Dự án AWEEV: Tạo khác biệt từ mô hình kinh tế phụ nữ dân tộc thiểu số khởi nghiệp

Dự án “Nâng quyền kinh tế cho phụ nữ dân tộc thiểu số tại Việt Nam - AWEEV” được Bộ Các vấn đề toàn cầu Canada (GAC) tài trợ thông qua Tổ chức CARE Quốc tế tại Việt Nam. AWEEV hướng tới hỗ trợ trực tiếp cho hơn 2.600 phụ nữ và nam giới dân tộc thiểu số (DTTS) ở 12 xã thuộc 3 huyện Quang Bình, Tam Đường và Sìn Hồ của tỉnh Hà Giang và Lai Châu.

Dự án được thực hiện trong 4 năm, tại 3 xã của tỉnh Lai Châu và 6 xã của tỉnh Hà Giang, với nguồn kinh phí gần 4,6 triệu đô-la Canada, triển khai từ tháng 9/2021. Đây cũng là dự án hỗ trợ trực tiếp Chương trình mục tiêu quốc gia về phát triển kinh tế - xã hội ở vùng miền núi và DTTS giai đoạn 2021-2030; trực tiếp góp phần thực hiện Chiến lược quốc gia về bình đẳng giới giai đoạn 2021-2030.

Xây dựng các mô hình kinh tế do phụ nữ DTTS tự quyết

Điểm được coi là khác biệt của dự án AWEEV là lấy phụ nữ làm trung tâm, xây dựng các mô hình kinh tế do chính chị em thảo luận, quyết định và lựa chọn đầu tư; phù hợp với điều kiện của từng địa bàn. Tính đến nay, dự án đã thành lập được 35 nhóm phát triển sinh kế với hơn 900 thành viên, hơn 90% là phụ nữ.

Đại sứ quán Canada và Tổ chức CARE trao đổi cách hoạt động nhóm hiệu quả với phụ nữ thị trấn Yên Bình (Quang Bình) tham gia dự ánAWEEV.

Cùng với đó, có 466 nam giới và phụ nữ DTTS được cải thiện kỹ thuật trồng chè theo chứng nhận của EU và Đài Loan. 706 nam giới và phụ nữ DTTS nâng cao năng lực về đa dạng hóa thu nhập thông qua việc tham gia vào 35 nhóm sinh kế ứng dụng các biện pháp canh tác, chăn nuôi có tính đến yếu tố môi trường và thích ứng với khí hậu. 7 mô hình sản xuất, kinh doanh do phụ nữ làm chủ đã được hỗ trợ vốn và kỹ thuật để phát triển.

Trong quá trình lựa chọn mô hình sinh kế phù hợp với điều kiện ở địa bàn huyện Quang Bình, tỉnh Hà Giang, đã có rất nhiều câu chuyện được truyền cảm hứng từ những mô hình kinh tế do phụ nữ DTTS tự quyết này. Gia đình chị Lý Thị Diện (dân tộc Tày) và anh Sỉn Thanh Hòa, thôn Hồng Sơn, xã Tiên Nguyên (vùng đặc biệt khó khăn của huyện Quang Bình, tỉnh Hà Giang) là một trong những hộ gia đình đầu tiên mạnh dạn phát triển nghề nuôi dê.

Hào hứng khoe đàn dê đang được nhân rộng, chị Diện cho biết, trồng chè và thu hoạch thảo quả là nguồn thu nhập chính, mỗi năm thu nhập khoảng từ 29-32 triệu đồng. Số tiền này chỉ đảm bảo cuộc sống, sinh hoạt của gia đình. Lựa chọn mô hình nuôi dê, gia đình chị đã có thể có tích lũy cho đầu tư phát triển kinh tế và cho con cái học hành, nâng cao điều kiện sống cho gia đình.

Tại thôn Yên Thành, xã Yên Lập, huyện Quang Bình có nhiều ao hồ, khí hậu, thổ nhưỡng tốt, các chị em đã lựa chọn mô hình sinh kế chăn nuôi vịt bầu cổ ngắn thích ứng với điều kiện khí hậu. Được dự án AWEEV cung cấp vốn sinh kế cho nhóm 30 triệu đồng và tài trợ máy ấp trứng, những lứa vịt bầu cổ ngắn đã và đang tạo thu nhập tốt cho chị em.

Đại diện Đại sứ Canada tại Việt Nam và Tổ chức CARE thăm xưởng sản xuất trà của chị Hủng Thị Dạng ở thôn Thượng Bình, thị trấn Yên Thành, huyện Quang Bình.

Thôn Thượng Bình, xã Yên Thành, huyện Quang Bình là một trong những vùng trồng chè nổi tiếng. Sự hỗ trợ của dự án AWEEV đã tạo thêm niềm tin cho chị Hủng Thị Dạng trong hoạt động khởi nghiệp của mình. Chị Dạng đang tạo nên sự khác biệt trong cuộc đời mình từ cây chè bản địa khi thành công trong việc mở xưởng, chế biến chè thành phẩm chất lượng cao.

