Đồng hồ Ngày tận thế cho thấy nhân loại ở rất gần thời điểm bị hủy diệt

Đồng hồ Ngày tận thế được thiết lập ở mốc 90 giây trước nửa đêm, cho thấy nhân loại đã ở gần thời điểm bị hủy diệt. (Nguồn: NBC)

Đồng hồ Ngày tận thế, thiết bị đã hoạt động bền bỉ suốt 77 năm qua, không phải là một chiếc đồng hồ bình thường. Nó được sử dụng để đo đếm xem con người đang ở gần thời điểm bị hủy diệt như thế nào.

Theo Bản tin của Các nhà Khoa học Nguyên tử, vào đầu tuần này, đồng hồ đã được thiết lập ở vị trí 90 giây trước nửa đêm. Đây là điểm gần mốc nửa đêm nhất từ trước tới nay, kể từ khi chiếc đồng hồ được tạo ra vào năm 1947.

Nửa đêm là mốc tượng trưng cho thời điểm mà con người sẽ thực hiện các hành động khiến Trái Đất trở thành chốn không thể sinh sống được. Năm ngoái, Bản tin cho biết đồng hồ được đặt ở mức 90 giây trước nửa đêm, chủ yếu do cuộc chiến của Nga ở Ukraine cũng như nguy cơ leo thang hạt nhân ngày càng tăng. Trước đó, từ năm 2020 đến năm 2022, đồng hồ được đặt ở mức 100 giây trước nửa đêm.

Theo Bản tin, đồng hồ không được thiết kế để đo lường chính xác các mối đe dọa hiện hữu. Thay vì thế, nó chỉ được dùng để tạo cảm hứng cho hoạt động đối thoại về những chủ đề khoa học khó như biến đổi khí hậu.

Quyết định giữ đồng hồ ở cùng một mốc so với năm ngoái chủ yếu do những lo ngại liên quan tới cuộc chiến ở Ukraine, cuộc xung đột Israel-Hamas mới đây, cũng như khả năng xảy ra một cuộc chạy đua vũ trang hạt nhân và khủng hoảng khí hậu

Ông Rachel Bronson, Chủ tịch kiêm Giám đốc Điều hành của Bản tin, cho biết: “Các xu hướng tiếp tục chỉ tới một thảm họa toàn cầu. Các quốc gia có vũ khí hạt nhân đang tham gia vào những chương trình hiện đại hóa vũ khí, có nguy cơ tạo ra một cuộc chạy đua vũ trang hạt nhân mới”.

Ông cho biết thêm rằng Trái đất đã trải qua một năm nóng kỷ lục, với nhiều trận lũ lụt, hỏa họa xuất hiện, cho thấy ngày càng rõ vấn đề biến đổi khí hẩu. Việc thiếu hành động để chống lại biến đổi khí hậu có thể đe dọa hàng tỷ mạng sống, cũng như sinh kế của rất nhiều người.

Theo Bronson, những tiến bộ gần đây của trí tuệ nhân tạo (AI) cũng là một mối quan tâm khác. Theo ông, AI đã “đặt ra nhiều câu hỏi khác nhau về cách thức kiểm soát một công nghệ có thể giúp cải thiện hoặc đe dọa nền văn minh của chúng ta”.

Bản tin của Các nhà Khoa học Nguyên tử được thành lập bởi một nhóm khoa học gia làm việc trong Dự án Manhattan - mật danh của chương trình phát triển bom nguyên tử trong Thế chiến thứ hai. Ban đầu, tổ chức này được thành lập để đánh giá các mối đe dọa hạt nhân. Nhưng năm 2007, Bản tin đã quyết định đưa biến đổi khí hậu vào diện xem xét, tính toán mối đe dọa.

Trong 77 năm qua, thời gian trên đồng hồ đã thay đổi liên tục tùy theo mức độ mà các nhà khoa học tin rằng loài người sắp bị hủy diệt hoàn toàn. Mỗi năm, các chuyên gia trong Ban Khoa học và An ninh của Bản tin lại tham gia thiết lập giờ cho đồng hồ, với sự tham vấn của Ban tài trợ, hiện bao gồm 9 người đoạt giải Nobel.

Mặc dù Đồng hồ Ngày tận thế là một lời cảnh tỉnh hữu hiệu khi nhắc nhở mọi người về những cuộc khủng hoảng liên miên mà Trái Đất đang phải đối mặt, một số người vẫn đặt câu hỏi về tính hữu ích của nó.

Michael E. Mann, người được tôn vinh là Giáo sư Xuất sắc của Tổng thống và đang làm việc tại Đại học Pennsylvania, chia sẻ hồi năm 2022 rằng Đồng hồ Ngày tận thế là "một phép ẩn dụ không hoàn hảo”. Theo ông, việc kết hợp nhiều loại rủi ro khác nhau, với những đặc điểm khác nhau và xảy ra trong các khoảng thời gian khác nhau vào một khung đồng hồ là không đúng.

Eryn MacDonald, nhà phân tích thuộc Chương trình An ninh Toàn cầu của Liên minh Các nhà khoa học Quan tâm, cũng chia sẻ với CNN rằng mọi mô hình đều có những hạn chế. Tuy nhiên ông đánh giá thêm rằng hàng năm, Bản tin luôn đưa ra quyết định cẩn trọng về cách thu hút sự chú ý của công chúng với những mối đe dọa hiện hữu, hành động cần thiết để chống lại mối đe dọa./.

(Vietnam+)