Đồng hành 'gỡ rối' tâm lý giúp học sinh giải tỏa áp lực
Không chỉ là áp lực thi cử, nhiều em cũng gặp vấn đề về tâm lý liên quan đến những mối quan hệ trong cuộc sống cần được quan tâm, chia sẻ kịp thời.

Chiều 25/6, hơn 600 thí sinh tại điểm thi Trường THPT Ngô Quyền, TP Nam Định (tỉnh Nam Định) tới nghe quy chế và làm thủ tục dự thi tốt nghiệp THPT năm 2025. Ảnh: Đình Tuệ.
Đừng nhìn bằng ánh mắt phán xét
Chia sẻ với Báo Giáo dục và Thời đại, thầy Lê Trung Kiên - Giáo viên Tiếng Anh tại Trường THPT Lê Lợi (Hà Đông, Hà Nội), đồng thời là Phó Viện trưởng Viện Tâm lý Giáo dục và Đào tạo cho hay, trong quá trình giảng dạy đã chứng kiến nhiều gương mặt học trò tươi sáng trở nên trầm tư, lặng lẽ khi kỳ thi đến gần.
Có em mất ngủ cả tuần, có em vừa cười nói trong lớp nhưng lại lặng lẽ khóc trong giờ ra chơi. Một học sinh từng thú nhận rằng, em sợ đến mức không dám mở sách, vì mỗi lần nhìn vào là thấy hàng trăm ánh mắt kỳ vọng từ gia đình, thầy cô và bản thân.
Qua đó thấy rằng, áp lực tâm lý đôi khi còn khắc nghiệt hơn cả một đề thi khó. Và chính lúc ấy, vai trò của một người thầy không còn chỉ là người truyền đạt kiến thức, mà là một điểm tựa tinh thần. Thầy Kiên không dạy các em vượt qua áp lực mà sẽ đồng hành cùng các em.
"Tôi cũng cố gắng phân tầng kiến thức cho học sinh, cá nhân hóa giảng dạy cho từng em trong lớp. Ở môi trường đặc thù học sinh có sự chênh lệch về trình độ hiện tại, việc động viên khích lệ các em học yếu hơn và kiểm soát sự tự tin để không thành chủ quan với các học trò giỏi là hết sức quan trọng" - thầy Lê Trung Kiên nói.

Thầy Lê Trung Kiên (phải) - Phó Viện trưởng Viện Tâm lý Giáo dục và Đào tạo. Ảnh: NVCC.
Thầy Kiên cũng thường dành một phần thời gian trong các buổi học để "giải tỏa tâm lý" nhẹ nhàng, đôi khi lắng nghe nhau trò chuyện, thầy trò cùng bình luận về một bộ phim hay một sự kiện trending nào đó trên mạng xã hội; khuyến khích học sinh tìm đến các hoạt động thư giãn như vẽ tranh, viết nhật ký, đi bộ...
"Bởi điều các em cần, không phải là thêm một lời nhắc nhở "phải cố gắng", mà là một không gian để được là chính mình. Với tôi, thành công của một học sinh không chỉ là điểm số, mà là khi em ấy có thể mỉm cười bước ra khỏi kỳ thi với tâm thế thoải mái, dù kết quả thế nào thì emđã làm hết sức mình" , thầy Lê Trung Kiên trao đổi.
Thời gian qua, có những em đến tham vấn tại Viện Tâm lý Giáo dục và Đào tạo không phải do mình yếu kém, mà vì chính sự kỳ vọng quá lớn từ mọi người xung quanh khiến các em luôn thấy mình “chưa đủ giỏi”. Cảm giác này dần dần bào mòn sự tự tin và niềm vui học tập của các em.
Theo thầy Kiên, với các em, việc được lắng nghe và thấu hiểu là bước đầu rất quan trọng. Khi một học sinh ngồi trước thầy cô cần cùng nhau “gỡ rối” từng nút thắt, từ áp lực điểm số, định kiến gia đình, quan hệ bạn bè hoặc nỗi sợ không được công nhận.
Sẵn sàng tâm lý cho kỳ thi quan trọng

Thí sinh tại Trường THPT Ngô Quyền, TP Nam Định (tỉnh Nam Định) tới làm thủ tục dự thi chiều 25/6. Ảnh: Đình Tuệ.
Trong kỳ thi tuyển sinh vào lớp 10 của Hà Nội vừa qua, có trường hợp thí sinh đêm trước kỳ thi thức quá khuya, sáng dậy không kịp ăn sáng xong tới điểm thi và bị ngất xỉu. May mắn sau đó, em này đã được nghỉ ngơi, ăn sáng và kịp dự thi.
Trước kỳ thi tốt nghiệp THPT 2025, nhiều thí sinh có tâm trạng căng thẳng, lo lắng về kết quả bài thi. Để các em giữ được tâm lý vững vàng trước kỳ thi, thầy Lê Trung Kiên cho rằng, trước thời khắc “xuất trận”, thầy cô sẽ truyền cho các em không chỉ kiến thức mà còn là sự vững vàng trong tâm thế.
Đầu tiên, nếu quên một công thức các sĩ tử cũng đừng lo. Thi không phải là nhớ hết, mà là vận dụng tốt những gì mình đã có. Hãy tin vào vốn kiến thức của bản thân. Khi bước vào phòng thi, học sinh hãy dừng lại vài giây, hít sâu, thở chậm 3 lần sẽ giúp não bộ “chuyển chế độ” từ lo lắng sang tập trung.
Tiếp đó các em cần đọc kỹ đề – hiểu rồi mới viết, đừng vội lao vào làm. Đọc toàn bộ đề ít nhất một lần, gạch chân từ khóa, xác định phần chắc chắn làm trước để tạo đà tâm lý. Không để một câu khó “kéo trượt” cả bài thi. Nếu gặp câu khó, thí sinh đừng để bị cuốn vào mà nên đánh dấu, bỏ qua, làm phần khác rồi quay lại. Giữ tinh thần chủ động là yếu tố quyết định.
"Hết giờ thì buông bút, đừng buông hi vọng. Một bài thi không nói lên hết năng lực và giá trị của con người. Dù thế nào, bạn cũng đã bước qua điều mà rất nhiều người từng lo lắng: vượt qua chính mình. Chúng ta không cần giỏi nhất, chỉ cần là phiên bản tốt nhất của chính các em hôm nay" - thầy Lê Trung Kiên nhắn nhủ.