Dồn dập nhập viện vì sốt xuất huyết

Bệnh nhân mắc sốt xuất huyết nặng đang điều trị tại Bệnh viện Bệnh nhiệt đới TPHCM. Ảnh: QUANG HUY

Nhập viện khi đã chuyển nặng

Trưa 24-6, các phòng điều trị nội trú ở Khoa Truyền nhiễm C (Bệnh viện Bệnh nhiệt đới TPHCM) trong tình trạng quá tải, do bệnh nhân mắc SXH đến điều trị quá đông. Bệnh viện phải bố trí thêm giường ngoài hành lang để bệnh nhân nội trú (phần lớn là ca nặng) có chỗ nằm. Chị U. (ngụ quận 12, mang thai hơn 10 tuần tuổi) cho biết, tuần trước chị bị sốt 390C. Khi đến cơ sở y tế địa phương khám thì được bác sĩ khuyên về nhà theo dõi. Tuy nhiên, 2 ngày sau, tình trạng bệnh chuyển nặng hơn, chị U. được gia đình đưa đến Bệnh viện Bệnh nhiệt đới TPHCM khám và được bác sĩ chỉ định nhập viện.

BS-CKII Phan Vĩnh Thọ, Trưởng khoa Cấp cứu Bệnh viện Bệnh nhiệt đới TPHCM, cho biết, số ca SXH đến khám và nhập viện các tuần gần đây tăng gấp đôi so với cùng kỳ năm 2021. Hiện tại, bệnh viện đang điều trị 350 bệnh nhân SXH, trong đó có 52 ca nặng phải hồi sức cấp cứu. Tại Khoa Hồi sức cấp cứu chống độc người lớn đang cấp cứu 4 bệnh nhân SXH, tiên lượng rất nặng, nguy cơ tử vong cao. Từ đầu năm 2022 đến nay, đơn vị ghi nhận 3 trường hợp tử vong, 4 ca xin được đưa về nhà.

Tại Bệnh viện Nhi đồng Thành phố, bác sĩ Nguyễn Minh Tiến, Phó Giám đốc, cho biết bệnh viện đang quá tải do số ca điều trị SXH tăng. Hiện Khoa Nhiễm của bệnh viện đã kín giường với 89 bệnh nhi, 21 trường hợp bệnh nặng, bao gồm 3 ca đang thở máy. Bệnh viện Nhi đồng 1 đang điều trị cho 90 bệnh nhi bị SXH, 8 ca nặng, trong đó có 2 ca đang thở máy. Bệnh viện Nhi đồng 2 cũng đang điều trị cho 74 bệnh nhi, trong đó có 8 trường hợp SXH nặng. Mặc dù số ca mắc SXH tăng nhanh, nhưng các bệnh viện cho biết vẫn kiểm soát được tình trạng quá tải, những trường hợp có chỉ định nhập viện đều được tiếp nhận. Trước tình hình số ca mắc SXH tiếp tục tăng, các bệnh viện cho biết đã kê thêm giường ở hành lang, chuyển ca SXH sang các khoa ít bệnh nhân, chuẩn bị thuốc và chế phẩm máu, để đảm bảo công tác điều trị cho bệnh nhân.

Biểu hiện bệnh đa dạng

Theo Trung tâm Kiểm soát bệnh tật TPHCM (HCDC), bệnh SXH có biểu hiện lâm sàng đa dạng, có thể từ nhẹ (chỉ sốt vài ngày rồi hết) đến rất nặng và có thể tử vong. Đa số bệnh nhân đều tự hồi phục, khỏe mạnh, tuy nhiên khi bệnh nhân diễn tiến nặng, biến chứng, nguy cơ tử vong rất lớn. Bệnh SXH diễn tiến qua các giai đoạn: Giai đoạn sốt, thường từ ngày 1 đến ngày 4 của bệnh, trong đó sốt cao liên tục, uống thuốc hạ sốt có giảm nhưng sau đó sốt trở lại. Ngoài ra, người bệnh có thể có các triệu chứng khác như đau đầu, đau cơ, đau khớp, chán ăn, buồn nôn… Đa số bệnh nhân tự thuyên giảm sau 5 ngày và hồi phục hoàn toàn sau 1 tuần.

