Đột phá trong điều trị HIV khiến các nhà nghiên cứu 'choáng ngợp'

Virus HIV

Khó khăn trong quá trình nghiên cứu phương pháp chữa trị HIV là khả năng ẩn náu của virus bên trong một số tế bào bạch cầu, tạo thành một ổ chứa HIV trong cơ thể, có khả năng tái hoạt động, mà cả hệ thống miễn dịch và thuốc đều không thể giải quyết được.

Hiện nay, các nhà nghiên cứu từ Melbourne (Australia) đã tìm ra được cách làm cho virus có thể nhìn thấy được, mở đường cho việc loại bỏ hoàn toàn virus ra khỏi cơ thể.

Công nghệ này dựa trên công nghệ mRNA, trở nên nổi bật trong đại dịch Covid-19 khi được sử dụng trong vắc-xin do Moderna và Pfizer/BioNTech sản xuất.

Trong nghiên cứu đăng trên tạp chí Nature Communications , các nhà khoa học đã chỉ ra rằng mRNA có thể được đưa vào các tế bào nơi HIV ẩn náu, bằng cách bao bọc nó trong một bong bóng mỡ nhỏ được chế tạo đặc biệt. Sau đó, mRNA hướng dẫn các tế bào để lộ ra virus.

Tiến sĩ Paula Cevaal, đồng tác giả nghiên cứu, chia sẻ: “Khi kết quả xét nghiệm đầu tiên được trình bày, chúng tôi tưởng có sai sót vì kết quả quá tốt. Nhưng sau nhiều lần lặp lại, kết quả vẫn nhất quán. Mọi người trong nhóm đều sững sờ. Đó là sự khác biệt rõ rệt, từ thất bại kéo dài sang thành công bất ngờ”.

Tuy vậy, bà nhấn mạnh rằng nghiên cứu hiện vẫn đang ở giai đoạn tiền lâm sàng. “Nhiều phát hiện trong lĩnh vực y sinh học không thể áp dụng vào thực tế. Nhưng với HIV, chúng tôi chưa từng thấy điều gì có tiềm năng như vậy”, bà nói.

Theo Tiến sĩ, cần phải nghiên cứu thêm để xác định liệu việc phát hiện ra loại virus này có đủ để hệ thống miễn dịch của cơ thể có thể đối phó với nó hay không, hay liệu công nghệ này có cần phải kết hợp với các liệu pháp khác để loại bỏ HIV khỏi cơ thể hay không.

Dù đầy hứa hẹn, phương pháp này vẫn cần trải qua nhiều bước kiểm chứng: thử nghiệm thành công trên động vật, đánh giá độ an toàn trên người, và cuối cùng là thử nghiệm hiệu quả. Quá trình này có thể kéo dài nhiều năm.

Theo Tiến sĩ Michael Roche, đồng tác giả nghiên cứu, công nghệ mRNA này có thể mở rộng ứng dụng sang các bệnh khác, trong đó có bệnh ung thư, do cùng liên quan đến các loại tế bào bạch cầu.

Tuy nhiên, giới khoa học vẫn tỏ ra thận trọng. Tiến sĩ Jonathan Stoye, nhà virus học tại Viện Francis Crick (Anh), nhận định: “Đây là bước tiến lớn trong việc buộc virus lộ diện, nhưng chúng ta vẫn chưa rõ làm cách nào tiêu diệt triệt để chúng”.

Trong khi đó, Giáo sư Tomáš Hanke của Viện Jenner, Đại học Oxford, thì tỏ ra nghi ngờ hơn. Ông cho rằng ý tưởng tiếp cận tất cả tế bào nơi HIV ẩn náu chỉ là “một giấc mơ”.

Hiện có gần 40 triệu người đang sống chung với HIV trên toàn cầu. Năm 2023, cứ mỗi phút lại có một người chết vì căn bệnh này, theo số liệu của UNAIDS. Trong bối cảnh đó, bất kỳ bước tiến nào, dù mới chỉ là trong phòng thí nghiệm cũng thắp lên hy vọng về một tương lai chữa khỏi HIV.

N.THANH