Đột quỵ tái phát - hậu quả nặng nề

Bệnh diễn tiến bất ngờ

Mới đây, Bệnh viện Gia An 115 tiếp nhận và can thiệp điều trị cho một bệnh nhân đột quỵ do nhồi máu não. Bệnh nhân là ông N.V.T. (71 tuổi, ngụ quận Bình Tân), nhập viện trong tình trạng yếu nửa người bên trái, liệt mặt bên trái, nói đớ, tăng huyết áp - các triệu chứng khởi phát trước khi nhập viện 1,5 giờ.

Tại Bệnh viện Gia An 115, kết quả chụp cắt lớp vi tính sọ não xác định bệnh nhân bị nhồi máu não vùng cầu não, tắc hoàn toàn động mạch thân nền đoạn 1/3 giữa, có nhồi máu não cũ vùng đầu nhân đuôi bên trái, hẹp trên 90% tại gốc động mạch đốt sống bên trái. Sau khi đánh giá tình trạng bệnh nhân, các bác sĩ quyết định sử dụng thuốc tiêu sợi huyết để tái thông mạch máu nhỏ xung quanh và làm mềm cục huyết khối đang gây tắc động mạch thân nền.

Với cục huyết khối, bắt buộc phải được lấy ra bằng dụng cụ cơ học, nhưng việc này gặp trở ngại do gốc động mạch đốt sống bị hẹp trên 90%. Vì thế, ê kíp bác sĩ phải đặt stent Optimax tái thông động mạch đốt sống để mở đường luồn dụng cụ lấy huyết khối, tái thông động mạch thân nền. May mắn được can thiệp điều trị sớm và thành công nên bệnh nhân phục hồi tốt, không phải chịu di chứng nào.

Bác sĩ đang thăm khám và tư vấn cho bệnh nhân dự phòng tái phát đột quỵ

Theo bác sĩ chuyên khoa 2 Nguyễn Hữu Hậu, Trưởng Khoa Chẩn đoán hình ảnh và Thăm dò chức năng, Bệnh viện Gia An 115, trường hợp bệnh nhân N.V.T. là một trong số rất nhiều ca bệnh bị tái phát cơn đột quỵ. Nhiều trường hợp bệnh nhân không hay biết mình đã từng bị tai biến nhồi máu não do nhồi máu nhẹ không có triệu chứng hoặc triệu chứng không rõ ràng, từ đó người bệnh chủ quan bỏ qua.

Nếu người bệnh không biết, không chú ý kiểm soát, điều trị các bệnh lý nền để làm giảm các nguy cơ gây tái phát thì khả năng xảy ra tái phát đột quỵ rất cao. Khi tái phát đột quỵ lần 2, lần 3… hậu quả có thể nặng nề hơn, khả năng phục hồi thấp hơn, chi phí điều trị cũng tăng lên so với đột quỵ lần đầu.

Tầm soát yếu tố nguy cơ

Theo bác sĩ Nguyễn Hữu Hậu, để giảm tái phát đột quỵ, cần làm giảm các yếu tố nguy cơ như tăng huyết áp, các bệnh tim mạch, tiểu đường, mỡ máu cao… Như trường hợp bệnh nhân N.V.T. có tiền căn tăng huyết áp, tăng lipid máu và nhồi máu não cũ, đều là các yếu tố nguy cơ gây tái phát cơn đột quỵ. Trong đó, mỡ máu cao gây các mảng xơ vữa làm hẹp, tắc động mạch, là nguyên nhân trực tiếp dẫn đến cơn đột quỵ ở bệnh nhân này. Chính vì vậy, việc kiểm soát, điều trị các bệnh lý nền theo hướng dẫn của bác sĩ là rất quan trọng để giảm nguy cơ tái phát đột quỵ.

Đột quỵ có thể xảy ra với bất cứ ai, trong độ tuổi nào. Những người có nguy cơ cao mắc đột quỵ cần đặc biệt cẩn trọng là: người trên 50 tuổi; người đang mắc các bệnh tăng huyết áp, đái tháo đường, xơ vữa động mạch, tăng mỡ trong máu, bệnh tim; người hút thuốc lá, nghiện rượu, người béo phì, ít vận động... và người có tiền sử đột quỵ. Nếu có các dấu hiệu khởi phát cơn đột quỵ, cần cấp cứu ngay tại bệnh viện có chức năng điều trị đột quỵ.

Các dấu hiệu của đột quỵ não bao gồm: đột ngột tê cứng mặt, méo mặt tay; tê yếu hoặc khó cử động tay chân, một bên cơ thể; khó phát âm, nói không rõ chữ, nói ngọng bất thường; đột ngột choáng váng, mất thăng bằng hay mất khả năng phối hợp động tác; thị lực bỗng nhiên giảm, mắt mờ, không nhìn rõ...

Theo thống kê của Bộ Y tế, tỷ lệ tái phát đột quỵ khoảng 25% trong 5 năm đầu tiên. Nếu nguyên nhân dẫn đến đột quỵ nguy hiểm hơn thì tỷ lệ này sẽ cao hơn. Những bệnh nhân bị xơ vữa nặng các động mạch não thì nguy cơ tái phát có thể lên đến 20% trong năm đầu tiên. Vì vậy việc tuân thủ thuốc điều trị theo hướng dẫn, không tự ý dừng khi chưa có ý kiến của bác sĩ là vô cùng quan trọng.

MINH NAM