Nắm bắt cơ hội, giải quyết thách thức để phát triển du lịch xanh

Nhiều lợi thế đặc thù

Theo TS. Phan Thanh Hải, Giám đốc Sở Văn hóa và Thể thao, trong bối cảnh biến đổi khí hậu và tác động môi trường ngày càng gia tăng, phát triển du lịch theo hướng “xanh” và “bền vững” không chỉ là xu thế tất yếu mà còn là một yêu cầu cấp thiết. Huế, Cố đô của Việt Nam, nơi lưu giữ kho tàng di sản văn hóa vật thể, phi vật thể và tư liệu phong phú, đa dạng đang cho thấy tiềm năng lớn trong việc định hướng du lịch không chỉ dựa trên di sản, mà còn hài hòa với thiên nhiên và cộng đồng. Việc khai thác những lợi thế đặc thù về văn hóa cùng sự kết nối chặt chẽ với các địa phương, vùng miền xung quanh đang tạo nên nền tảng vững chắc cho Huế phát triển du lịch xanh, du lịch bền vững.

Khách du lịch check-in ở đầm Lập An

Bà Trần Thị Hoài Trâm, Giám đốc Sở Du lịch cho biết, Huế đã khai thác và sử dụng hiệu quả các tài nguyên du lịch theo hướng bền vững, đảm bảo sự hài hòa giữa việc bảo tồn môi trường và phát triển kinh tế du lịch. Hiện nay, trên địa bàn có 15 điểm du lịch được UBND thành phố công nhận là điểm du lịch, trong đó có 12 điểm du lịch sinh thái gắn với cộng đồng đã khẳng định giá trị về tài nguyên thiên nhiên, văn hóa đặc sắc của địa phương và mở ra cơ hội thiết thực để quy hoạch, đầu tư và phát triển các mô hình du lịch theo hướng xanh, bền vững và có trách nhiệm. Các tuyến và tour du lịch xanh được thiết kế theo hướng gắn kết với bảo tồn di sản văn hóa, sử dụng phương tiện thân thiện với môi trường, ưu tiên năng lượng tái tạo, đồng thời giảm thiểu rác thải nhựa và khí thải carbon.

Không ít thách thức

Bên cạnh những tiềm năng và cơ hội lớn, du lịch xanh tại Huế cũng đối mặt với không ít thách thức. Một trong những trăn trở lớn là hạn chế về cơ sở hạ tầng du lịch xanh, các điểm đến du lịch sinh thái tiềm năng, đặc biệt ở vùng ngoại thành, nông thôn, đầm phá, còn thiếu hạ tầng thiết yếu như giao thông thuận tiện, nhà vệ sinh thân thiện môi trường, hệ thống thu gom và xử lý rác thải đạt chuẩn, điểm dừng chân sinh thái, cơ sở lưu trú đạt tiêu chí bền vững. Việc ứng dụng công nghệ xanh trong vận hành cơ sở lưu trú còn rất khiêm tốn.

Giám đốc Sở Du lịch Trần Thị Hoài Trâm trăn trở, hiệu quả khai thác sản phẩm du lịch xanh còn hạn chế, nhiều sản phẩm du lịch xanh chưa đạt hiệu quả mong muốn do chưa xây dựng các tour tuyến phù hợp với nhu cầu thực tế của du khách, thiếu kết nối giữa các điểm đến và doanh nghiệp lữ hành. Các hoạt động du lịch còn nhỏ lẻ, tự phát, thiếu sự tham gia của các doanh nghiệp du lịch lớn, chuyên nghiệp. Các tiềm năng tự nhiên như suối, thác mới chỉ được khai thác dưới dạng tự phát, thiếu quy hoạch rõ ràng và cơ chế cho thuê đất bài bản.

Gắn kết các lễ hội với phát triển du lịch ở xã Chân Mây - Lăng Cô

Bên cạnh đó, nhiều doanh nghiệp du lịch tại Huế vẫn chưa xây dựng được chiến lược phát triển bền vững một cách rõ ràng và cụ thể, dẫn đến việc các hoạt động “xanh hóa” được triển khai mang tính tự phát, nhỏ lẻ và thiếu sự liên kết, đồng bộ trong toàn hệ thống. Ngoài ra, nhận thức và năng lực cộng đồng chưa đồng đều, người dân chưa thực sự hiểu rõ tầm quan trọng của việc bảo vệ môi trường, gìn giữ giá trị văn hóa truyền thống và tham gia tích cực vào du lịch xanh.

Một yếu tố khách quan là Huế nằm trong khu vực thường xuyên chịu ảnh hưởng bởi thiên tai bão lũ, sạt lở, xâm nhập mặn, gây hư hại cơ sở hạ tầng du lịch và tiềm ẩn rủi ro cho các mô hình du lịch sinh thái, cộng đồng. Theo ThS. Phạm Bá Hùng, Hiệu trưởng Trường Cao đẳng Du lịch Huế, nguy cơ sạt lở bờ biển, thiên tai, biến đổi khí hậu, điều kiện thời tiết gây tác động tiêu cực đến khả năng thu hút đầu tư dịch vụ du lịch.

Để phát triển bền vững

Du lịch xanh được định hướng phát triển theo hướng bền vững, trên cơ sở bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa, di sản gắn với bảo vệ cảnh quan, môi trường, xây dựng các sản phẩm thân thiện với môi trường và có sự tham gia tích cực của cộng đồng địa phương.

Theo các chuyên gia, để phát huy tối đa các lợi thế sẵn có và định hướng phát triển du lịch xanh, bền vững, Huế cần kiên định theo lộ trình phát triển gắn kết chặt chẽ giữa bảo tồn di sản văn hóa, bảo vệ cảnh quan, môi trường, giáo dục cộng đồng và thúc đẩy sự tham gia rộng rãi của người dân địa phương.

Việc phát triển du lịch xanh cần gắn với những giải pháp cụ thể, trong đó cần hoàn thiện quy hoạch và cơ chế pháp lý, xây dựng chiến lược và chương trình hành động phát triển du lịch xanh, bền vững, đặc biệt ở vùng ven biển và đầm phá, đi đôi với ban hành các chính sách thu hút đầu tư và cộng đồng cùng tham gia. Đầu tư nâng cấp cơ sở hạ tầng để phát triển các dịch vụ du lịch, đảm bảo điều kiện về cơ sở vật chất, chất lượng dịch vụ, thực hiện chuyển đổi số, chuyển đổi xanh, tăng cường ứng dụng khoa học và công nghệ trong ngành du lịch. Bên cạnh đó, cần đa dạng hóa sản phẩm du lịch, gắn kết hài hòa giữa tài nguyên thiên nhiên, sản phẩm đặc trưng và hoạt động trải nghiệm, tạo bản sắc riêng cho điểm đến. Phát triển nguồn nhân lực và tăng cường sự tham gia của cộng đồng và các bên liên quan…

Bà Trâm cho rằng, Huế cần tiếp tục hoàn thiện quy hoạch du lịch theo hướng bền vững, ưu tiên đầu tư có chọn lọc, phát huy vai trò của cộng đồng địa phương và đặc biệt là đẩy mạnh công tác truyền thông, giáo dục về du lịch có trách nhiệm. Đây sẽ là nền tảng quan trọng để Huế không chỉ giữ vững các danh hiệu như “Thành phố Xanh Quốc gia”, “Thành phố Du lịch sạch ASEAN”, mà còn vươn lên trở thành hình mẫu tiêu biểu về phát triển du lịch xanh của Việt Nam và khu vực trong tương lai.

HỮU PHÚC