Đồng bào các dân tộc thiểu số nỗ lực phấn đấu, đoàn kết, ra sức đẩy mạnh các phong trào thi đua yêu nước (*)

Kính thưa đồng chí Y Vinh Tơr, Ủy viên dự khuyết Trung ương Đảng, Thứ trưởng, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc,

Kính thưa Đoàn Chủ tịch đại hội,

Thưa các vị đại biểu đại hội và các vị khách quý,

Trong không khí hào hùng của những ngày tháng Tám lịch sử, cả nước hân hoan chào mừng kỷ niệm 79 năm Cách mạng tháng Tám và Quốc khánh 2/9, hôm nay, tôi và các đồng chí lãnh đạo tỉnh rất vui mừng đến dự Đại hội đại biểu các dân tộc thiểu số tỉnh Quảng Bình lần thứ IV, năm 2024.

Đồng chí Bí thư Tỉnh ủy Vũ Đại Thắng phát biểu chỉ đạo tại đại hội.

Thay mặt Tỉnh ủy, HĐND, UBND, Ủy ban MTTQVN tỉnh, tôi nhiệt liệt chào mừng và chúc sức khỏe các đồng chí đại diện lãnh đạo Ủy ban Dân tộc, các đồng chí lãnh đạo tỉnh, các đại biểu khách mời và hơn 180 đại biểu ưu tú, đại diện cho hơn 2,8 vạn đồng bào dân tộc thiểu số (ĐBDTTS) trong toàn tỉnh về dự đại hội. Chúc đại hội thành công tốt đẹp.

Thưa đại hội,

Trong suốt sự nghiệp cách mạng, Đảng ta luôn coi trọng vấn đề dân tộc với quan điểm phải “Bảo đảm các dân tộc bình đẳng, đoàn kết, tôn trọng, giúp nhau cùng phát triển; đầu tư phát triển, tạo chuyển biến căn bản về kinh tế, văn hóa, xã hội ở vùng có đông ĐBDTTS. Có cơ chế thúc đẩy tính tích cực, ý chí tự lực, tự cường của đồng bào các DTTS phát triển kinh tế-xã hội (KT-XH); chăm lo xây dựng đội ngũ cán bộ, người có uy tín tiêu biểu trong vùng DTTS”.

Quán triệt các chủ trương của Đảng về công tác dân tộc, những năm qua, tỉnh ta đã luôn quan tâm, chăm lo đời sống, phát triển KT-XH vùng ĐBDTTS và miền núi; ban hành nhiều chủ trương, chính sách để đầu tư phát triển, nâng cao chất lượng cuộc sống cho người dân vùng ĐBDTTS. Trong nhiệm kỳ 2020-2025, Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh đã ban hành Nghị quyết số 08-NQ/TU, ngày 10/6/2022 về phát triển KT-XH, giữ gìn bản sắc văn hóa, an ninh trật tự vùng ĐBDTTS, biên giới và miền núi tỉnh giai đoạn 2022-2025, tầm nhìn đến năm 2030, nhằm "tập trung giải quyết những vấn đề bức thiết trong đời sống của đồng bào; thu hẹp khoảng cách chênh lệch về phát triển, mức sống giữa các vùng, giữa các dân tộc".

Đồng chí Bí thư Tỉnh ủy Vũ Đại Thắng và đồng chí Chủ nhiệm Ủy ban Kiểm tra Tỉnh ủy Lê Văn Bảo trò chuyện cùng đồng bào dân tộc thiểu số.

Bà con vùng ĐBDTTS tỉnh ta tuy chỉ khoảng hơn 2,8 vạn người (3% dân số toàn tỉnh), sinh sống tập trung theo cộng đồng ở 102 thôn, bản đặc biệt khó khăn của các huyện miền núi, biên giới, trên diện tích khoảng hơn 3.800km2 (chiếm hơn 40% diện tích tự nhiên toàn tỉnh). Khu vực cư trú của ĐBDTTS phần lớn là núi cao, khí hậu, thời tiết khá khắc nghiệt, điều kiện sinh sống, sản xuất tương đối khó khăn.

Qua nghe báo cáo chính trị trình bày tại đại hội, chúng tôi vui mừng nhận thấy, từ Đại hội đại biểu các DTTS tỉnh lần thứ III, năm 2019 đến nay, mặc dù có nhiều khó khăn, thách thức, tác động bất lợi đến sản xuất, đời sống của nhân dân nói chung và của đồng bào các DTTS nói riêng, nhưng với sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo, giúp đỡ của cấp ủy, chính quyền, các ban, ngành trong tỉnh, cùng sự nỗ lực của toàn thể nhân dân và ĐBDTTS, công tác dân tộc tỉnh ta đã đạt nhiều kết quả đáng phấn khởi, diện mạo vùng dân tộc, miền núi tỉnh ta đã có nhiều khởi sắc.

