Đơn vị tình báo 8200 và Mossad, những 'hạt nhân' giúp Israel đánh sập Hezbollah

Đến lúc chết, Nasrallah vẫn không biết bị “khóa mục tiêu”

Cho đến tận lúc bị ám sát, Hassan Nasrallah vẫn không tin rằng Israel sẽ giết ông. Khi Nasrallah ẩn náu bên trong một boong-ke sâu 12 mét dưới lòng đất tại Lebanon vào ngày 27/9/2024, các trợ lý đã thúc giục ông đến một địa điểm an toàn hơn. Nhưng mà Nasrallah gạt phắt đi. Theo quan điểm của lãnh tụ Hezbollah, Israel sẽ không làm vậy vì sợ phải dấn sâu vào một cuộc chiến tranh toàn diện.

Nhưng Nasrallah đã lầm. Nhà lãnh đạo tối cao của Hezbollah không hề biết rằng các cơ quan tình báo Israel đã theo dõi mọi hành động của ông trong nhiều năm qua.

Lãnh tụ Hezbollah, Hassan Nasrallah phát biểu trực tuyến tại lễ tang chỉ huy cấp cao của lực lượng này, ông Fuad Shukr, người bị Israel hạ sát trong một cuộc không kích hồi tháng 7/2024. Ảnh: Al Jazeera.

Không lâu sau khi Nasrallah từ chối rời đi, một phi đội F-15 của Israel thả hàng chục quả bom với sự tính toán chính xác đến từng lần nổ nối tiếp để khoan thủng 12 mét bê tông và đánh sập boong-ke, chôn vùi lãnh tụ này cùng các chỉ huy cấp cao khác của Hezbollah.

Cái chết của Nasrallah, người trong nhiều thập kỷ đã chỉ huy lực lượng Hezbollah trong cuộc chiến chống lại Israel, là đỉnh điểm của một cuộc tấn công kéo dài hai tuần. Một chiến dịch kết hợp giữa sự tinh vi của công nghệ bí mật với sức mạnh quân sự, bao gồm cả việc kích nổ từ xa chất nổ được giấu trong hàng ngàn máy nhắn tin và máy bộ đàm mà Hezbollah sử dụng, cũng như một cuộc ném bom trên không dữ dội chưa từng có với mục đích phá hủy hàng ngàn tên lửa và rocket có khả năng tấn công Israel.

Đó cũng là kết quả của hai thập kỷ tiến hành các hoạt động tình báo để chuẩn bị cho một cuộc chiến tranh toàn diện của quân đội Israel. Một cuộc điều tra của tờ New York Times, dựa trên các cuộc phỏng vấn với hơn hai chục quan chức Israel, Mỹ và châu Âu hiện tại và trước đây, đã tiết lộ mức độ sâu rộng mà các điệp viên Israel đã thâm nhập vào Hezbollah. Họ tuyển dụng những điệp viên để cài đặt các thiết bị nghe lén trong các boong-ke của Hezbollah, theo dõi các cuộc họp giữa chỉ huy cấp cao Nasrallah và bốn “phó tướng” của ông, và gần như luôn có khả năng theo dõi nhất cử nhất động của các nhà lãnh đạo lực lượng dân quân Lebanon này.

Cũng theo chia sẻ của những người trong cuộc với báo New York Times, cái chết của Hassan Nasrallah đến sớm hơn một chút so với kế hoạch. Cụ thể là sau khi tình báo Israel tiến hành cài chất nổ vào các máy nhắn tin và bộ đàm của Hezbollah, đã xảy ra một sự cố: một kỹ sư của lực lượng dân quân Lebanon này nghi ngờ có điều gì đó không ổn với những cục pin của các thiết bị kể trên.

Những nghi ngờ này lớn đến mức Hezbollah đã gửi một số bộ đàm đến Iran để kiểm tra. Lo ngại âm mưu bại lộ, các quan chức tình báo cấp cao của Israel đã thuyết phục Thủ tướng Benjamin Netanyahu ra lệnh kích nổ những thiết bị di động của Hezbollah, bắt đầu chiến dịch kinh hoàng với lực lượng dân quân Lebanon này, mà đỉnh điểm là vụ ám sát thủ lĩnh Nasrallah.

Một bức ảnh hiếm hoi về hoạt động tác nghiệp của các nhân viên Đơn vị 8200. Ảnh: Jerusalem Post.

