Dự án Luật Quản lý thuế (sửa đổi): Giảm thời gian và chi phí tuân thủ

Số định danh cá nhân sẽ là mã số thuế của cá nhân

Trình bày tóm tắt Tờ trình về dự án Luật Quản lý thuế (sửa đổi), Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng nêu rõ, dự thảo Luật gồm 9 Chương, 53 Điều, quy định việc quản lý các loại thuế, các khoản thu khác thuộc ngân sách nhà nước.

Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng trình bày Tờ trình dự án Luật Quản lý thuế (sửa đổi). Ảnh: Hồ Long

Về mã số thuế (Điều 11), dự thảo Luật sửa đổi quy định mã số thuế của cá nhân, hộ gia đình, hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh là số định danh cá nhân của cá nhân, chủ hộ gia đình, chủ hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh được cấp theo quy định của pháp luật về căn cước.

Về khai thuế, tính thuế, khấu trừ thuế (Điều 12), dự thảo Luật sửa đổi thời hạn khai bổ sung từ 10 năm xuống 5 năm; bổ sung quy định người nộp thuế không được khai bổ sung trong thời gian theo văn bản đề nghị của cơ quan điều tra yêu cầu người nộp thuế không được khai bổ sung hồ sơ khai thuế theo quy định của Luật tổ chức cơ quan điều tra hình sự và giao Chính phủ quy định các trường hợp được khai bổ sung sau khi cơ quan thuế, cơ quan có thẩm quyền đã công bố quyết định thanh tra, kiểm tra. Tuy nhiên, dự thảo Luật cũng bổ sung quy định trong trường hợp đặc biệt, thời gian gia hạn nộp hồ sơ khai thuế do Chính phủ quy định.

Các đại biểu dự phiên họp. Ảnh: Hồ Long

Về khai thuế, tính thuế, khấu trừ thuế đối với hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh (Điều 13): dự thảo Luật sửa đổi theo hướng hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh căn cứ mức doanh thu thực tế hằng năm từ hoạt động sản xuất, kinh doanh hàng hóa, dịch vụ tự xác định thuộc đối tượng không chịu thuế, đối tượng không phải nộp thuế, đối tượng chịu thuế, đối tượng phải nộp thuế theo quy định của pháp luật về thuế. Với hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh thuộc đối tượng phải nộp thuế thì thực hiện khai thuế, tính thuế đối với từng loại thuế theo kỳ tính thuế.

Đồng thời, bổ sung quy định cơ quan quản lý thuế được thưởng khi tổ chức thu ngân sách nhà nước vượt dự toán Quốc hội quyết định hàng năm để bổ sung thu nhập cho công chức, người lao động. Chính phủ quy định việc phân bổ và sử dụng kinh phí thưởng để bổ sung thu nhập đảm bảo sử dụng đúng mục đích, hiệu quả.

Các đại biểu dự phiên họp. Ảnh: Quang Khánh

Dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung nguyên tắc lập, quản lý, sử dụng, đối tượng sử dụng hóa đơn điện tử, trong đó bổ sung quy định rõ trách nhiệm của người nộp thuế, người mua, tổ chức cung cấp dịch vụ hóa đơn, cơ quan thuế trong việc lập, quản lý, sử dụng hóa đơn điện tử. Bổ sung quy định chương trình khuyến khích người tiêu dùng lấy hóa đơn khi mua hàng hóa, dịch vụ và khen thưởng người tiêu dùng tố giác cơ sở kinh doanh không lập và giao hóa đơn điện tử từ nguồn kinh phí được ngân sách nhà nước đảm bảo hàng năm bằng 0,1% trên tổng số thu thuế giá trị gia tăng nội địa của năm trước. Giao Chính phủ quy định thời điểm lập hóa đơn điện tử.

Bộ trưởng cũng cho biết, tại dự thảo Luật Quản lý thuế (sửa đổi) và nghị định, thông tư sẽ thực hiện cắt giảm đối với 96 thủ tục hành chính (chiếm tỷ lệ 44% trên tổng số 219 thủ tục hành chính thuế); dự kiến đơn giản hóa, giảm thời gian và chi phí tuân thủ đối với 63 thủ tục hành chính, đạt tỷ lệ 28.8%.

Cân nhắc điều chỉnh lại các mức thuế suất để tránh tạo gánh nặng

Báo cáo tóm tắt Báo cáo thẩm tra dự án Luật, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính Phan Văn Mãi cho biết, dự thảo Luật bổ sung quy định cơ quan thuế khi tổ chức thực hiện thu ngân sách vượt dự toán Quốc hội giao thì được bố trí kinh phí để bổ sung thu nhập cho cán bộ không quá 1 lần quỹ lương.

Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính Phan Văn Mãi trình bày Báo cáo tóm tắt Báo cáo thẩm tra dự án Luật Quản lý thuế (sửa đổi). Ảnh: Hồ Long

Ủy ban Kinh tế và Tài chính cho rằng, cần có chế độ bổ sung thu nhập cho cán bộ thuế, tương tự như cán bộ Thanh tra, cán bộ làm công tác xây dựng pháp luật, cán bộ tại các địa phương có cơ chế đặc thù, đặc biệt trong bối cảnh cán bộ, công chức thuế đang chịu những áp lực lớn về công việc do yêu cầu mới trong cách thức quản lý thu và việc thực hiện sắp xếp lại bộ máy hiện nay. Tuy nhiên, việc đưa nội dung này vào Luật hiện chưa có cơ sở chính trị cần thiết do các Nghị quyết của Đảng, của Quốc hội đã quy định rõ việc bãi bỏ các khoản chi ngoài lương của cán bộ, công chức, viên chức có nguồn gốc từ ngân sách nhà nước… Do đó, Ủy ban đề nghị Chính phủ nghiêm túc thực hiện ý kiến kết luận của UBTVQH về việc xin ý kiến cấp có thẩm quyền trước khi trình Quốc hội.

Trong trường hợp đã có đầy đủ các căn cứ chính trị cần thiết, cần quy định cụ thể trong Luật về chế độ bổ sung thu nhập cho cán bộ thuế một cách phù hợp, cân đối với chế độ chính sách đang được áp dụng với các cơ quan khác. Ngoài ra, cơ chế này không nên gắn với yêu cầu có vượt thu ngân sách để tránh việc chạy theo chỉ tiêu thu khi xây dựng dự toán và không bảo đảm tính bền vững, ổn định và minh bạch.

Quang cảnh phiên họp. Ảnh: Hồ Long

Về khai thuế, tính thuế, khấu trừ thuế đối với hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh (Điều 13), Ủy ban Kinh tế và Tài chính cho rằng, việc kê khai doanh thu theo hóa đơn với hộ kinh doanh sẽ cao hơn so với các mức khoán mà các hộ/cá nhân kinh doanh đang áp dụng hiện nay. Theo đó, gánh nặng về thuế (giá trị gia tăng và thu nhập cá nhân) của các hộ kinh doanh sẽ thay đổi đáng kể khi các tỷ lệ thu được giữ nguyên không thay đổi.

Ủy ban Kinh tế và Tài chính đề nghị Cơ quan soạn thảo bổ sung các số liệu đánh giá tác động cụ thể về sự thay đổi trong nghĩa vụ thuế cho các hộ/cá nhân kinh doanh. Trong trường hợp cần thiết (nếu sự thay đổi về doanh thu theo kê khai so với các mức khoán đang thực hiện là quá lớn), đề nghị cân nhắc phương án điều chỉnh lại các mức thuế suất (trong các luật chính sách) để gánh nặng về thuế đối với các đối tượng liên quan không bị ảnh hưởng quá lớn, phù hợp với tinh thần Nghị quyết số 68-NQ/TW của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế tư nhân và mục tiêu cải thiện đời sống cho người dân của Đảng và Nhà nước.

Các đại biểu dự phiên họp. Ảnh: Quang Khánh

Về hóa đơn điện tử, Ủy ban Kinh tế và Tài chính cho rằng, chính sách khuyến khích sử dụng hóa đơn là cần thiết, tuy nhiên, nội dung dự thảo theo hướng này chưa phù hợp với quy định của Hiến pháp rằng mọi khoản thu chi của ngân sách nhà nước đều phải được dự toán; chưa phù hợp với Luật Ngân sách nhà nước, nội dung này thuộc nhiệm vụ chi của ngân sách nhà nước nên quy định trong Luật Quản lý thuế là không phù hợp. Trong bối cảnh áp lực với ngân sách ngày càng tăng, Ủy ban đề nghị tiếp tục thực hiện chính sách này từ nguồn kinh phí tuyên truyền, hỗ trợ người nộp thuế như đã được thực hiện trong thời gian vừa qua và đề nghị Bộ Tài chính lưu ý bố trí đủ nguồn kinh phí này, bảo đảm sử dụng minh bạch, hiệu quả.

Thanh Hải