Hạ tầng vùng ĐBDT được quan tâm đầu tư xây dựng và có bước cải thiện rõ rệt. Với quyết tâm to lớn của cả hệ thống chính trị, tháng 2/2024 vừa qua, chúng ta đã đóng điện, đưa điện lưới quốc gia về hai xã biên giới Tân Trạch và Thượng Trạch nằm trong vùng lõi của Vườn Quốc gia Phong Nha-Kẻ Bàng. Hiện nay, 100% xã vùng ĐBDTTS có điện lưới quốc gia và đường ô tô đến trung tâm, có trường học, trạm y tế, phủ sóng phát thanh, truyền hình và mạng điện thoại di động.

Các đại biểu tham dự Đại hội đại biểu các dân tộc thiểu số tỉnh Quảng Bình lần thứ IV-năm 2024.

Sản xuất nông, lâm nghiệp vùng ĐBDTTS có nhiều chuyển biến tích cực. Một bộ phận đồng bào đã chuyển đổi tập quán sản xuất, thâm canh lúa nước, cải tạo vườn đồi, trồng rừng kết hợp với chăn nuôi, xây dựng các mô hình kinh tế trang trại. Số hộ ĐBDT làm ăn khá, giỏi ngày càng tăng lên, nhiều hộ có thu nhập bình quân trên 100 triệu đồng/năm.

Lĩnh vực giáo dục và đào tạo có nhiều tiến bộ, các điểm trường được mở rộng đến các bản làng vùng sâu, vùng xa, tạo điều kiện thuận lợi cho các cháu ĐBDTTS đến trường. Cùng với hệ thống trường phổ thông, các trường dân tộc nội trú, bán trú được đầu tư xây dựng, góp phần quan trọng vào việc đào tạo nguồn nhân lực vùng DTTS. Một số con em ĐBDT đã trúng tuyển và đi học đại học tại các trường đại học trong toàn quốc. Tỉnh cũng đã ban hành nghị quyết về hỗ trợ tiền ăn cho học sinh Trường phổ thông Dân tộc nội trú tỉnh; học sinh, sinh viên là ĐBDTTS của tỉnh đang học tại các trường đại học, cao đẳng trong cả nước.

Công tác chăm sóc sức khỏe ban đầu cho đồng bào được chú trọng. Mạng lưới y tế cơ sở từng bước được mở rộng, cơ sở vật chất, trang thiết bị được đầu tư; đội ngũ y, bác sĩ được tăng cường, đã đáp ứng nhu cầu khám, chữa bệnh ban đầu cho người dân tại tuyến cơ sở. Các chương trình y tế đã được triển khai đến các bản vùng sâu, vùng xa và đạt được nhiều kết quả đáng khích lệ.

Công tác sưu tầm, bảo tồn, phát huy các giá trị văn hóa truyền thống của đồng bào được quan tâm; một số lễ hội truyền thống của đồng bào được khôi phục và phát triển. Nhiều sản phẩm du lịch đang được khai thác ở vùng ĐBDTTS, bước đầu tạo được sức hút đối với khách du lịch trong và ngoài nước, nâng cao thu nhập cho người dân.

Hệ thống chính trị cơ sở vùng ĐBDT tiếp tục được củng cố, tăng cường. Chú trọng công tác phát triển đảng, xây dựng đội ngũ cán bộ trong ĐBDTTS; đội ngũ người có uy tín đã phát huy tốt vai trò đoàn kết, là cầu nối giữa Đảng, chính quyền với nhân dân. ĐBDTTS cùng với các lực lượng chức năng trên địa bàn đã tích cực tham gia xây dựng, bảo vệ cột mốc, đường biên, góp phần bảo vệ vững chắc an ninh biên giới, chủ quyền lãnh thổ.

Làm du lịch là sinh kế mới của đồng bào dân tộc thiểu số Bru-Vân Kiều.

Với những kết quả quan trọng đạt được thời gian qua, nhất là trong những năm gần đây, thay mặt lãnh đạo tỉnh, tôi xin ghi nhận, nhiệt liệt biểu dương và đánh giá cao sự nỗ lực phấn đấu vươn lên của đồng bào các DTTS trong tỉnh để hội nhập, tiến bộ và phát triển. Đồng bào các dân tộc đã chung sức, đồng lòng, từng bước làm “thay da đổi thịt” vùng ĐBDTTS và miền núi, góp phần to lớn vào sự nghiệp xây dựng và phát triển của tỉnh nhà trong thời gian qua.

