Dự án 'tai tiếng' tại Phước Tân: Có còn căn cứ để quyết định đầu tư?
Mặc dù không còn căn cứ pháp luật để thu hồi đất của người dân ấp Tân Cang, phường Phước Tân, TP Biên Hòa giao cho Công ty Thế giới nhà làm dự án kinh doanh bất động sản, nhưng UBND tỉnh Đồng Nai vẫn tiếp tục có những động thái nhằm quyết định chủ trương đầu tư dự án theo đề nghị của doanh nghiệp này sau khi HĐND tỉnh đã bãi bỏ Nghị quyết thu hồi đất trước đó.
Có “phớt lờ” quyền lợi của dân?
Sau khi có một số văn bản được UBND tỉnh Đồng Nai ban hành để thu hồi đất của dân giao cho Công ty Thế giới nhà làm dự án bị xác định là trái quy định của pháp luật, ngày 30/8/2019, HĐND tỉnh Đồng Nai đã ban hành Nghị quyết số 175/NQ-HĐND bãi bỏ Nghị quyết số 165/2019/NQ/HĐND ngày 12/7/2019 của HĐND tỉnh Đồng Nai về việc thông qua danh mục các dự án cần thu hồi đất, trong đó có dự án “tai tiếng” - Khu dân cư quy hoạch tại phường Phước Tân (dự án Phước Tân).
Ngày 28/10/2019, căn cứ vào quyết định về việc bãi bỏ thực hiện Nghị quyết số 165 của UBND tỉnh Đồng Nai, UBND TP Biên Hòa chính thức ban hành văn bản hủy bỏ kế hoạch, thông báo thu hồi đất do chính cơ quan này ban hành nhiều năm trước đó, giao cơ quan chức năng thành phố thông báo hủy bỏ việc thu hồi đất đến các tổ chức, hộ gia đình, cá nhân trong khu vực dự án.
Cần phải nhắc lại, các văn bản trái pháp luật mà UBND tỉnh Đồng Nai ban hành liên quan tới công tác chuẩn bị đầu tư dự án Phước Tân đã gây hậu quả hết sức nặng nề, gây thiệt hại cho 160 hộ dân trong nhiều năm qua. Từ khi thông báo cho doanh nghiệp thỏa thuận địa điểm cho đến nay, người dân muốn xây dựng, sửa chữa nhà cửa, lắp điện, nước đều bị ngăn cản, gây khó dễ. Cũng vì dự án này mà người dân không thể thực hiện được việc thế chấp quyền sử dụng đất để vay vốn làm ăn, rất khó thực hiện được quyền chuyển nhượng, tách thửa quyền sử dụng đất. Các hộ dân luôn trong tình trạng lo lắng bị mất đất, mất nhà, bị áp đặt đền bù với giá rẻ, không đủ để tạo lập được chỗ ở mới...
Thật khó hiểu khi, UBND tỉnh Đồng Nai một mặt thông báo hủy bỏ việc thu hồi đất của người dân, nhưng mặt khác vẫn tiếp tục có văn bản chỉ đạo các sở, ngành xem xét, báo cáo UBND tỉnh quyết định chủ trương đầu tư dự án Phước Tân như đề nghị của Công ty Thế giới nhà.
Theo tài liệu mà PV thu thập được, sau chưa đầy một tháng kể từ khi HĐND tỉnh Đồng Nai hủy bỏ Nghị quyết 165, ngày 23/9/2019, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Đồng Nai Trần Văn Vĩnh vẫn ký Văn bản số 10909 giao Sở Tư pháp chủ trì, phối hợp Sở Xây dựng, Sở Kế hoạch và Đầu tư, Sở Tài nguyên và Môi trường, UBND TP Biên Hòa và các đơn vị liên quan rà soát quy định của Luật Đầu tư năm 2014, Luật Nhà ở năm 2014 và các quy định liên quan về thẩm quyền quyết định chủ trương đầu tư của dự án Phước Tân được thực hiện theo quy định nào, thống nhất ý kiến, tham mưu báo cáo, đề xuất UBND tỉnh xử lý.
