Đông Anh (Hà Nội): Các 'siêu' dự án dậm chân tại chỗ do chậm trễ giải phóng mặt bằng

Dự án Thành phố thông minh hiện nay vẫn là một bãi đất hoang.

Dự án công viên giải trí được khởi công từ tháng 9/2016 và cam kết cuối năm 2018 sẽ đưa vào sử dụng giai đoạn 1 nhưng đến nay mới chỉ được quây hàng rào xung quanh, bên trong vẫn là cánh đồng hoang, cỏ mọc um tùm.

Dự án Thành phố thông minh có tổng mức đầu tư 4,2 tỷ USD cũng được động thổ, công bố dự án vào năm 2019 nhưng hiện nay dự án chưa có biểu hiện gì được triển khai. Cả trăm ha được giải phóng mặt bằng bị bỏ hoang, thành nơi chăn thả trâu bò…

Theo tìm hiểu được biết, nguyên nhân chính dẫn đến việc các dự án này không được triển khai là do công tác giải phóng mặt bằng của huyện Đông Anh chậm trễ, nhà đầu tư chưa có đất sạch để triển khai.

Trả lời về vấn đề này, huyện Đông Anh cho biết: Đối với dự án công viên giải trí công tác bồi thường, hỗ trợ và tái định cư của các hộ gia đình, cá nhân, tổ chức đã cơ bản hoàn thành, tuy nhiên còn một số nội dung vướng mắc, cụ thể như sau: Xã Vĩnh Ngọc: Còn 105 ngôi mộ của 16 hộ chưa di chuyển. Hội đồng Bồi thường, hỗ trợ và tái định cư huyện Đông Anh, Trung tâm phát triển quỹ đất và UBND xã Vĩnh Ngọc đã nhiều lần tổ chức tuyên truyền, vận động các hộ gia đình thực hiện di chuyển.

Xã Tiên Dương: Còn 04 hộ sử dụng đất thầu khoán với diện tích 20.683,2m2 chưa hoàn thành công tác bồi thường hỗ trợ và giải phóng mặt bằng. Dự thảo phương án bồi thường hỗ trợ điều chỉnh, bổ sung 04 hộ đang niêm yết, công khai theo quy định và dự kiến phê duyệt trong tháng 11/2020.

Nguyên nhân, lý do công tác giải phóng mặt bằng còn chậm là do một số hộ gia đình có mộ không hợp tác, không thống nhất được các thành viên trong gia đình về việc di chuyển mộ.

UBND huyện tổ chức chi trả tiền cho 04 hộ đất thầu khoán tại xã Tiên Dương trong tháng 11/2020; Vận động, hoàn thành công tác di chuyển 105 ngôi mộ của 16 hộ tại xã Vĩnh Ngọc trong quý I/2021.

Đối với Dự án Thành phố thông minh tại huyện Đông Anh: Dự án có tổng diện tích là 271,5ha, thực hiện trong 05 giai đoạn theo kế hoạch giải phóng mặt bằng và đầu tư dự án đến năm 2028. Hiện nay, dự án đang trong thời gian thực hiện công tác giải phóng mặt bằng giai đoạn 1 và giai đoạn 2 cụ thể như sau: Tổng diện tích đất thu hồi giai đoạn 1 và giai đoạn 2 trên địa bàn các xã Vĩnh Ngọc, Hải Bối, Kim Nỗ khoảng142,7ha, trong đó:

Đất giao cho các hộ gia đình là 53,7ha đất nông nghiệp của 1,381 hộ. Đất do UBND các xã quản lý là 89ha (đất giao thông, thủy lợi, đất công trình văn hóa – giáo dục, công trình y tế, tâm linh, nghĩa trang, đất ở tại nông thôn, đất nông nghiệp khác).

Đến nay đã giải phóng mặt bằng được 26,34ha của 599 hộ gia đình, cá nhân với số tiền đã chi trả trên 241 tỷ đồng (chiếm khoảng 49% diện tích đất phải giải phóng mặt bằng đối với các hộ gia đình). Số hộ đang lập phương án bồi thường hỗ trợ là 412 hộ, còn lại 335 hộ UBND các xã đang hoàn thiện hồ sơ để tiếp tục tập trung phương án theo quy định.

Nguyên nhân công tác giải phóng mặt bằng còn chậm: Trên địa bàn xã Vĩnh Ngọc: Còn 20 hộ gia đình, cá nhân chưa thống nhất được nội dung phân chia tài sản thừa kế (chủ sử dụng đất đã chết) hoặc mất giấy chứng nhận quyền sử dụng đất…

Trên địa bàn xã Hải Bối: Công tác thực hiện giao đất theo Nghị định 64/CP tại thôn Hải Bối chưa thực hiện, quá trình giao đất cho các hộ trải đều trên các xứ đồng dẫn đến diện tích chia cho các hộ manh mún, không đảm bảo sản xuất, nhiều hộ khi mới xét tiêu chuẩn giao đất đã thực hiện mua bán chuyển nhượng, khi thực hiện giao đất ngoài thực địa lại giao trực tiếp cho hộ đã nhận chuyển nhượng.

Một số hộ được giao đất theo Nghị định 64/CP tại xứ đồng ven đê đã bán một phần đất. Đến năm 2009, các xã viên đề nghị chia lại ruộng để thuận tiện canh tác nên thôn, đội đã tổ chức chia lại ruộng. Trong đó, một số hộ đã bán một phần đất lại được chia đủ tiêu chuẩn. Hiện nay, Dự án Thành phố thông minh thu hồi cả phần đất đã bán trước đây và phần đất của chủ sử dụng đất được giao thêm khi chia lại.

Hiện trạng sử dụng đất bị biến động, nhiều xứ đồng không còn bờ thửa, nhiều hồ bỏ không canh tác từ lâu, một số hộ tự trồng cây, tạo lập tài sản trên đất của gia đình khác gây khó khăn trong công tác điều tra kê khai.

Trong phạm vi giải phóng mặt bằng có các công trình xây dựng vi phạm trên đất nông nghiệp, đa phần các hộ này mua đất của các hộ khác, nay không hợp tác với tổ công tác giải phóng mặt bằng để cung cấp hồ sơ và điều tra kê khai nên ảnh hưởng đến tiến độ.

Một số hộ là người dân mua đất không sinh sống trên địa bàn xã đến nay chưa hợp tác điều tra kê khai, một số phương án đã thu hồi tại các dự án trước bị sai xứ đồng nay phải rà soát, đối chiếu lại với sổ giao ruộng của thôn.

Một số dự án trước đây thu hồi đất (dự án thu hồi đất theo các Quyết định 5554, 2981 và 433) bị sai lệch tên xứ đồng thu hồi so với số liệu rải thửa của thôn Hải Bối và xã Hải Bối cần phải có thời gian xác minh làm rõ.

Công tác quản lý đất đai, trật tự xây dựng trên đất nông nghiệp còn để tồn tại các công trình xây dựng vi phạm trên đất nông nghiệp, nay có dự án giải phóng mặt bằng phải tổ chức vận động các hộ chấp hành pháp luật tự tháo dỡ công trình vi phạm làm cơ sở để điều tra kê khai, giải phóng mặt bằng.

UBND huyện dự kiến thời gian hoàn thành công tác giải phóng mặt bằng Dự án Thành phố thông minh là năm 2024…

Như vậy là trong tương lai gần, các “siêu” dự án này vẫn còn rất “mịt mù” được triển khai. Không khỏi xót xa khi hàng trăm ha đất bị bỏ hoang, sự lãng phí về tài nguyên đất là điều đầu tiên có thể nhìn thấy.

Đinh Vũ