Đồng hành cùng phụ nữ biên cương:Bài cuối: Nâng quyền năng kinh tế - Không để phụ nữ bị bỏ lại phía sau

Với chiến lược "trao cần câu hơn trao con cá", chương trình đã tập trung hỗ trợ sinh kế bền vững, giúp phụ nữ hội viên gia tăng thu nhập, nâng cao quyền năng kinh tế và đạt hiệu quả cao trong các mục tiêu giảm nghèo Quốc gia.

Hàng nghìn công trình dân sinh được trao tặng

Chương trình “Đồng hành cùng phụ nữ biên cương” được Hội Liên hiệp phụ nữ Việt Nam phối hợp với Bộ đội biên phòng phát động từ năm 2018. Giai đoạn 1 từ năm 2018-2020, chương trình được thực hiện tại 110 xã đặc biệt khó khăn của 26 tỉnh biên giới. Tiếp nối thành công của giai đoạn 1, chương trình tiếp tục mở rộng ký kết thực hiện giai đoạn 2021-2025 tại 100 xã đặc biệt khó khăn của 30 tỉnh biên giới, hải đảo.

Mô hình sinh kế bò sinh sản tại Mường Hung. Ảnh: PV

Chương trình góp phần nâng cao kiến thức, kỹ năng, trách nhiệm bảo vệ chủ quyền an ninh biên giới quốc gia cho hội viên phụ nữ; đặc biệt là tuyên truyền nâng cao nhận thức, kiến thức, kỹ năng giải quyết một số vấn đề xã hội cấp thiết liên quan đến phụ nữ thường xảy ra ở địa bàn, như tình trạng mua bán người, bạo lực gia đình, xâm hại phụ nữ, trẻ em, tảo hôn, hôn nhân cận huyết, mù chữ, tệ nạn ma túy...

Chương trình đã đa dạng hóa hình thức truyền thông, tăng cường ứng dụng công nghệ. Kết quả ấn tượng với 10.930 cuộc truyền thông, tiếp cận 1,4 triệu lượt người. 100% cơ sở Hội đạt chỉ tiêu "hằng năm, mỗi cơ sở Hội tổ chức ít nhất 2 hoạt động truyền thông"; đa dạng hóa các mô hình thu hút, tập hợp phụ nữ với 2.155 mô hình văn hóa, văn nghệ, thể dục, thể thao, tạo ra sinh khí mới, nâng cao chất lượng hoạt động Hội.

Đáng chú ý, chương trình đã vận động hội viên, phụ nữ tích cực tham gia các tổ, nhóm tương trợ, mạnh dạn khởi nghiệp, tích cực tham gia các phong trào "Phụ nữ giúp nhau phát triển kinh tế". Đây là nền tảng quan trọng để phụ nữ vùng biên có thể tự lực vươn lên, thoát nghèo bền vững.

Sau 5 năm thực hiện, giai đoạn 2021-2025, Chương trình đã có hơn 1.022 mô hình sinh kế thiết thực, bền vững đã được triển khai rộng khắp. Tiêu biểu như các mô hình: “Tổ liên kết phụ nữ dân tộc thiểu số trồng sâm dây”; “Trồng lúa Ra Dư”; “Tín dụng, tiết kiệm”; “Tổ phụ nữ liên kết phát triển kinh tế”; “Phụ nữ khởi sự kinh doanh”; “Vườn cây sinh kế”; “Ngân hàng bò”; “Hũ gạo tình thương” được duy trì tại nhiều tỉnh biên giới...

Từ các mô hình sinh kế, đã có hơn 34.000 con giống, hơn 51.000 cây giống được các đơn vị đồng hành trao tặng; 19.154 lượt phụ nữ được vay vốn; 670 lớp, khóa dạy nghề, giới thiệu việc làm cho hơn 21.900 lượt phụ nữ...

Phó Chủ tịch Trung ương Hội Liên hiệp phụ nữ Việt Nam Nguyễn Thị Minh Hương cho biết: Một trong những dấu ấn nổi bật của chương trình là khả năng huy động các nguồn lực xã hội hóa nhằm hỗ trợ trực tiếp và bền vững cho phụ nữ vùng biên giới. Tính đến giữa năm 2025, tổng giá trị nguồn lực vận động đã lên đến hơn 294 tỷ đồng, vượt xa mục tiêu ban đầu và khẳng định sức lan tỏa mạnh mẽ của chương trình trong toàn xã hội.

Con số 294 tỷ đồng không chỉ là một thành tích đáng tự hào, mà còn là minh chứng cho sự đồng lòng, chung sức của toàn xã hội trong việc chăm lo cho phụ nữ, trẻ em vùng biên giới.

Hội Liên hiệp phụ nữ thành phố Hà Nội trao tặng thiết bị giáo dục đồng hành cùng phụ nữ biên cương. Ảnh: PV

Đặc biệt đáng chú ý, đã có 28 trong số 100 xã đặc biệt khó khăn trong Chương trình giai đoạn 2 đạt chuẩn nông thôn mới nhờ các hỗ trợ từ chương trình. Đây là thành quả đáng khích lệ, phản ánh sự chuyển biến tích cực trong đời sống vật chất và tinh thần của người dân vùng biên giới, góp phần thiết thực đẩy nhanh tiến độ thực hiện Chương trình Mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới ở khu vực biên giới. Đặc biệt, chương trình đã giúp đỡ 23.348 gia đình phụ nữ đạt tiêu chí "5 không, 3 sạch", trong đó có nhiều hộ thoát nghèo theo tiêu chí đa chiều.

