Đồng Nai đẩy mạnh công tác giảm nghèo tại các xã vùng biên

Trong những năm qua, nhờ tập trung phát huy tiềm năng, phát triển các nguồn lực tại chỗ nên kinh tế nông nghiệp của các địa phương vùng biên của tỉnh Đồng Nai đã có bước chuyển biến tích cực. Đặc biệt là sự vào cuộc của các HTX đã góp phần thay đổi tư duy sản xuất từ tự cấp tự túc sang sản xuất hàng hóa, liên kết bao tiêu sản phẩm, nâng cao giá trị nông sản địa phương, giúp giảm nghèo bền vững.

Mang đến cơ hội làm giàu cho người dân

HTX Thương mại - Dịch vụ Phước Thiện, xã Hưng Phước, chuyên trồng cây ăn quả. Với quyết tâm tìm ra hướng đi bền vững từ cây trồng độc lạ, HTX đã chủ động nghiên cứu kỹ thị trường, từng bước gắn kết cùng nông dân phát triển bền vững chuỗi liên kết và đem lại cơ hội làm giàu cho nông dân.

Giám đốc Nguyễn Viết Vị chia sẻ, từ chỗ chỉ chuyên canh cây điều, HTX từng bước chuyển hướng sang sản xuất đa dạng các loại cây trồng vừa cho hiệu quả kinh tế cao, vừa giải quyết trong khó khăn về đất đai bạc màu, môi trường ô nhiễm vì canh tác lạc hậu. Đặc biệt, trước khi thành lập HTX Phước Thiện, ông và một số cộng sự đã thực hiện thành công công trình nghiên cứu, lai tạo giống mít ruột đỏ mang thương hiệu PT 79 (đã được Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn công nhận) - loại cây trồng chủ lực hiện nay của HTX.

Giống mít ruột đỏ rất phù hợp với thổ nhưỡng, khí hậu miền Đông Nam Bộ nói chung và Hưng Phước nói riêng; có khả năng chịu nóng, chịu hạn và sinh trưởng tốt ở nhiều loại đất. Sau 15 đến 18 tháng, cây đã bắt đầu ra trái, khi trưởng thành có thể cho 15-30 trái/năm, mỗi trái nặng khoảng 15kg, thậm chí có trái tới 25kg. Quả mít có múi dày, hạt nhỏ, màu đỏ bắt mắt với vị ngọt thanh, giòn và mùi thơm đặc trưng.

Các HTX vùng biên đã từng bước gắn kết cùng nông dân tạo chuỗi liên kết và đem lại cơ hội làm giàu cho nông dân.

Hiện tại, HTX Phước Thiện có 24 thành viên với diện tích đất canh tác mít lên đến trên 200 ha. Ngoài ra, HTX còn liên kết sản xuất với hàng trăm hộ trên địa bàn tỉnh, hướng dẫn quy trình canh tác VietGAP như thành viên của HTX. Theo đó, HTX sẽ đầu tư giống, phân bón, hướng dẫn kỹ thuật và ký hợp đồng thu mua mít trái non và mất trái giả thương phẩm.

Bên cạnh cây mít ruột đỏ, HTX Phước Thiện còn nổi tiếng bởi một số cây ăn quả khác như: mít lá bàng, ổi ruột đỏ, chuối tim, vú sữa hoàng kim... và kết hợp chăn nuôi gia súc, gia cầm, đều mang lại hiệu quả.

Tham gia HTX, gia đình ông Điểu Ré đã thay đổi hoàn toàn cách trồng cây ăn quả theo truyền thống (chủ yếu dựa vào tự nhiên). Theo ông Điểu Ré, hầu hết vườn mít của gia đình trước đây không được chăm sóc, sản lượng chỉ được vài tạ trên 1 ha. Từ khi tham gia HTX, gia đình ông đã được hướng dẫn kỹ thuật chăm sóc, tỉa cành, tạo tán, bón phân, nên năng suất tăng gấp đôi, thu nhập ổn định. Được HTX bao tiêu thu mua sản phẩm sau khi thu hoạch với giá tốt, gia đình ông có nguồn thu tăng đáng kể so với trước đây.

Nông dân làm giàu với nông nghiệp sạch

Một trong những mô hình tiêu biểu trong phong trào làm nông nghiệp sạch tại các xã vùng biên là Tổ hợp tác tiêu hữu cơ Út Phương ở xã Hưng Phước. Với quy mô chỉ 16 ha và 6 thành viên tham gia, nhưng mô hình này đã cho thấy sự vượt trội so với phương pháp trồng tiêu truyền thống nhờ giảm chi phí đầu vào, tăng giá trị đầu ra.

Ông Lê Hoàn Thành, Tổ trưởng Tổ hợp tác tiêu hữu cơ Út Phương chia sẻ: “Chi phí chăm sóc tiêu hữu cơ thấp, bởi mình chủ yếu dùng phân chuồng đã ủ. Tuy nhiên, giá sản phẩm do các doanh nghiệp bao tiêu cao hơn”.