Được tham gia dự án hỗ trợ cho phụ nữ khởi nghiệp, chị Dạng đã được hướng dẫn, tập huấn, có thể tự vạch ra kế hoạch kinh doanh. Sau nhiều vòng tranh luận và thuyết phục trong cuộc thi hỗ trợ phụ nữ khởi nghiệp do dự án tổ chức, chị đã được hỗ trợ một phần chi phí và thiết bị chế biến cũng như đào tạo kỹ thuật để chế biến trà.

Sản phẩm Thượng Trà của chị chất lượng tốt hơn, bán ra với giá cao hơn trước 15%. Chị Dạng đang tiếp tục kế hoạch hoàn thiện các hoạt động tiếp thị và xây dựng thương hiệu sản phẩm, mở đường cho Thượng Trà gia nhập thị trường đồ uống đầy cạnh tranh tại Việt Nam.

Tại tổ 1, thị trấn Yên Bình, huyện Quang Bình, xưởng trồng nấm của chị Hoàng Thị Hiền cũng gây nhiều ấn tượng với khách tham quan. Chị Hiền có ý tưởng trồng nấm từ năm 2008 nhưng chỉ khi dự án AWEEV hỗ trợ cho vay không lãi suất hơn 110 triệu đồng và tài trợ cho xưởng nấm một máy đóng bầu hơn 30 triệu đồng, chị mới tự tin để bắt tay vào sản xuất.

Hiện xưởng có quy mô sản xuất 20 nghìn bầu nấm và cho ra thị trường những sản phẩm đạt tiêu chuẩn, chất lượng. Tận dụng những nguyên liệu đầu vào sẵn có, xưởng của chị Hiền đã mở rộng hoạt động kinh doanh giống nấm sang các hộ khác trong vùng.

Bà Thiều Thị Hoàn - Hội Liên hiệp Phụ nữ huyện Quang Bình, tỉnh Hà Giang vui mừng chia sẻ, dự án AWEEV đã giúp chị em DTTS nơi đây thay đổi từ nhút nhát, rụt rè sang mạnh dạn, tự tin làm kinh tế. Chị em đã biết cách phát triển kinh tế hộ gia đình, biết thành lập các mô hình chăn nuôi gà, lợn, dê. Từ đó, thoát được nghèo.

Trong thời gian tới, Hội Liên hiệp Phụ nữ tỉnh Hà Giang sẽ nhân rộng các mô hình này để đạt hiệu quả cao hơn nữa.

Giảm rào cản về định kiến giới

Sau 3 năm triển khai, dự án AWEEV không chỉ góp phần phát triển kinh tế bền vững mà còn giảm các rào cản về định kiến giới trong việc phụ nữ tham gia vào các hoạt động kinh tế. Dự án đã hỗ trợ các hoạt động tuyên truyền để giải quyết bất bình đẳng trong gánh nặng chăm sóc không lương và thúc đẩy quyền kinh tế của phụ nữ DTTS.

Trong khuôn khổ dự án, để thay đổi các định kiến về giới, Hội LHPN tỉnh Hà Giang đã chủ trì, thực hiện nhiều hoạt động như tìm kiếm, lựa chọn, tập huấn đội ngũ nam giới tiên phong trong cộng đồng để giúp lan tỏa, tuyên truyền về định kiến nam giới hỗ trợ làm việc nhà. Tổ chức sự kiện cộng đồng về chiến dịch truyền thông “nặng hóa nhẹ” với 2.968 người tham gia.

Cùng với đó, hỗ trợ hoạt động sinh hoạt nhóm thực hiện tiết kiệm tín dụng tự quản; phối hợp cùng Tổ chức CARE lập các địa chỉ tin cậy hỗ trợ người bị bạo lực giới.

Dự án AWEEV giúp giảm rào cản về định kiến giới trong đồng bào DTTS.

Là đối tượng thụ hưởng những hỗ trợ từ dự án AWEEV, chị Hoàng Thị Huyền, huyện Yên Bình, tỉnh Hà Giang chia sẻ, nhờ có sự tuyên truyền trên, chồng chị đã hỗ trợ chị rất nhiều việc nhà.

“Tôi cảm thấy rất là vui khi chồng mình đi làm công việc nặng nhọc kiếm tiền ở bên ngoài, về nhà vẫn dành thời gian giúp đỡ vợ con làm việc nhà. Chồng còn bảo nam giới dù là làm công việc gì, công tác xã hội, đi xây hay là cái gì đi nữa thì về nhà mình vẫn nên phụ giúp cho vợ con dọn dẹp nhà cửa để cho vợ có thời gian nghỉ ngơi và chăm sóc cho cái học hành tốt hơn", chị Huyền bày tỏ.

Theo ông Hoàng Gia Long - Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Hà Giang, dự án AWEEV tại huyện Quang Bình đã thu được nhiều kết quả khả quan, góp phần phát triển kinh tế bền vững, giảm các rào cản về định kiến giới trong việc phụ nữ tham gia vào các hoạt động kinh tế. Tỉnh cam kết tiếp tục phối hợp chặt chẽ với Tổ chức Care Quốc tế tại Việt Nam và các đơn vị liên quan triển khai thực hiện dự án đạt các mục tiêu đề ra.

Hoài Anh