Chương trình đã trao tặng 1.390 công trình dân sinh (làm đường, nhà văn hóa, công trình thắp sáng, công trình nước sạch...); hỗ trợ xây dựng 834 Mái ấm tình thương/Mái ấm biên cương; trao tặng hơn 186.400 suất quà, 12.200 nghìn suất học bổng cho phụ nữ và học sinh nghèo học giỏi, có hoàn cảnh khó khăn; phối hợp tổ chức khám, chữa bệnh cho gần 130.000 lượt người.

Với sự tiếp sức từ Chương trình “Đồng hành cùng phụ nữ biên cương”, 5 năm qua, hàng nghìn phụ nữ có hoàn cảnh khó khăn ở các xã vùng biên giới đã có thêm động lực, sự tự tin để vươn lên trong cuộc sống.

Thiếu tướng Văn Ngọc Quế, Bí thư Đảng ủy Cục Chính trị, Phó Chủ nhiệm Chính trị Bộ đội Biên phòng nhấn mạnh: Đây là Chương trình rất có ý nghĩa. Từ khi phối hợp Chương trình "Đồng hành cùng phụ nữ biên cương", công tác tuyên truyền được đẩy mạnh, nâng cao nhận thức cho chị em ở biên giới. Nhiều hoạt động cụ thể hỗ trợ phát triển kinh tế - xã hội, hỗ trợ mô hình sinh kế cho chị em, các hoạt động an sinh cho chị em nghèo ở biên giới...

Tập trung nhân rộng các mô hình sinh kế hiệu quả

Hiệu quả Chương trình "Đồng hành cùng phụ nữ biên cương" giai đoạn 2021-2025 là điều không thể phủ nhận. Tuy nhiên, chương trình vẫn còn những hạn chế. Một số mô hình sinh kế chưa phù hợp với thực tiễn tình hình địa phương dẫn đến không hiệu quả. Có lúc, có nơi còn chưa thường xuyên, liên tục trong việc triển khai các hoạt động, chưa đáp ứng yêu cầu thực tiễn.

Nhận thức của một số phụ nữ vùng biên giới vẫn chưa phát huy nội lực và tinh thần chủ động. Cùng với đó là đặc thù vị trí địa lý, khu vực miền núi, biên giới thường hay xảy ra thiên tai, dịch.

Hội Liên hiệp phụ nữ thành phố Hà Nội trao tặng quà hội viên phụ nữ vùng biên giới. Ảnh: PV

Để chương trình có sức sống bền vững, giai đoạn 2026-2030, Chương trình "Đồng hành cùng phụ nữ biên cương" tập trung nhân rộng các mô hình sinh kế có hiệu quả; tăng cường các lớp tập huấn, chuyển giao khoa học kỹ thuật; huy động sự vào cuộc của các cấp, ngành, doanh nghiệp để tăng nguồn lực.

Trung ương Hội Liên hiệp phụ nữ Việt Nam tiếp tục nghiên cứu, triển khai hoạt động ký kết phối hợp với ngành chức năng trong triển khai các hoạt động đồng hành cùng phụ nữ biên cương phát triển kinh tế - xã hội, bảo vệ vững chắc chủ quyền lãnh thổ, an ninh biên giới quốc gia trong giai đoạn mới (2025-2030) với sự điều chỉnh, bổ sung về đối tượng, địa bàn, nội dung, phương thức phù hợp với yêu cầu trong tình hình mới.

Đồng thời, tiếp tục vận động nguồn lực xã hội hóa, kết hợp nguồn lực từ các chương trình, dự án, đặc biệt là các Chương trình Mục tiêu Quốc gia đang triển khai trên cùng địa bàn như Dự án 8, Dự án 3 "Cán bộ, chiến sĩ Quân đội nâng bước em tới trường" trong Chương trình Mục tiêu quốc gia dân tộc thiểu số, Đề án 01 về hỗ trợ hợp tác xã do phụ nữ tham gia quản lý 2022-2030.

Lãnh đạo Hội Liên hiệp phụ nữ Việt Nam và Bộ đội biên phòng khen thưởng các đơn vị có thành tích trong thực hiện Chương trình “Đồng hành cùng phụ nữ biên cương”. Ảnh: PV

Tăng cường đỡ đầu, kết nghĩa giữa Hội Liên hiệp phụ nữ các cấp với Đồn biên phòng, mở rộng phạm vi địa bàn tới các xã biên giới đất liền, biên giới biển, hải đảo còn nhiều khó khăn. Đây là hướng đi quan trọng để mở rộng tầm ảnh hưởng của chương trình, bảo đảm không có phụ nữ nào bị bỏ lại phía sau.

Bà Nguyễn Thị Minh Hương cho biết: Trong thời gian tới, Hội Liên hiệp phụ nữ Việt Nam sẽ tiếp tục phát huy những kết quả đã đạt được, thúc đẩy việc tự giải quyết vấn đề của phụ nữ vùng biên cương để họ là người chủ trong tất cả các giải pháp của chính mình. Sự giúp đỡ của chị em phụ nữ ở các địa phương khác cũng như của các cấp, các ngành sẽ là động lực để thúc đẩy cho quá trình tự giải quyết vấn đề của phụ nữ vùng biên cương trở nên nhanh hơn hiệu quả hơn và có kết quả tốt hơn.

Nguyệt Ánh