Dọn 'rác' quảng cáo

Dù cơ quan chức năng đã vào cuộc, song “rác” quảng cáo vẫn tràn lan gây mất mỹ quan đô thị.

Bức xúc vì ra ngõ là gặp quảng cáo, rao vặt,... là tâm lý chung của cư dân tại các đô thị lớn. Từ những bức tường nhà dân đến các tụ điện. Từ trạm biến áp đến các cột điện, thậm chí là những cây xanh… Tất cả đều trở thành địa điểm để dán, treo quảng cáo.

Ra ngõ là gặp quảng cáo, rao vặt

Nhiều nhà cửa ở trung tâm Hà Nội và TPHCM cũng như nhiều đô thị khác trên cả nước bị bao vây đến ngột ngạt bởi các loại biển quảng cáo, thậm chí cả những hình vẽ, miếng dán quảng cáo rao vặt nhem nhuốc đầy các cột điện… ảnh hưởng lớn đến mỹ quan đô thị.

Ông Mai Xuân Khanh (cư dân ở TP Thủ Đức, TP Hồ Chí Minh) cho biết: "Nhà tôi bị dán quảng cáo hút bể phốt, sửa nhà, khoan bê tông... 3 mặt. Ngày nào cũng phải lo đi bóc các tờ quảng cáo chi chít đầy tường. Dán thôi chưa đủ, người ta còn in các chữ quảng cáo mực đen lên tường, hết sức nhem nhuốc, nhếch nhác”.

Biển quảng cáo, rao vặt được dán đầy các trụ điện, đầu ngõ, trên các con phố.

Gỡ xuống rồi lại mọc lên cũng là tình trạng tương tự của các biển quảng cáo ngoài trời, tại các cột điện, bờ tường trên các đường phố, các con ngõ... tại Hà Nội. Đi dọc các khu phố, ngõ ngách Hà Nội không khó bắt gặp hàng loạt những tờ rơi dán chi chít các cột điện, đầu các con ngõ hàng ty tỷ loại quảng cáo, nào cho thuê nhà, nào thông tắc cống, tờ rơi này dán chồng lên tờ rơi khác, biển này in đè lên biển khác... thành ra diện mạo của các con phố của Thủ đô giống như một tờ giấy nháp.

Đáng chú ý, dường như cứ chỗ nào có cột điện, trụ điện là lại thấy chằng chịt các số điện thoại, các tờ rơi ghi đủ các loại nội dung quảng cáo, chữ đen chữ đỏ, đủ các loại màu sắc... hết sức mất mỹ quan.

Tại nhiều tuyến phố như Hai Bà Trưng, Chùa Hà, Pháo Đài Láng,... hầu như trụ điện nào, cột điện nào dày đặc quảng cáo. Tại ngõ 102 Pháo Đài Láng (Đống Đa, Hà Nội) các trụ điện nham nhở những tờ quảng cáo như sửa nhà, cho thuê phòng trọ sinh viên, tuyển nhân viên, cho vay tín dụng đen... Cũng ngay tại con ngõ này, nhiều cột điện đang phải “gồng gánh” biển quảng cáo chất chồng lên nhau. Thậm chí, biển thông báo cấm đổ rác của Hợp tác xã Láng Trung còn bị che lấp bởi vô số khung quảng cáo lớn nhỏ.

Theo chia sẻ của ông Nguyễn Anh Đức (47 tuổi, nhà ở phố Pháo Đài Láng) bước ra đường là ông đã bắt gặp vô số các loại quảng cáo dày đặc từ các cột điện đến tường nhà, đủ thứ tờ rơi được dán và treo lên bất chấp quy định. “Trên các trụ, cột điện, tường bao thường xuyên được tình nguyện viên bóc tờ rơi và dọn sạch sẽ nhưng chỉ vài ngày sau đó lại thấy đầy quảng cáo” – ông Đức cho biết.

