Dự án máy bay chở khách siêu âm của Nga có phải giấc mơ xa vời?

Thay vì phiên bản dân sự của oanh tạc cơ Tu-160, Tập đoàn UAC đề xuất phát triển một máy bay chở khách siêu âm ngay từ đầu. Sức chứa của nó được cho là từ 16 đến 19 người, tốc độ từ 2.000 - 3.000 km/h. Ngân sách nghiên cứu, chế tạo... dự kiến vào khoảng 10 - 12 tỷ đô la.

Dự án máy bay phản lực thương mại đầy hứa hẹn này mang tên Strizh, đang được chuẩn bị bởi Viện Khí - Thủy động lực học Trung ương mang tên Giáo sư N. E. Zhukovsky (TsAGI).

Đặc điểm nổi bật của chiếc máy bay là thiết kế khí động học độc đáo với khoang mũi thon dài, cánh hình chữ V và bộ phận tản nhiệt kéo dài, đồng thời các nhà thiết kế đã đặt hai động cơ và khe hút gió ở phần đuôi.

Nhưng câu hỏi đặt ra ở đây là Nga có cần một máy bay chở khách siêu âm như vậy, cũng như tính khả thi về mặt kỹ thuật để thực hiện dự án đầy tham vọng nói trên.

Vào ngày 24/2/2022, cuộc xung đột với Ukraine bắt đầu và Nga sau đó đã phải hứng chịu các lệnh trừng phạt khắc nghiệt nhất do phương Tây ban hành.

Trong đó những hạn chế lớn nhất liên quan đến ngành công nghiệp máy bay nội địa và thị trường vận tải hàng không của Nga.

Một trong những hậu quả dễ nhận thấy nhất là các dự án máy bay chở khách Sukhoi SuperJet 100 (SSJ-100) hay MS-21 hợp tác cùng phương Tây rơi vào tình trạng tê liệt và phải thiết kế lại nhiều chi tiết để phù hợp với sản phẩm thay thế của Nga.

Tình hình đối với ngành hàng không dân dụng Nga hiện nay khá khó khăn. Các máy bay chở khách hiện có do phương Tây sản xuất không thể được sửa chữa và bảo trì tại các đại lý chính thức của Boeing và Airbus.

Bên cạnh đó, chiếc Superjet chặng ngắn thuộc phiên bản thay thế nhập khẩu và MS-21 tầm trung vẫn chưa được đưa vào sản xuất hàng loạt. Ngoài ra những máy bay chở khách thời Liên Xô như Tu-214 và Il-96-400 chỉ được tái sản xuất loạt nhỏ.

Chưa dừng lại đây, thời điểm bắt đầu sản xuất động cơ PD-35 siêu mạnh một lần nữa lại bị trì hoãn và có khả năng nó sẽ thực sự bị "hạ cấp" xuống thành PD-26 kém mạnh mẽ hơn nhiều.

Trong bối cảnh đó, xuất hiện "ước mơ" về một chiếc máy bay chở khách siêu âm, sẽ tiết kiệm được vài giờ khi bay từ Moskva đến Vladivostok, nhưng có một vài câu hỏi cần được giải đáp sau đây.

Đầu tiên, chiếc máy bay này nên bay bằng động cơ gì? Thiết bị trên sẽ phải có lực đẩy thậm chí còn lớn hơn cả loại PD-35 mà Nga đang "chật vật" phát triển, trong khi kích thước phải thật nhỏ gọn.

Thứ hai, Nga có kế hoạch cấp giấy chứng nhận máy bay siêu âm cho các chuyến bay nước ngoài hay không, và nếu có thì dành cho thị trường nào?

Thứ ba, nếu đường bay của một chiếc máy bay được phân khúc rất hẹp như vậy bị đóng cửa, và các nhà tài phiệt Nga không được phép dùng nó đến tới phương Tây, thì chuyến bay siêu âm từ Vladivostok đến Moskva liệu sẽ có giá cả phải chăng đối với người bình thường?

Hiệu quả kinh tế không đáp ứng chính là nguyên nhân dẫn tới việc máy bay chở khách siêu âm Concorde bị cho ngừng hoạt động, do vậy trong khi Nga chưa giải được bài toàn kỹ thuật và chi phí thì việc chế tạo phương tiện như trên bị xem là quá thiếu tính thực tiễn.