Một chiến công của Đơn vị 8200

Việc tiêu diệt Hezbollah là một chiến thắng quan trọng đối với Israel sau khi nước này phải chịu thất bại tình báo lớn nhất trong lịch sử, khi các chiến binh Palestine do Hamas dẫn đầu bất ngờ tấn công vào lãnh thổ Israel hôm 7/10/2023, giết chết hơn 1.200 người và bắt đi 250 người khác làm con tin. Và, để có được chiến thắng tình báo quan trọng trước Hezbollah, không thể không nhắc đến Đơn vị 8200 của Israel.

Được thành lập từ năm 1952 trên cơ sở các đơn vị tình báo và giải mã đơn lẻ, Đơn vị 8200 trực thuộc Cục Tình báo quân sự Israel, chịu trách nhiệm về hoạt động bí mật, thu thập thông tin tình báo tín hiệu (SIGINT) và giải mã mã, phản gián, chiến tranh mạng, tình báo quân sự và giám sát. Với các thành viên chủ yếu được tuyển dụng từ những sinh viên công nghệ, chuyên gia IT và cả các tin tặc, Đơn vị 8200 được đánh giá là “cơ quan tình báo kỹ thuật hàng đầu thế giới và ngang hàng với Cơ quan An ninh Quốc gia Mỹ (NSA) về mọi mặt ngoại trừ quy mô”, như nhận định của Viện nghiên cứu Quốc phòng và an ninh Royal United Services.

Theo một tiết lộ của tờ báo Pháp Le Monde diplomatique từ năm 2010, Đơn vị 8200 đã vận hành một căn cứ SIGINT lớn ở vùng bán sa mạc Negev, phía nam Israel. Đây là một trong những căn cứ nghe lén lớn nhất thế giới, có khả năng giám sát các cuộc gọi điện thoại, email và các phương tiện liên lạc khác trên khắp Trung Đông, châu Âu, châu Á và châu Phi.

Một quả rocket của Hezbollah nhắm vào trụ sở Đơn vị 8200 gần Tel Aviv, Israel. Ảnh: Anadolu Ajansi.

Những thập kỷ gần đây, Đơn vị 8200 đã có những chiến tích rất đáng chú ý. Theo Reuters, một trong số đó là cuộc tấn công bằng virus Stuxnet kéo dài từ năm 2005 đến 2010 đã vô hiệu hóa các máy ly tâm hạt nhân của Iran. Những chiến tích khác có thể kể đến cuộc tấn công mạng năm 2017 vào công ty viễn thông nhà nước Ogero của Lebanon và ngăn chặn một cuộc tấn công của tổ chức khủng bố IS vào một máy bay chở khách dân dụng từ Úc đến UAE năm 2018. Nhưng đáng kể nhất, là việc Đơn vị 8200 đã đánh cắp được một kho thông tin vô giá, bao gồm chi tiết về nơi ẩn náu bí mật của các nhà lãnh đạo và kho tên lửa, hỏa tiễn của Hezbollah hồi năm 2012.

Hoạt động đó đã làm tăng sự tin tưởng trong các cơ quan tình báo Israel rằng nếu Thủ tướng Benjamin Netanyahu thực hiện lời đe dọa tấn công các địa điểm hạt nhân của Iran, quân đội Israel có thể giúp vô hiệu hóa khả năng trả đũa của Hezbollah. Trên thực tế, ngay sau khi nhận được báo cáo năm 2012, Thủ tướng Netanyahu đã đến thăm trụ sở của Đơn vị 8200 tại Tel Aviv. Tại đây, người đứng đầu Đơn vị 8200 đã in toàn bộ kho thông tin kể trên thành một chồng tài liệu cao ngất và nói: “Bây giờ Thủ tướng có thể ra lệnh tấn công Iran”.

Kế hoạch gài bom Hezbollah được xây dựng thế nào?

Israel đã không tấn công Iran. Nhưng trong những năm tiếp theo, các cơ quan tình báo Israel đã nỗ lực khai thác kho thông tin tình báo này nhằm có thể sử dụng trong trường hợp xảy ra chiến tranh với Hezbollah.

Sự tập trung tình báo mạnh mẽ vào Hezbollah cho thấy các nhà lãnh đạo Israel tin rằng nhóm dân quân Lebanon có thể gây ra mối đe dọa lớn nhất đối Israel. Để giành lợi thế trong cuộc chiến tranh cuối cùng với Hezbollah, Israel đã phát triển các kế hoạch phá hoại lực lượng dân quân này từ bên trong. Và, Đơn vị 8200 cùng với Cơ quan tình báo quốc gia Israel (Mossad) đã đề xuất một kế hoạch cung cấp cho Hezbollah các thiết bị được gài mìn có thể kích nổ vào một ngày trong tương lai.