Thưa đại hội,

Những kết quả đạt được trong công tác dân tộc và những đóng góp của đồng bào các DTTS tỉnh ta trong thời gian qua là rất quan trọng và đáng phấn khởi. Bên cạnh đó, vẫn còn không ít những khó khăn, hạn chế trong việc triển khai thực hiện các chính sách dân tộc, đó là:

KT-XH vùng miền núi, DTTS phát triển còn chậm. Tổ chức thực hiện một số chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước về công tác dân tộc còn thiếu giải pháp đồng bộ; nhiều tiềm năng lợi thế chưa được khai thác, phát huy đúng mức, đầu tư còn dàn trải, hiệu quả còn thấp.

Trình độ dân trí còn thấp so với mặt bằng chung của tỉnh, một số tập tục lạc hậu vẫn còn tồn tại, các giá trị văn hóa truyền thống của ĐBDTTS có nguy cơ bị mai một.

Chất lượng hoạt động của hệ thống chính trị cơ sở ở một số xã, một số địa bàn còn yếu. Công tác quy hoạch, đào tạo, bồi dưỡng cán bộ DTTS chưa được quan tâm đúng mức.

Đời sống của đồng bào dân tộc thiểu số trên địa bàn tỉnh ngày càng khởi sắc.

Chính vì vậy, đại hội cần tiếp tục phân tích, thảo luận kỹ những vướng mắc, khó khăn, hạn chế, tìm ra nguyên nhân, nhất là nguyên nhân chủ quan của hạn chế, khuyết điểm, để đề ra giải pháp thực hiện tốt hơn công tác dân tộc, chính sách dân tộc trong thời gian tới.

Thưa đại hội,

Để tiếp tục thực hiện tốt hơn nữa công tác dân tộc và các chính sách dân tộc, phấn đấu hoàn thành mục tiêu thu hẹp khoảng cách chênh lệch về phát triển, mức sống giữa các vùng, giữa các dân tộc trên địa bàn tỉnh; bảo đảm cho người dân vùng ĐBDTTS của tỉnh được chăm lo chu đáo về sức khỏe, văn hóa, tinh thần, xây dựng và phát triển kinh tế, giảm nghèo bền vững, bên cạnh những nhiệm vụ, giải pháp mà báo cáo chính trị tại đại hội đã nêu, tôi đề nghị các cơ quan, ban, ngành trong tỉnh, mỗi người dân vùng ĐBDTTS tiếp tục tập trung thực hiện tốt một số nhiệm vụ sau:

Thứ nhất, các cấp ủy đảng, chính quyền, Mặt trận Tổ quốc, các tổ chức chính trị-xã hội tiếp tục quán triệt sâu sắc và thực hiện có hiệu quả các chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước, của tỉnh về công tác dân tộc, đặc biệt là các nghị quyết của Quốc hội về đầu tư phát triển KT-XH vùng ĐBDTTS; các chương trình mục tiêu quốc gia; Nghị quyết số 08-NQ/TU của Tỉnh ủy...

Nâng cao nhận thức, tạo niềm tin của nhân dân và ĐBDTTS nói riêng đối với sự lãnh đạo của Đảng, quản lý, điều hành của chính quyền các cấp. Phát huy truyền thống đoàn kết dân tộc, ý thức tự lực, tự cường, đề cao tinh thần cảnh giác cách mạng trước các âm mưu lợi dụng vấn đề dân tộc, chính sách dân tộc để chống phá sự nghiệp đại đoàn kết toàn dân.

Thứ hai, chú trọng tập trung nguồn lực để đầu tư phát triển kết cấu hạ tầng KT-XH vùng DTTS, biên giới, vùng đặc biệt khó khăn. Giải quyết tốt nhu cầu về nhà ở, đất ở, đất sản xuất và xóa nhà tạm, nhà dột nát cho ĐBDTTS .

Tiếp tục thực hiện có hiệu quả các chương trình, chính sách đầu tư, tín dụng ưu đãi cho vùng ĐBDTTS; phát huy tiềm năng và lợi thế của vùng dân tộc-miền núi để phát triển đa dạng các mô hình kinh tế hộ gia đình theo hướng chuyển dịch cơ cấu cây trồng, vật nuôi; hỗ trợ đồng bào phát triển chăn nuôi đại gia súc, phát triển kinh tế trang trại, kinh tế rừng… gắn với chế biến và tiêu thụ sản phẩm.