Tại nhiều ngõ ngách trên đường Láng (Đống Đa, Hà Nội), bảng, biển quảng cáo với nhiều kích cỡ và hình dạng khác nhau được các cơ sở kinh doanh tùy tiện gắn trên các cột điện, ở đây ngoài vấn đề về mỹ quan đô thì, thì những nguy cơ cháy nổ tiềm ẩn là rất lớn, vậy nhưng người dân vẫn khá thờ ơ, hoàn toàn không màng đến vấn đề này.

Mặc dù, tình trạng treo biển quảng cáo sai quy định đã được cơ quan chức năng tích cực vào cuộc xử lý, yêu cầu tháo dỡ nhưng chỉ được một thời gian, hiện tượng này lại tái diễn. Xử lý các sai phạm trong việc treo biển, dán tờ rơi quảng cáo tràn lan chỉ như ''cóc bỏ đĩa'' khiến quảng cáo vẫn ngập tràn các con phố, các tuyến đường đô thị.

Việc quảng cáo ngoài trời đang trở thành rác đô thị, gây ô nhiễm môi trường và mất đi giá trị văn hóa, làm giảm sức hút của các đô thị trong việc thu hút du khách đến tham quan, du lịch... Ông Trần Hùng - Chủ tịch Hội đồng chuyên môn Hiệp hội quảng cáo Việt Nam cho rằng, hiện nay quảng cáo ngoài trời rất lộn xộn, đưa lẫn lộn cả bảng quảng cáo lẫn biển hiệu. Thậm chí biển hiệu còn nhiều hơn biển quảng cáo.

“Rác” quảng cáo tràn lên cả môi trường số

Không chỉ xuất hiện “rác” quảng cáo ngoài trời, các khu vực công cộng, trụ điện, cột điện, “rác” quảng cáo còn xuất hiện tràn lan trên không gian mạng khiến người tiêu dùng lúc nào cũng như ở trong “ma trận” khi mở điện thoại thông minh, máy tính, ipad.

Chị Trần Thu An (nhân viên ngành ngân hàng, ở phố Lê Văn Lương, Hà Nội) chia sẻ, cứ mở mạng ra muốn đọc một tin tức là y như rằng hàng loạt quảng cáo “nhảy bổ” vào giữa màn hình máy tính. Không chỉ những hình ảnh quảng cáo thông thường, mà cả những hình ảnh phản cảm cũng xuất hiện nhan nhản. “Nhiều lúc tôi thấy rùng mình vì các hình ảnh, lời lẽ quảng cáo hết sức thiếu văn hóa tràn lan trên các trang mạng, thực sự thấy phiền hà vì thập cẩm các loại “rác” quảng cáo trên môi trường số” – chị An băn khoăn.

Có thể thấy, người sử dụng mạng xã hội hiện nay vẫn gặp vô số các quảng cáo dưới hình thức chia sẻ trải nghiệm sử dụng sản phẩm được chuyển tải bởi những người nổi tiếng cho đến những người dễ tạo uy tín trong cộng đồng. Sản phẩm được quảng cáo cũng thiên hình vạn trạng, từ việc cho con theo học tiếng Anh, uống sữa tăng chiều cao đến sử dụng các loại mỹ phẩm… Các nội dung quảng cáo này rất dễ thuyết phục người tiêu dùng mặc dù khó xác định người chuyển tải chúng có thực sự sử dụng sản phẩm, dịch vụ mà họ quảng cáo hay không. Chưa dừng lại ở đó, nhiều hình ảnh quảng cáo phản cảm cũng được vô tư tung lên mạng, người sử dụng chỉ cần nhỡ tay click chuột là y như rằng hàng loạt các hình ảnh hiện ra trong khi nội dung thông tin cần tìm thì mãi không tìm được...

Hiệp hội Quảng cáo Việt Nam cho biết, hiện quảng cáo trên các nền tảng mạng xã hội chiếm tới 70% thị phần quảng cáo mà phần lớn doanh số rơi vào tay các nền tảng xuyên biên giới của nước ngoài, tuy nhiên chúng ta vẫn chưa có biện pháp quản lý hiệu quả.