Không chỉ trong trồng trọt, lĩnh vực chăn nuôi cũng đang dần tiếp cận hướng sản xuất sạch, an toàn. HTX dê thảo mộc Tân Thành, xã Tân Tiến là một điển hình. HTX duy trì đàn dê khoảng 500 con, sử dụng nguồn thức ăn sẵn có tại địa phương như cỏ và lá nọc tiêu, vừa tiết kiệm chi phí vừa nâng cao thu nhập.

Ông Nguyễn Đình Trọng, giám đốc HTX cho biết: Tham gia vào HTX, các thành viên được chia sẻ nhiều lợi ích như: trao đổi con dê đực lai giống để tránh trùng huyết; bao tiêu đầu ra cho sản phẩm với giá cả ổn định; được trang bị về kỹ thuật chăn nuôi, tiếp cận các bác sĩ thú y hỗ trợ kiến thức về chăn nuôi dê; hỗ trợ vay vốn để đầu tư. HTX cũng chủ động xây dựng khu giết mổ tập trung nhằm giảm bớt chi phí trung gian, đa dạng hóa sản phẩm, nâng cao thu nhập cho các thành viên.

Theo lãnh đạo UBND xã Tân Tiến, hiện nay, xã đã và đang tập trung triển khai các giải pháp nhằm đẩy mạnh ứng dụng công nghệ cao và phát triển nông nghiệp sạch. Cụ thể, xã khuyến khích phát triển các HTX gắn với vùng nguyên liệu và môi trường sinh thái, phát triển sản phẩm nông nghiệp theo chuỗi giá trị, kết nối đầu ra cho nông sản, đặc biệt là những mặt hàng mang tính đặc thù của địa phương.

Liên minh HTX tỉnh Đồng Nai thường xuyên phối hợp với các đơn vị trực thuộc Liên minh HTX Việt Nam tổ chức các buổi tập huấn, đào tạo... nhằm nâng cao năng lực cho HTX.

“Chúng tôi tập trung phát triển sơ chế, tiêu thụ sản phẩm và các sản phẩm nông nghiệp chủ lực, kết nối tạo điều kiện cho người dân có đầu ra. Đồng thời, xây dựng các khu chăn nuôi an toàn, bền vững để phục vụ sản xuất và chăn nuôi”, lãnh đạo UBND xã Tân Tiến khẳng định.

Liên kết chuỗi giá trị mang hiệu quả kinh tế

Nhờ đầu tư đúng hướng tại các xã vùng biên đã góp phần tích cực kéo giảm tỷ lệ hộ nghèo và hộ cận nghèo của tỉnh từ 4,01% năm 2014 xuống còn 1,36% năm 2024 (theo số liệu của tỉnh Bình Phước cũ). Thu nhập bình quân đầu người của tỉnh tăng từ 64 triệu đồng/người năm 2014 lên 139,8 triệu đồng/người năm 2025…

Bên cạnh đó là vai trò của Liên minh HTX tỉnh đã kết nối với các đơn vị trực thuộc Liên minh HTX Việt Nam trong việc nâng cao chất lượng sản phẩm, cải tiến mẫu mã bao bì, đẩy mạnh quảng bá, giới thiệu sản phẩm thông qua các hội chợ thương mại, kênh thương mại điện tử… Các HTX còn được hỗ trợ kết nối với các điểm trưng bày, giới thiệu và bán sản phẩm OCOP, các cửa hàng bán lẻ, siêu thị để đặt gian hàng trưng bày, ký gửi, giới thiệu và tiêu thụ sản phẩm.

Tiêu biểu là Liên minh HTX tỉnh Đồng Nai đã phối hợp với Trường Trung cấp nghề và Đào tạo cán bộ HTX miền Nam tổ chức lớp “Bồi dưỡng nghiệp vụ tài chính, kế toán cho HTX” năm 2025 với sự tham gia của 33 học viên là thành viên Hội đồng quản trị, Ban Giám đốc HTX, người làm kế toán tại các HTX trên địa bàn tỉnh.

Lớp đã hướng dẫn học viên về chế độ kế toán HTX theo Thông tư 71/2024/TT-BTC của Bộ Tài chính; Kiểm soát tài chính, kiểm soát kế toán dành cho nhà quản lý trong HTX; Kiểm toán nội bộ trong HTX; Pháp luật về kiểm soát và công tác kiểm soát trong HTX; Thuế trong HTX và thực hành khai báo thuế trên máy tính.

Trong suốt thời gian học, học viên đã được giảng viên Nhà trường chia sẻ, trao đổi các chuyên đề quan trọng, chia sẻ kinh nghiệm thực tiễn, đồng thời tổ chức các buổi thảo luận, trao đổi nhằm giúp học viên tiếp cận sâu hơn trong lĩnh vực kế toán, kiểm toán giúp các HTX hoạt động hiệu quả.

Minh Thành