Động lực đột phá từ Nghị quyết 57

Nghị quyết 57 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia được xem là nền tảng quan trọng để hiện thực hóa mục tiêu phát triển kinh tế số, bảo đảm Việt Nam không chỉ bắt kịp mà còn vượt lên trong cuộc cạnh tranh toàn cầu.

Thúc đẩy tăng trưởng

Kinh tế số, sự kết hợp của công nghệ số vào mọi khía cạnh của nền kinh tế, đang trở thành động lực quan trọng thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, đổi mới sáng tạo và nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia. Việt Nam, với tiềm năng lớn và tốc độ tăng trưởng Internet thuộc nhóm nhanh nhất thế giới, đang tận dụng cơ hội này để phát triển các lĩnh vực như thương mại điện tử, thanh toán số và trí tuệ nhân tạo.

Để phát huy tối đa tiềm năng, Việt Nam đã ban hành Nghị quyết 57, một chiến lược đột phá nhằm hiện thực hóa tầm nhìn trở thành quốc gia dẫn đầu trong kỷ nguyên số. Nghị quyết này đặt ra các mục tiêu như: Tăng cường hiệu quả kinh tế và quản lý; cụ thể là ứng dụng công nghệ hiện đại như trí tuệ nhân tạo, dữ liệu lớn, Internet vạn vật để tối ưu hóa quy trình sản xuất và quản lý, nâng cao năng suất lao động và tạo ra các ngành nghề mới.

Thúc đẩy đổi mới sáng tạo, làm sao để tạo ra một hệ sinh thái đổi mới sáng tạo, kết nối các nguồn lực từ doanh nghiệp, viện nghiên cứu, Chính phủ để phát triển các giải pháp công nghệ, sản phẩm và dịch vụ đáp ứng nhu cầu thị trường.

Phát triển hạ tầng kỹ thuật số. Đó là xây dựng các hạ tầng then chốt như mạng 5G, trung tâm dữ liệu quốc gia, các nền tảng điện toán đám mây để hỗ trợ các hoạt động kinh tế số và thu hút đầu tư.

Thu hẹp khoảng cách số thông qua việc cung cấp các dịch vụ trực tuyến trong giáo dục, y tế, hành chính công để thu hẹp khoảng cách giữa các vùng miền và nâng cao chất lượng cuộc sống.

Tham gia sâu hơn vào chuỗi giá trị toàn cầu thông qua hợp tác quốc tế trong lĩnh vực khoa học và công nghệ.

Cuối cùng là phát triển nguồn nhân lực. Đó là nâng cao kỹ năng số cho người lao động thông qua các chương trình đào tạo và hỗ trợ doanh nghiệp phát triển nhân lực phù hợp với yêu cầu của cách mạng công nghiệp 4.0.

Nghị quyết 57 đặt ra một tầm nhìn chiến lược về phát triển khoa học - công nghệ và đổi mới sáng tạo, gắn liền với sự chuyển đổi toàn diện sang nền kinh tế số. Điểm nhấn của nghị quyết là xác định khoa học và công nghệ là động lực trung tâm để đạt được sự đột phá trong nền kinh tế. Các ưu tiên cụ thể của Nghị quyết 57 bao gồm: Phát triển cơ sở hạ tầng kỹ thuật số hiện đại. Đó là xây dựng hạ tầng công nghệ số như mạng 5G, điện toán đám mây và các trung tâm dữ liệu quốc gia.

Đổi mới sáng tạo và nghiên cứu phát triển (R&D): Đầu tư mạnh mẽ vào các lĩnh vực công nghệ tiên tiến và khuyến khích doanh nghiệp tham gia vào các hoạt động R&D.

Phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao: Đào tạo nguồn nhân lực với kỹ năng số để nâng cao năng suất lao động và bảo đảm sự bền vững trong phát triển kinh tế số.

Hỗ trợ doanh nghiệp chuyển đổi số: Tạo ra các chính sách hỗ trợ doanh nghiệp, đặc biệt là doanh nghiệp vừa và nhỏ, chuyển đổi số thông qua các gói ưu đãi tài chính, đào tạo và tư vấn chiến lược.

Các doanh nghiệp tìm hiểu sản phẩm công nghệ cao, công nghệ bán dẫn, công nghiệp hỗ trợ, thành tựu 4.0 Ảnh: HOÀNG TRIỀU

Thu hẹp khoảng cách số giữa các vùng kinh tế

Dù tiềm năng lớn, kinh tế số Việt Nam vẫn đối mặt với nhiều thách thức, như khoảng cách số giữa các khu vực, thiếu hụt nguồn nhân lực chất lượng cao và mức độ sẵn sàng về hạ tầng kỹ thuật.

Để khắc phục những hạn chế, tồn tại trên, cần thu hẹp khoảng cách số giữa các vùng kinh tế. Theo đó, cần đầu tư hạ tầng kỹ thuật số đồng bộ, tăng cường xây dựng cơ sở hạ tầng viễn thông tại các vùng nông thôn, miền núi, phát triển mạng 5G và các trạm phát sóng tại các khu vực khó tiếp cận.

Thúc đẩy việc đào tạo và nâng cao kỹ năng công nghệ số: Mở rộng các chương trình đào tạo kỹ năng số cho người dân ở các vùng kinh tế kém phát triển, xây dựng các trung tâm học tập cộng đồng với trang thiết bị hiện đại, hỗ trợ doanh nghiệp địa phương chuyển đổi số.

Triển khai chính sách ưu tiên vùng miền: Xây dựng các chính sách ưu đãi đầu tư cho doanh nghiệp công nghệ hoạt động tại vùng sâu, vùng xa, tăng ngân sách và ưu tiên các dự án công nghệ tại các tỉnh có mức độ phát triển thấp hơn so với trung bình quốc gia, thúc đẩy dịch vụ công trực tuyến.

Thực hiện hợp tác công - tư (PPP): Kêu gọi sự tham gia của doanh nghiệp tư nhân trong các dự án phát triển hạ tầng kỹ thuật số tại các vùng khó khăn, thiết lập các chương trình hợp tác giữa Chính phủ và doanh nghiệp để triển khai các giải pháp công nghệ, xây dựng hệ sinh thái đổi mới sáng tạo địa phương.

Thực hiện việc đánh giá và giám sát tác động: Xây dựng các cơ chế giám sát và đánh giá định kỳ về mức độ tác động của các chính sách và chương trình hỗ trợ.

Với sự quyết tâm và nỗ lực của Chính phủ, doanh nghiệp và người dân, Việt Nam có thể tận dụng tối đa tiềm năng của kinh tế số, trở thành một quốc gia dẫn đầu trong kỷ nguyên số.

TS HOÀNG VĂN TÚ, Học viện Cán bộ TP HCM