Có chính sách ưu tiên và thu hút các nhà đầu tư vào các lĩnh vực chế biến nông, lâm sản trong vùng để tạo điều kiện cho đồng bào đẩy mạnh sản xuất theo hướng sản xuất hàng hóa.

Thứ ba, quan tâm đến việc bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp của đồng bào các DTTS; xây dựng nếp sống văn hóa, văn minh, nâng cao mức hưởng thụ văn hóa cho đồng bào; tuyên truyền, vận động đồng bào xóa bỏ các hủ tục lạc hậu.

Tiếp tục nâng cao chất lượng giáo dục ở vùng ĐBDTTS; củng cố và duy trì vững chắc kết quả phổ cập giáo dục tiểu học, hoàn thành phổ cập giáo dục THCS; đẩy mạnh công tác xã hội hóa giáo dục. Làm tốt đào tạo nghề, giải quyết việc làm cho thanh niên DTTS . Nâng cao chất lượng chăm sóc sức khỏe cho ĐBDT; quan tâm công tác phòng, chống suy dinh dưỡng, giảm tỷ lệ tử vong trẻ sơ sinh.

Thứ tư,kết hợp phát triển KT-XH với củng cố quốc phòng-an ninh, xây dựng hậu phương biên phòng tại chỗ, hình thành thế trận biên phòng toàn dân, thế trận an ninh nhân dân vững chắc; xây dựng cụm dân cư biên giới đối với các bản ở những vị trí quan trọng về quốc phòng, an ninh trên tuyến biên giới. Ngăn chặn việc lợi dụng vấn đề dân tộc, tôn giáo để phá hoại khối đoàn kết giữa các dân tộc, làm mất ổn định xã hội. Thực hiện tốt chính sách đối ngoại trong quan hệ hợp tác với các tỉnh của nước bạn Lào có chung biên giới tỉnh ta.

Thứ năm, tiếp tục củng cố và nâng cao chất lượng hoạt động của hệ thống chính trị cơ sở vùng ĐBDTTS. Đẩy mạnh thực hiện mô hình “Dân vận khéo” trong vùng ĐBDTTS và thực hiện hiệu quả chủ trương của Thường trực Tỉnh ủy về phân công các cơ quan, tổ chức, đơn vị, địa phương giúp đỡ các bản vùng ĐBDTTS .

Quan tâm công tác phát triển đảng và đảng viên, nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của tổ chức đảng ở các địa bàn vùng DTTS. Có kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, tạo nguồn cán bộ tại chỗ.

Thứ sáu, đối với đồng bào các DTTS, tôi đề nghị đồng bào chúng ta hãy phát huy cao nhất tinh thần "tự lực, tự cường, tự tin, tự chủ; tự hào dân tộc"; không trông chờ, ỷ lại, đoàn kết yêu thương, giúp đỡ nhau, tin tưởng vào sự lãnh đạo của Đảng và Nhà nước cũng như cấp ủy, chính quyền các cấp trong tỉnh. Ra sức thi đua hăng hái trong lao động sản xuất để thoát nghèo, vươn lên làm giàu chính đáng, xứng đáng với truyền thống quý báu từ ngàn đời nay của các dân tộc trong tỉnh.

Thưa toàn thể quý vị đại biểu,

Năm 2025 và những năm tiếp theo đang đặt ra cho toàn Đảng bộ, toàn dân, toàn quân tỉnh ta nói chung và vùng đồng bào các DTTS những nhiệm vụ và trách nhiệm hết sức nặng nề. Tự hào với truyền thống quý báu của dân tộc và quê hương Quảng Bình “Hai giỏi”, chúng ta tin rằng, thời gian tới, đồng bào các dân tộc tỉnh ta sẽ tiếp tục nỗ lực phấn đấu, đoàn kết một lòng, ra sức đẩy mạnh các phong trào thi đua yêu nước, đóng góp xứng đáng, cùng với Đảng bộ và nhân dân trong tỉnh thực hiện thắng lợi các mục tiêu, nhiệm vụ mà Đại hội đại biểu các DTTS tỉnh Quảng Bình lần thứ IV đã đề ra.

Với niềm tin tưởng đó, một lần nữa, tôi xin gửi đến quý vị đại biểu, các vị khách quý và toàn thể đại hội lời chúc sức khỏe, hạnh phúc. Chúc Đại hội đại biểu các DTTS tỉnh Quảng Bình lần thứ IV thành công tốt đẹp.

Xin trân trọng cảm ơn!

(*) Tiêu đề được rút ý từ bài phát biểu