sơn, kề thủy nên có rất nhiều hói, lạch từ núi Hồng Lĩnh chảy về sông Lam, là vùng đất hoang vu, chưa được khai phá. Ông Phan Tướng Quân đã bắt tay vào việc khai hoang lập làng, mở rộng ruộng đồng, phát triển nông nghiệp, chăm lo đời sống cho Nhân dân. Với những công lao đóng góp của ông, nên sau khi mất ông được tôn thờ làm Thành Hoàng làng Đông Giáp, thôn Lương Năng, xã Tiên Điền.
Sau năm 1945, ngôi đền bị lãng quên và trải qua mưa nắng nên hư hỏng, xuống cấp nghiêm trọng. Năm 1998, đền được tu sửa lại tòa thượng. Đến năm 2018, bà con nhân dân nơi đây kêu gọi nguồn xã hội hóa tu sửa, cung tiến các đồ vật, tế khí, các pho tượng và nâng cấp khuôn viên, khang trang sạch đẹp.
Với những giá trị văn hóa, UBND tỉnh Hà Tĩnh đã có Quyết định số 2819/QĐ-UBND ngày 1/11/2023 công nhận đền Thành Hoàng làng Đông, thuộc địa bàn TDP Hồng Lam, thị trấn Tiên Điền là di tích lịch sử, văn hóa cấp tỉnh.