Trao đổi với báo chí, Chủ tịch Hiệp hội Quảng cáo Việt Nam Nguyễn Trường Sơn nhận định, trên thực tế, quảng cáo ngoài trời còn gặp một số vướng mắc, bất cập về hành lang pháp lý, các quy định hướng dẫn, dẫn đến việc khai thác chưa hiệu quả. Do đó, Luật Quảng cáo (sửa đổi) khi được ban hành phải tháo gỡ được khó khăn, để các DN kinh doanh, đóng góp cho sự phát triển của đất nước. Bên cạnh đó, việc sửa đổi luật cũng phải đồng bộ giữa các lĩnh vực liên quan, giúp các cơ quan quản lý giảm bớt được những bất cập hiện nay.

Ông Trần Hùng - Chủ tịch Hội đồng chuyên môn Hiệp hội quảng cáo Việt Nam cho rằng, quảng cáo là một trong những hoạt động mang lại lợi nhuận lớn. Vì vậy, bên cạnh việc trông chờ sự tuân thủ chấp hành đúng quy định của doanh nghiệp, các cá nhân tham gia hoạt động quảng cáo thì các cơ quan quản lý nhà nước cần có những biện pháp quyết liệt, mạnh tay hơn để đưa hoạt động này sớm đi vào khuôn khổ. Do đó, nếu không siết chặt công tác quản lý, kiểm tra và xử lý nghiêm, tình trạng loạn quảng cáo, rác quảng cáo... sẽ còn gây nhức nhối.

Ngành quảng cáo cần lấy lại niềm tin, cần phải làm trong sạch thị trường quảng cáo. Tuy nhiên, trong quá trình xây dựng hành lang pháp lý cần có các quy định để tạo thông thoáng về thủ tục hành chính, thời gian giải quyết thủ tục, cấp phép cho các doanh nghiệp kinh doanh đúng pháp luật.

Tại Nghị quyết số 97 phiên họp chuyên đề về xây dựng pháp luật tháng 6/2024, Chính phủ thống nhất về sự cần thiết xây dựng dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quảng cáo nhằm cụ thể hóa các chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách của Nhà nước về xây dựng, phát triển hoạt động quảng cáo. Đồng thời, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý Nhà nước của hoạt động này trên môi trường mạng (internet) và các nền tảng xuyên biên giới (trang thông tin điện tử, mạng xã hội, ứng dụng di động như Facebook, TikTok, YouTube ...).

Cùng với đó, đẩy mạnh phân cấp, phân quyền, cải cách thủ tục hành chính và nâng cao trách nhiệm, năng lực của các chủ thể tham gia hoạt động quảng cáo; khắc phục những bất cập, khó khăn trong triển khai thi hành Luật Quảng cáo năm 2012. Dự kiến, Luật Quảng cáo (sửa đổi) sẽ được trình Quốc hội cho ý kiến tại Kỳ họp thứ 8 (tháng 10/2024).

Điểm mới của Luật Quảng cáo (sửa đổi) là sửa đổi, bổ sung các quy định về nội dung và hình thức quảng cáo; yêu cầu về nội dung quảng cáo, điều kiện quảng cáo; quy định về quản lý hoạt động quảng cáo trên báo chí, môi trường mạng và dịch vụ quảng cáo xuyên biên giới. Dự thảo Luật cũng bổ sung quy định đối với hoạt động quảng cáo ngoài trời trong đó có hoạt động quảng cáo trên các phương tiện bảng, băng rôn, màn hình chuyên quảng cáo; nội dung, trách nhiệm xây dựng và thực hiện quy hoạch quảng cáo ngoài trời tại địa phương… Nhiều ý kiến kỳ vọng, Luật Quảng cáo (sửa đổi) sẽ tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc, tạo điều kiện tốt hơn cho hoạt động quảng cáo phát triển trong thời gian tới.

Nhóm phóng viên