Động lực đưa TP. Hồ Chí Minh trở thành siêu đô thị châu Á – Thái Bình Dương

Quản trị tài chính

phải là ưu tiên đột phá

Trong thế giới toàn cầu hóa, tri thức và kết nối mạng phát triển mạnh mẽ, các trung tâm đô thị ngày càng giữ vai trò đặc biệt quan trọng. Chúng trở thành các “nút kết nối” của sản xuất kinh tế, xã hội và văn hóa; là nơi thử nghiệm những mô hình quản trị kinh tế, lãnh thổ và chính sách phát triển mới.

Trong nền kinh tế thị trường, quản trị kinh tế đồng nghĩa với việc hiểu rõ dòng tiền được hình thành từ các nguồn lực, để quản lý sức khỏe tài chính và hoạch định chiến lược phát triển. Một tổ chức, doanh nghiệp cần biết rõ dòng tiền đến từ đâu (dòng tiền vào) và đi đâu (dòng tiền ra) nhằm bảo đảm thanh khoản, chi trả kịp thời và đạt mục tiêu tài chính.

Ba thành phần chính của quản trị kinh tế gồm: dòng tiền từ hoạt động kinh doanh cốt lõi, từ đầu tư (tài sản dài hạn) và từ tài trợ (nợ và vốn chủ sở hữu). Phân tích ba dòng tiền này giúp dự báo, quản lý thanh khoản và tối đa hóa hiệu quả sử dụng nguồn vốn.

Điểm nghẽn lớn nhất trong quản trị nguồn lực chính là khi các nguồn lực không được quy đổi thành dòng tiền, không được định giá minh bạch và bền vững trong chiến lược phát triển kinh tế – xã hội quốc gia.

Việt Nam hiện đứng thứ 33 thế giới về quy mô GDP và nằm trong nhóm 5 quốc gia có tốc độ tăng trưởng kinh tế cao nhất, nhưng vẫn tồn tại nhiều yếu tố thiếu bền vững trong quản lý nguồn lực tài chính ở ba chủ thể chính của nền kinh tế thị trường.

Quang cảnh Hội nghị toàn quốc quán triệt và triển khai thực hiện Nghị quyết số 66-NQ/TW và Nghị quyết số 68-NQ/TW, sáng 18/5/2025. Ảnh: Quang Khánh

Thứ nhất, Chính phủ đang tích cực triển khai Nghị quyết số 68-NQ/TW về phát triển kinh tế tư nhân với mục tiêu đạt 2 triệu doanh nghiệp vào năm 2030, nhằm tái cơ cấu nguồn thu hiện còn phụ thuộc lớn vào thuế xuất nhập khẩu, dầu thô, vốn hóa đất đai hoặc các nguồn ít bền vững như phát hành trái phiếu, tiền mới. Bên cạnh đó, Luật Ngân sách Nhà nước đang được sửa đổi để thực thi chính sách tài khóa linh hoạt, thúc đẩy giải ngân và hợp tác công – tư (PPP).

Phiên họp lần thứ nhất Ban Chỉ đạo quốc gia triển khai Nghị quyết số 68-NQ/TW của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế tư nhân, ngày 4/8/2025. Ảnh: VGP/Nhật Bắc

Thứ hai, doanh nghiệp là động lực trung tâm, tiên phong trong đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số. Tuy nhiên, quy mô còn nhỏ và năng lực quản trị tài chính hạn chế. Nhiều doanh nghiệp vẫn chạy theo lợi ích ngắn hạn, thiếu minh bạch báo cáo, không sử dụng các công cụ phân tích tài chính lành mạnh như tỷ suất hoàn vốn nội bộ (IRR) hay giá trị hiện tại ròng (NPV). Không ít trường hợp còn dựa vào “chạy dự án”, “đội giá”, “kéo dài tiến độ” hoặc hạ chuẩn chất lượng, dẫn đến nợ đọng, sở hữu chéo, thiếu thanh khoản và lãng phí nguồn lực xã hội.

Thứ ba, người dân - dù thu nhập còn hạn chế do chính sách tiền lương, người dân vẫn là nhà đầu tư quan trọng nhờ lượng kiều hối hằng năm đạt 16 - 18 tỷ USD. Tuy nhiên, dòng vốn này chủ yếu chảy vào bất động sản, đặc biệt là nhà ở thương mại giá cao, trong khi đầu tư vào sản xuất, kinh doanh còn thấp. Điều này gây nên tình trạng đầu cơ, sốt giá, bong bóng bất động sản và tiềm ẩn nguy cơ lạm phát.

Nguồn: ITN

Hầu hết các chuyên gia đều thống nhất rằng, để phát triển kinh tế bền vững, Việt Nam cần quản lý hiệu quả tất cả các nguồn lực một cách đồng bộ. Tuy nhiên, trong điều kiện hiện nay, ưu tiên đột phá phải là quản trị nguồn lực tài chính, bởi tài chính - ngân hàng là “huyết mạch” của nền kinh tế và của thương mại quốc tế. Dịch vụ tài chính cần được nhìn nhận như một phương tiện tăng trưởng, góp phần thúc đẩy các ngành công nghiệp ưu tiên và nâng cao giá trị tài sản ròng của mỗi cá nhân trong một quốc gia gần 100 triệu dân.

