Động thái tăng tốc nâng hạng thị trường chứng khoán của Chính phủ

Nâng hạng thị trường chứng khoán (TTCK) từ "Cận biên" lên "Mới nổi" trước năm 2025 là một trong những mục tiêu lớn đã được Chính phủ phê duyệt. Mục tiêu nâng hạng thị trường đã được đưa vào Đề án "Cơ cấu lại TTCK và thị trường bảo hiểm đến năm 2020 và định hướng đến năm 2025" và dự thảo Chiến lược phát triển TTCK đến năm 2030.

Tuy nhiên, việc nâng hạng thị trường không phụ thuộc vào ý chí chủ quan của cơ quan quản lý bất kỳ TTCK nào trên thế giới, bởi vì việc đánh giá, phân loại và xếp hạng thị trường của các tổ chức xếp hạng như MSCI, hay FTSE đều phải tuân theo các nguyên tắc, quy trình và tiêu chí đánh giá của các tổ chức này.

Trong thời gian qua, cơ quan quản lý đã, đang nỗ lực và đặt quyết tâm cao để thúc đẩy, rút ngắn lộ trình được nâng hạng của TTCK Việt Nam và đã đạt được một số thành quả nhất định.

Về khuôn khổ pháp lý, Luật Chứng khoán 2019 và các văn bản hướng dẫn, Luật Đầu tư 2020, Luật Doanh nghiệp 2020 đã từng bước đáp ứng các tiêu chí về nâng hạng thị trường, bao gồm tỷ lệ sở hữu của nhà đầu tư nước ngoài, tạo điều kiện thuận lợi cho dòng vốn đầu tư, tiếp cận thông tin; đăng ký và mở tài khoản cho nhà đầu tư, bù trừ và thanh toán trên TTCK và tăng cường đưa vào thị trường các công cụ tài chính mới để đa dạng hóa các sản phẩm đầu tư.

Về các hoạt động thực tiễn. Cơ quan quản lý thường xuyên trao đổi với MSCI và FTSE Russell nhằm cập nhật thông tin thực tế để các tổ chức nắm bắt chính xác, cũng như cùng rõ các các yêu cầu, tiêu chí từ các tổ chức, từ đó có các giải pháp sửa đổi, hoàn thiện.

Hiện nay, dựa trên các tiêu chí mà các tổ chức xếp hạng yêu cầu, Việt Nam đã đạt được nhiều tiêu chí quan trọng, tuy nhiên vẫn còn nhiều tiêu chí cần có quyết tâm chung, sự phối hợp chặt chẽ từ các bộ, ngành liên quan để tháo gỡ khó khăn giúp thị trường sớm được nâng hạng trong thời gian tới.

Trong thời gian tới, Bộ Tài chính sẽ tiếp tục thực hiện một số giải pháp để cho mục tiêu nâng hạng thị trường chứng khoán. Mới đây nhất, ngày 24/6 vừa qua, UBCKNN cũng đã thêm buổi làm việc với Ngân hàng Thế giới và FTSE Russell để tiếp tục tháo gỡ các vướng mắc về nâng hạng TTCK.

Song song với đó, Bộ Tài chính cũng chủ động trao đổi với các cơ quan bộ ngành, hiệp hội, thành viên thị trường và các nhà đầu tư, đặc biệt là Ngân hàng Nhà nước và Bộ Kế hoạch và Đầu tư, nhằm tháo gỡ các vấn đề rất quan trọng liên quan nhằm được nâng hạng như tỷ lệ sở hữu nước ngoài hay một số quy định trên thị trường ngoại hối,…

Cơ quan quản lý cũng tiếp tục phối hợp với các cơ quan để xây dựng các văn bản hướng dẫn Luật Đầu tư 2020, đặc biệt là các nội dung về ngành, nghề và điều kiện tiếp cận thị trường đối với nhà đầu tư nước ngoài; tăng cường công khai, minh bạch về tỷ lệ sở hữu nước ngoài để nhà đầu tư tiếp cận thông tin đầy đủ, nhanh chóng, kịp thời; nghiên cứu và đưa chứng chỉ lưu ký không có quyền biểu quyết (NVDR) vào thị trường giao dịch.

Bộ Tài chính cũng đặt mục tiêu tập trung hoàn thiện, vận hành hệ thống công nghệ thông tin mới (hệ thống KRX) cho thị trường chứng khoán. Từ đó có nền tảng hạ tầng để phát triển, đa dạng hóa, gia tăng chất lượng các sản phẩm trên thị trường, thu hút nhà đầu tư nước ngoài và cơ sở hạ tầng liên quan.

Cùng với đó, tiếp tục nghiên cứu các giải pháp để tạo điều kiện thuận lợi hơn nữa, tiết kiệm thời gian và chi phí cho nhà đầu tư trên TTCK. Hiện nay, các quy định hiện hành đã được sửa đổi theo hướng giảm thiểu thủ tục hành chính, tăng cường áp dụng công nghệ trên thị trường, theo đó, một trong những điểm nổi bật là cho phép đăng ký mã số giao dịch trực tuyến.

Mới đây nhất, Trung tâm Lưu ký Chứng khoán Việt Nam cũng đã lấy ý kiến về dự thảo quy chế thay thế Quy chế hoạt động bù trừ và thanh toán giao dịch chứng khoán và quy chế thành viên lưu ký.

Trong đó, VSD dự kiến rút ngắn thời gian hoàn tất thanh toán chứng khoán và tiền từ khung giờ 15h30-16h ngày thứ 2 kể từ ngày mua - bán chứng khoán (T+2) lên khung giờ 11h30-12h ngày T+2.

Dự thảo này nếu được thông qua sẽ rút ngắn chu kỳ thanh toán so với hiện tại và nhà đầu tư có thể thực hiện giao dịch ngay trong chiều ngày T+2, thay vì phải đợi sang sáng ngày T+3. Việc này được kỳ vọng sẽ làm tăng thanh khoản của thị trường khi rút ngắn thời gian giữa các lần giao dịch.

Theo VSD, dự thảo Quy chế thay thế Quy chế hoạt động bù trừ và thanh toán giao dịch chứng khoán sẽ áp dụng từ tháng 8 năm nay.

Trần Anh