Dự án Khu tái định cư Khu kinh tế Năm Căn chưa phát huy hiệu quả

Thống nhất về sự cần thiết đầu tư dự án, Hội đồng giám định kiến nghị nhiều vấn đề để dự án phát huy được hiệu quả.

Dự án này được HĐND tỉnh cấp quyết định chủ trương đầu tư, UBND tỉnh cấp quyết định đầu tư và Chủ đầu tư là Ban Quản lý Khu kinh tế tỉnh; địa điểm xây dựng tại thị trấn Năm Căn, huyện Năm Căn với diện tích sử dụng đất 27,72 ha (diện tích đầu tư 9,62 ha).

Dự án có tổng mức đầu tư (điều chỉnh) hơn 217 tỷ đồng; trong đó, nguồn vốn ngân sách Trung ương hỗ trợ hơn 204 tỷ đồng, còn lại là nguồn vốn ngân sách tỉnh. Thời gian thực hiện dự án từ 2018-2021.

Mục tiêu của dự án là đầu tư hạ tầng khu tái định cư quy mô diện tích 27,72 ha để bố trí tái định cư cho các hộ bị ảnh hưởng trong Khu kinh tế Năm Căn và một số đối tượng khác theo quy định.

Theo Quyết định số 1763/QĐ-UBND ngày 20/10/2018 của UBND tỉnh, bố trí và sắp xếp tái định cư cho khoảng 400 hộ dân thuộc diện giải tỏa, di dời và bố trí nhà ở cho công nhân, chuyên gia làm việc trong Khu kinh tế; sau đó tại Quyết định số 1081/QĐ-UBND ngày 4/6/2021 của UBND tỉnh, điều chỉnh bố trí, sắp xếp cho khoảng 3.500-4.000 hộ thuộc các đối tượng nêu trên.

Tại hội thảo, Hội đồng giám định thống nhất về sự cần thiết đầu tư dự án. Tuy nhiên, hiện nay khu tái định cư đã hoàn thành và bàn giao hệ thống hạ tầng kỹ thuật cho UBND huyện Năm Căn (ngày 10/10/2022), nhưng vẫn chưa có người dân vào tái định cư. Điều này cho thấy, đầu tư khu tái định cư chưa phát huy hiệu quả.

Nhiều thành viên Hội đồng có chung ý kiến cho rằng nguyên nhân cốt lõi của việc chưa thu hút người dân vào ở là vấn đề sinh kế cho người dân.

Ghi nhận tại thời điểm được giám định, do chưa triển khai đồng bộ việc giải phóng mặt bằng Khu phi thuế quan, Khu dân cư đô thị Năm Căn, chưa đảm bảo kết nối hạ tầng kỹ thuật chung trong khu vực đã được quy hoạch, từ đó chưa phát huy được hiệu quả kinh tế - xã hội của Dự án đầu tư xây dựng hạ tầng Khu tái định cư.

Khu tái định cư đã hoàn thành và bàn giao hệ thống hạ tầng kỹ thuật cho UBND huyện Năm Căn ngày 10/10/2022, nhưng đến nay vẫn chưa có người dân vào tái định cư.

Hội đồng giám định cũng cho rằng, hồ sơ, vị trí thực hiện dự án chưa phù hợp với Quy hoạch sử dụng đất đến năm 2030 của huyện Năm Căn (được UBND tỉnh phê duyệt tại Quyết định số 394/QĐ-UBND ngày 09/3/2023). Do đó, dự án cũng không nằm trong Kế hoạch sử dụng đất hàng năm cấp huyện được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt. Vì vậy, để thực hiện dự án đúng quy định, kiến nghị UBND tỉnh giao cho ngành chuyên môn chủ trì, phối hợp với UBND huyện Năm Căn cập nhật dự án vào Điều chỉnh Quy hoạch sử dụng đất giai đoạn 2026-2030 của huyện Năm Căn để làm cơ sở thực hiện thủ tục về đất đai theo quy định…

Bên cạnh đó, Hội đồng giám định kiến nghị UBND huyện Năm Căn cần hoàn thành thủ tục, hồ sơ trình Sở Tài nguyên và Môi trường xem xét, tham mưu UBND tỉnh giao đất cho huyện quản lý; sớm xây dựng phương án bố trí tái định cư, công bố giá đất tái định cư rộng rãi đến các hộ dân bị giải tỏa thuộc dự án; kịp thời bố trí, sắp xếp cho các hộ đủ điều kiện tái định cư theo quy định.

Sớm đầu tư nâng cấp, mở rộng đường Năm Căn - Hàng Vịnh, ưu tiên đoạn đường 1,1 km kết nối giữa khu tái định cư với thị trấn Năm Căn nhằm đáp ứng nhu cầu giao thông, thúc đẩy giao thương, tạo sinh kế cho hộ dân trong khu tái định cư; phát triển kinh tế - xã hội, an ninh, quốc phòng trong khu vực, nâng cao hiệu quả kinh tế - xã hội của dự án.

Riêng với Chủ đầu tư, Hội đồng giám định kiến nghị cần rút kinh nghiệm trong việc thực hiện các dự án tái định cư về sau, như: Không đưa các chi phí đầu tư xây dựng các hạng mục công trình thuộc lĩnh vực đầu tư phục vụ cho kinh doanh vào tổng mức đầu tư của dự án; khi lập hồ sơ thiết kế cần bố trí hệ thống quan trắc lún để theo dõi lún; trong triển khai lập hồ sơ, đầu tư dự án tái định cư mới cần lưu ý khảo sát, nghiên cứu, đánh giá sát thực tế việc tái định cư, xác định rõ nhu cầu hộ gia đình, tổ chức, cá nhân cần tái định cư để lập, đầu tư dự án với quy mô phù hợp, phát huy tốt hiệu quả dự án, tránh lãng phí trong đầu tư công./.

Phú Hữu