Hướng tới IFC

– HCM

Nhằm tăng cường quản trị bền vững nguồn lực tài chính và kết nối toàn cầu, Quốc hội đã ban hành Nghị quyết số 222/2025/QH15 về việc xây dựng Trung tâm Tài chính quốc tế (IFC) tại Việt Nam. Một IFC đặt tại TP. Hồ Chí Minh (IFC – HCM) - đầu tàu kinh tế cả nước, sẽ quy tụ các trung gian tài chính chuyên nghiệp trong và ngoài nước, tạo mạng lưới liên kết chặt chẽ phục vụ các chủ thể kinh tế quốc gia.

Quốc hội biểu quyết thông qua Nghị quyết số 222/2025/QH15 của Quốc hội về Trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam. Ảnh: Hồ Long

Để đưa IFC – HCM trở thành một trung tâm tài chính - công nghệ hàng đầu khu vực và lọt vào nhóm 75 trung tâm tài chính hàng đầu thế giới trước năm 2035, cần một cách tiếp cận đa chiều, với năm định hướng chiến lược.

Thứ nhất, yếu tố cốt lõi của hệ thống tài chính là lòng tin, đây cũng là nền tảng thúc đẩy sự phát triển của các trung tâm tài chính quốc tế. Vì vậy, Chính phủ và IFC – HCM cần xây dựng hạ tầng tài chính hiện đại, tạo nền tảng vững chắc để hỗ trợ chính sách và gây dựng niềm tin ngay từ những bước đầu. Song song đó, cần phát triển quan hệ hợp tác giữa các tổ chức tài chính trong nước và quốc tế, mở rộng quy mô thị trường vốn với các sản phẩm đa dạng như trái phiếu, cổ phiếu và công cụ phái sinh nhằm thu hút nhà đầu tư nước ngoài.

Thành phố Hồ Chí Minh - trung tâm kinh tế, văn hóa, du lịch đầu tàu của cả nước. Ảnh: Tuấn Anh/TTXVN

Thứ hai, Ngân hàng Trung ương và chính sách tiền tệ quốc gia giữ vai trò then chốt trong việc phát triển thị trường tiền tệ minh bạch, có tính thanh khoản cao, tạo cơ hội đầu tư cho doanh nghiệp và tổ chức tài chính. Cần công khai, minh bạch hóa chính sách tiền tệ, lãi suất và tỷ giá, đồng thời nâng cao năng lực quản lý dự trữ ngoại hối và thị trường tài chính.

Thứ ba, chính sách tài khóa và khung pháp lý phải đảm bảo tính ổn định, minh bạch và có trách nhiệm giải trình cao. Chính phủ cần sớm triển khai Quyết định số 1250/QĐ-TTg ngày 26/10/2023 và hướng dẫn thi hành Luật Giá 2023 để nâng cao chất lượng công tác định giá, thúc đẩy hiệu quả đầu tư công và thuế.

Thứ tư, cần duy trì ổn định kinh tế vĩ mô và quản trị bền vững các nguồn lực, bảo đảm dòng tiền huyết mạch của nền kinh tế vận hành thông suốt, giảm lạm phát, cân bằng cán cân thương mại và ngân sách, củng cố vị thế IFC – HCM giữa các trung tâm tài chính lớn trong khu vực.

Theo Nghị quyết 222/2025/QH15 của Quốc hội, việc xây dựng Trung tâm Tài chính quốc tế là chiến lược dài hạn. Saigon Marina IFC được xác định là công trình mở đầu, cung cấp hạ tầng hiện đại, mặt bằng chất lượng cao phục vụ hoạt động tài chính, đầu tư và kinh doanh quốc tế tại Thành phố Hồ Chí Minh. Nguồn: nhandan.vn

Thứ năm, tăng cường hợp tác quốc tế để thu hút dòng vốn ngoại, chuyển giao công nghệ tài chính (fintech), trí tuệ nhân tạo (AI), dữ liệu lớn (Big Data) và học máy (Machine Learning). Đồng thời, cần triển khai thí điểm thị trường tài sản mã hóa, xây dựng hệ thống quản lý rủi ro toàn diện và phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, tạo môi trường làm việc ổn định cho đội ngũ vận hành IFC - HCM.

Phát triển IFC - HCM cần kết hợp giữa quản trị bền vững năm nguồn lực quốc gia và hợp tác quốc tế sâu rộng. Hiện nay, TP. Hồ Chí Minh vẫn còn xếp hạng thấp so với các trung tâm tài chính trong khu vực châu Á – Thái Bình Dương theo ba tiêu chí: cơ hội đầu tư, chất lượng giáo dục và hiệu quả Chính phủ. Tuy nhiên, với truyền thống là đầu tàu kinh tế, cùng sự chỉ đạo quyết liệt của Chính phủ và tầm nhìn phát triển dài hạn, IFC – HCM sẽ là động lực đưa thành phố trở thành siêu đô thị hàng đầu khu vực, góp phần khẳng định vị thế Việt Nam trong không gian tài chính toàn cầu.

TS Đoàn Duy Khương