Trong cộng đồng tình báo Israel, các thiết bị này được gọi là “nút bấm”. Việc thiết kế và sản xuất các “nút bấm” tương đối đơn giản. Các kỹ sư Israel đã thành thạo trong việc đặt thuốc nổ PETN vào trong pin của các thiết bị điện tử, biến chúng thành những quả bom nhỏ. Trong gần một thập kỷ, Mossad đã dẫn dụ thành công Hezbollah tới mua thiết bị viễn thông này từ các công ty vỏ bọc của Israel.

Tình báo Israel đã gài thuốc nổ vào hàng nghìn máy nhắn tin và bộ đàm của Hezbollah rồi kích nổ chúng hồi tháng 9/2024. Ảnh: BT.

Năm 2014, Israel đã nắm bắt cơ hội khi công ty công nghệ Nhật Bản iCOM ngừng sản xuất máy bộ đàm IC-V82. Đây là những thiết bị phổ biến đến mức các bản sao của chúng được sản xuất trên khắp châu Á và bán tràn lan trên các diễn đàn trực tuyến cũng như ngoài “chợ đen”. Cùng lúc đó, Đơn vị 8200 phát hiện ra rằng Hezbollah đang tìm kiếm cùng một loại thiết bị liên lạc để trang bị đồng bộ cho tất cả các lực lượng tiền tuyến của mình.

Nắm bắt được tình hình, Israel đã bắt đầu sản xuất bản sao bộ đàm IC-V82 với những thay đổi nhỏ, bao gồm cả việc đóng gói vật liệu nổ vào pin. Những bản sao đầu tiên do Israel sản xuất đã đến Lebanon vào năm 2015 - và cuối cùng hơn 15.000 bản đã được chuyển tới tay lực lượng dân quân Lebanon này. Năm 2018, một nữ sĩ quan tình báo Mossad của Israel đã soạn thảo một kế hoạch sử dụng kỹ thuật tương tự để cấy vật liệu nổ vào pin của máy nhắn tin. Nhưng các chỉ huy tình báo Israel xác định rằng việc Hezbollah sử dụng máy nhắn tin chưa đủ rộng rãi nên kế hoạch đã bị gác lại.

Trong ba năm tiếp theo, khả năng “hack” điện thoại di động của Israel khiến Hezbollah, Iran ngày càng cảnh giác khi sử dụng điện thoại thông minh. Đơn vị 8200 cũng góp phần nhân rộng nỗi sợ hãi này qua việc sử dụng bot (phần mềm tự động) trên phương tiện truyền thông xã hội để đưa tin tức bằng tiếng Ảrập về khả năng hack điện thoại của Israel.

Lo ngại về việc điện thoại thông minh bị đối thủ lợi dụng, ban lãnh đạo Hezbollah quyết định mở rộng việc sử dụng máy nhắn tin, những thiết bị không tiết lộ dữ liệu vị trí cũng như không có camera và micro để có thể bị “hack”. Khi Hezbollah bắt đầu tìm kiếm những máy nhắn tin đủ bền cho điều kiện chiến đấu, các sĩ quan tình báo Israel đã xây dựng một mạng lưới công ty vỏ bọc để che giấu nguồn gốc và bán sản phẩm này cho Hezbollah.

Họ nhắm vào thương hiệu Gold Apollo của Đài Loan, nổi tiếng với máy nhắn tin. Vào tháng 5/2022, một công ty vỏ bọc của tình báo Iserael có tên là BAC Consulting được đăng ký tại Budapest đã mua một thỏa thuận cấp phép từ Gold Apollo để sản xuất một mẫu máy nhắn tin mới được gọi là AR-924 Rugged. Nó cồng kềnh hơn các máy nhắn tin Gold Apollo hiện có, nhưng được quảng cáo là không thấm nước và có thời lượng pin dài hơn.

Làm việc thông qua các trung gian, Mossad bắt đầu tiếp thị máy nhắn tin Hezbollah và đưa ra mức chiết khấu cao cho việc mua số lượng lớn. “Mẻ lưới” nhanh chóng thu được kết quả: BAC Consulting đã chuyển lô máy nhắn tin đầu tiên cho Hezbollah vào mùa thu 2022.

Phần còn lại là những gì chúng ta đã biết: Israel đánh sập Hezbollah bằng đòn tổng lực. Họ kích nổ hàng nghìn thiết bị liên lạc di động của Hezbollah trước khi dựa vào kho thông tin mà Đơn vị 8200 có được để thực hiện những vụ ám sát tinh vi nhằm vào các chỉ huy cao nhất của lực lượng này. Tất cả đều diễn ra hiệu quả và không một nạn nhân nào tránh khỏi kết cục mà Israel mong muốn.

NGUYỄN KHÁNH