Đông y điều trị tiểu rắt, tiểu buốt

Cơ chế chủ yếu của tiểu rắt, tiểu buốt là do uất kết ở hạ tiêu, chức năng khí hóa của thận và bàng quang bị trục trặc.... dẫn đến tình trạng tiểu tiện nhiều lần, nước tiểu tiện nhỏ giọt và đau buốt.

1. Bài thuốc trị chứng tiểu rắt, tiểu buốt

1.1. Tiểu rắt, tiểu buốt thể tỳ thận lưỡng hư

- Biểu hiện: Tiểu tiện nhiều lần có thể kèm theo cảm giác buồn nôn, chán ăn, đầy bụng, đại tiện lỏng, chân tay lạnh, hơi phù, mệt mỏi... Bệnh dai dẳng, tái phát nhiều lần.

- Phép chữa: Kiện tỳ ích thận, thanh nhiệt lợi thấp.

- Bài thuốc điều trị: Nhân sâm 8g, bạch truật 12g, bạch biển đậu 16g, ý dĩ nhân 16g, sơn dược 16g, nhẫn đông đằng 12g, vỏ núc nác 9g, sinh địa 9g, trạch tả 12g, thổ phục linh 12g, xa tiền thảo 12g, sa nhân 6g, trần bì 6g. Sắc uống trong ngày, uống cách xa bữa ăn, theo từng liệu trình 7-10 ngày.

- Gia giảm trong bài thuốc:

Buồn nôn, chán ăn thêm: Cành và lá tía tô 12g, bán hạ (sao) 9g, kê nội kim 6g.
Phù nặng thêm: Đại phúc bì 12g.
Đái không hết bãi thêm: Ích trí nhân 9g, dây tơ hồng 12g.

Mã đề tươi trị tiểu rắt, tiểu buốt.

1.2. Tiểu rắt, tiểu buốt thể thận hư thấp nhiệt

- Biểu hiện: Tiểu rắt, tiểu buốt, người mệt mỏi kèm theo hoa mắt, chóng mặt, vã mồ hôi nhiều, lòng bàn chân bàn tay hâm hấp nóng, môi khô, miệng háo...

- Phép chữa: Tư âm, bổ thận, lợi thấp.

- Bài thuốc điều trị: Sinh địa 16g, quy bản 8g, chi tử (dành dành) 12g, vỏ núc nác 9g, sơn thù du 12g, hoàng kỳ 30g, đảng sâm 12g, sơn dược 12g, câu kỷ tử 9g, ngưu tất 9g, thỏ ty tử 12g, lộc giác giao 12g, trạch tả 9g, phục linh 12g, cam thảo 4g; sắc uống trong ngày, uống cách xa bữa ăn, theo từng liệu trình 7-10ngày.

Gia giảm trong bài thuốc:

Đau đầu, hoa mắt thêm: Thiên ma 6g, cúc hoa 12g, thạch quyết minh 30g.
Tiểu tiện đau buốt nặng thêm: Biển súc 9g, xa tiền tử 15g.

2. Cháo thuốc tốt cho người tiểu rắt, tiểu buốt

Ngoài việc dùng thuốc, người bệnh tiểu rắt, tiểu buốt có thể sử dụng một số món ăn bài thuốc để nâng cao hiệu quả điều trị.

2.1. Cháo hồ đào nhân: Hồ đào nhân 180g, gạo tẻ 120g; hai thứ cho vào nồi, thêm nước, nấu chín thành cháo. Ăn ngày 2 lần, ăn liên tục 10-15 ngày.

2.2. Cháo sơn tra: Sơn tra 60g, gạo tẻ 150g, đường trắng vừa đủ, cùng nấu thành cháo chia ăn trong ngày, ăn liên tục 7-10 ngày.

2.3. Cháo mã đề hạt sen: Mã đề tươi 36g, hạt sen 16g, hành trắng 20g, gạo tẻ 100g. Thái nhỏ lá mã đề, cùng với hành sắc lấy nước, bỏ bã, sau đó cho hạt sen và gạo tẻ vào nấu thành cháo; chia ăn trong ngày, ăn liên tục 10 ngày là một liệu trình.

2.4. Cháo chi tử tâm sen: Chi tử (dành dành) 6g, tâm sen 10g, gạo tẻ 100g; trước hết nấu gạo tẻ và tâm sen cho đến khi cháo chín, sau đó cho chi tử đã nghiền nhỏ vào trộn đều, đun thêm một chút nữa là được. Khi ăn có thể hòa thêm chút đường trắng vào cho vừa miệng; chia ăn trong ngày, liên tục 10 ngày một liệu trình.

Đậu đỏ hạt nhỏ trị tiểu rắt, tiểu buốt.

2.5. Cháo kim thạch đậu đỏ: Kim tiền thảo 60g, thạch vi 30g, xích tiểu đậu (đậu đỏ nhỏ hạt) 30g, gạo tẻ 80g. Sắc hai vị thuốc lấy nước, sau cho đậu đỏ và gạo vào nấu cháo; ăn lúc đói bụng, ăn liền 10-15 ngày.

2.6. Cháo đạm trúc diệp đậu đỏ: Đạm trúc diệp 100g, xích tiểu đậu (đậu đỏ nhỏ hạt) 50g, gạo tẻ 100g. Đạm trúc diệp rửa sạch, cắt nhỏ. Cho đậu đỏ và gạo vào nồi nấu thành cháo, cháo chín cho đạm trúc diệp vào, chia ăn vài lần trong ngày, liên tục 7-10 ngày.

2.7. Cháo ý dĩ đậu đỏ: Ý dĩ nhân 60g, gạo tẻ 150g, đậu đỏ hạt nhỏ 60g. Cho đậu, gạo và ý dĩ cùng với nước ninh nhừ thành cháo, chia ăn trong ngày, liên tục 15-20 ngày.

2.8. Cháo sơn dược ý dĩ: Sơn dược (củ mài) tươi 60g, nhân ý dĩ tươi 60g, mứt hồng 24g. Sơn dược, nhân ý dĩ giã thô, nấu chín nhừ, mứt hồng cắt vụn cho vào là được, chia ăn vài lần trong ngày, liên tục 7-10 ngày.

2.9. Cháo hạt cau: Bạch truật 12g, tân lang (hạt cau) 12g, dạ dày lợn 1 cái, gạo tẻ 100g, gừng tươi lượng thích hợp. Dạ dày làm sạch, cắt thành miếng nhỏ, cùng bạch truật, tân lang, gừng sắc lấy nước, sau cho gạo vào nấu cháo; chia ra ăn 2 lần sáng tối, liên tục 10 ngày.

2.10. Cháo tang bạch bì (vỏ trắng rễ cây dâu): Tang bạch bì tươi 60g (khô 30g), gạo tẻ 80-100g. Tang bạch bì rửa sạch sắc lấy nước bỏ bã, cho gạo vào nấu thành cháo, chia 2 phần, ăn trong ngày, liên tục 7-10 ngày.

Mời bạn xem thêm video:

Viêm đường tiết niệu chữa như thế nào?

ThS.BS Hoàng Khánh Toàn