Theo HCDC, tuần qua, TPHCM ghi nhận 2.181 ca mắc SXH (gồm 1.182 ca nội trú và 999 ca ngoại trú), tăng 38,5% so với trung bình 4 tuần trước (1.575 ca), số ca nội trú tăng 25,9% và ngoại trú tăng 57,1%. Số ca mắc tích lũy đến tuần 24 là 16.057 ca, tăng 117,3%. Số ca SXH nặng tích lũy đến tuần 24 là 274 ca. Trong tuần, ghi nhận 1 trường hợp tử vong do SXH, nâng tổng số ca SXH tử vong lên 9 ca (Bình Chánh 2 ca, Củ Chi 3 ca, Bình Tân 1 ca, quận 11 có 1 ca, Hóc Môn 1 ca và TP Thủ Đức 1 ca), tăng 7 ca so với cùng kỳ năm 2021 (2 ca).

Giai đoạn nguy kịch (thường từ ngày thứ 4 đến ngày thứ 6, tính từ khi bắt đầu sốt). Giai đoạn này, người bệnh hạ sốt đột ngột (đây là dấu hiệu dễ gây nhầm lẫn là đã hết bệnh), tay chân lạnh, vật vã, lừ đừ, li bì; thậm chí lơ mơ, rối loạn tri giác; cảm giác đau bụng nhiều, liên tục, nhất là tại vùng dưới sườn bên phải, nôn ói, tiểu ít, xuất hiện các biến chứng chảy máu ở nhiều nơi. Một số trường hợp xuất hiện viêm cơ tim, tổn thương gan nặng, biến chứng tổn thương đa phủ tạng và có thể nhanh chóng dẫn đến tử vong. Giai đoạn này người bệnh cần được nhập viện theo dõi điều trị tích cực.

Bệnh nhân mắc sốt xuất huyết nặng điều trị tại Bệnh viện Bệnh nhiệt đới TPHCM. Ảnh: QUANG HUY

Phần lớn các trường hợp SXH có thể được điều trị ngoại trú và tái khám theo dõi hàng ngày tại y tế cơ sở, chủ yếu là điều trị triệu chứng và phải theo dõi chặt chẽ phát hiện sớm sốc xảy ra để xử trí kịp thời. Quá trình điều trị ngoại trú, bệnh nhân cần tái khám và làm xét nghiệm máu hàng ngày. Đặc biệt, nếu xuất hiện dấu hiệu cảnh báo bệnh nặng, phải nhập viện điều trị nội trú. Bản thân người bệnh cần đến ngay bệnh viện hoặc cơ sở y tế gần nhất khi có một trong các dấu hiệu như: cảm giác khó chịu hơn, mặc dù sốt giảm hoặc hết sốt; không ăn uống được; nôn ói nhiều; đau bụng nhiều hơn; tay chân lạnh, ẩm; mệt lả, bứt rứt; chảy máu mũi, miệng, xuất huyết âm đạo bất thường, nôn ra máu, tiêu phân đen hoặc máu đỏ; không tiểu trên 6 giờ.

Bộ Y tế lý giải thiếu cao phân tử điều trị SXH

Trước thông tin nhiều cơ sở y tế tại TPHCM thiếu dịch truyền cao phân tử, đại diện Cục Quản lý dược (Bộ Y tế) cho biết, HES 200.000 đã ngừng sản xuất trên thế giới, trong khi Dextran 40 và Dextran 70 chưa được cấp phép lưu hành hoàn toàn tại Việt Nam. Năm 2020, cục đã cấp phép khẩn cấp cho Công ty Cổ phần Dược phẩm Trung ương (CPC1) nhập khẩu 50.000 túi dịch truyền Dextran 40 để phục vụ điều trị SXH. Thực tế, CPC1 đã nhập 9.000 túi, hiện còn tồn kho gần 3.500 túi đã hết hạn sử dụng, đang chờ hủy. Nguyên nhân thuốc hết hạn là do chờ thủ tục quá lâu. Cụ thể, Dextran 40 thuộc loại hiếm, chỉ một công ty ở Thái Lan cung ứng được cho Việt Nam. Công ty này yêu cầu CPC1 đặt hàng trước 6-9 tháng do họ không có sẵn nguyên liệu. Theo đó, nếu sản xuất nhanh nhất, khi thuốc về kho của CPC1 thì hạn dùng còn 15-16 tháng. Lúc này, các bệnh viện phải thực hiện quy trình đấu thầu, mua sắm thuốc kéo dài thêm 5-6 tháng, nên hạn dùng của Dextran 40 chỉ còn khoảng 10 tháng. Hiện, Cục Quản lý Khám chữa bệnh đã hướng dẫn thay thế Dextran bằng dịch HES 130.000 dalton trong điều trị. Ngoài ra, Cục sẽ hỗ trợ doanh nghiệp đàm phán với công ty Thái Lan để nhập thuốc nhanh.

THÀNH SƠN - QUANG HUY