Ông Phan Văn Lộc, đại diện các hộ dân có đất bị quy hoạch vào dự án Phước Tân cho rằng, chỉ đạo trên đã thể hiện chính quyền tỉnh Đồng Nai coi trọng lợi ích của doanh nghiệp hơn lợi ích chính đáng của người dân. Ông Lộc cho biết, người dân không chấp nhận sự bất công, cùng những hệ lụy mà dự án “tai tiếng” này gây ra và sẽ tiếp tục đấu tranh.
Không còn căn cứ để quyết định đầu tư?
Theo tìm hiểu, dự án Phước Tân có quy mô diện tích khoảng trên 45ha, trong đó Công ty Thế giới nhà hiện đang sử dụng khoảng trên 10ha đất sạch không phải giải phóng mặt bằng, đất tôn giáo Thiền Viện Phước Sơn hiện sử dụng khoảng 3ha, còn lại khoảng trên 30ha là đất của người dân ấp Tân Cang đang sử dụng.
Xung quanh diễn biến của dự án này, Luật sư Đỗ Văn Nhặn, Đoàn luật sư Hà Nội khẳng định, sau khi HĐND tỉnh Đồng Nai thông qua Nghị quyết số 175 ngày 30/08/2019, và ngày 28/10/2019 UBND TP Biên Hòa ra văn bản hủy bỏ kế hoạch và các thông báo thu hồi đất thuộc dự án Phước Tân thì việc thu hồi đất của người dân ấp Tân Cang, phường Phước Tân để Công ty Thế giới nhà làm dự án đã bị hủy bỏ. Không còn bất kỳ căn cứ pháp luật nào để tiếp tục thu hồi đất của dân giao cho Công ty Thế giới nhà làm dự án.
Theo quy định của Luật Đầu tư năm 2014 (Điều 32, 33) thì hồ sơ quyết định chủ trương đầu tư dự án nhà ở thương mại phải có tài liệu thể hiện Dự án được Nhà nước giao đất, cho thuê đất không thông qua đấu giá, đấu thầu hoặc nhận chuyển nhượng; dự án có yêu cầu chuyển mục đích sử dụng đất.
Đối chiếu với hồ sơ của Công ty Thế giới nhà cho thấy, chủ đầu tư này không có tài liệu nào thể hiện dự án được Nhà nước giao đất, cho thuê đất không thông qua đấu giá, đấu thầu hoặc nhận chuyển nhượng; dự án có yêu cầu chuyển mục đích sử dụng đất theo quy định. “Có thể khẳng định, hiện nay, Công ty Thế giới nhà không có mặt bằng sạch đối với toàn bộ diện tích đất để làm dự án. Bởi 30ha đất của các hộ dân không còn căn cứ thu hồi thì lấy đâu ra đất để Công ty Thế giới nhà làm dự án? Do đó, việc UBND tỉnh chỉ đạo để thông qua quyết định chủ trương đầu tư là trái pháp luật”- Luật sư Đỗ Văn Nhặn nêu quan điểm.
UBND tỉnh Đồng Nai đã có đề xuất và ngày 6/1/2016, Thường trực HĐND tỉnh Đồng Nai đã ban hành Văn bản số 06/HĐND thống nhất bổ sung 4 dự án cần thu hồi đất năm 2016 của UBND TP Biên Hòa, trong đó có dự án Phước Tân. Ngày 7/6/2019, Thủ tướng Chính phủ đã có Văn bản số 675/TTg-QHĐP giao cho Bộ Tư pháp chủ trì, phối hợp với các đơn vị liên quan xem xét về thẩm quyền ban hành, tính pháp lý của Văn bản số 06 của Thường trực HĐND tỉnh Đồng Nai.
Sau đó, Bộ Tư pháp có Văn bản số 2571/BTP-KTrVB báo cáo Thủ tướng Chính phủ khẳng định, văn bản mà Thường trực HĐND tỉnh Đồng Nai ban hành là không đúng thẩm quyền. Tuy nhiên, thay vì sửa sai, ngày 12/7/2019, HĐND tỉnh Đồng Nai bất ngờ ban hành Nghị quyết số 165/2019/NQ-HĐND về việc thông qua các dự án cần thu hồi đất, trong đó có dự án Phước Tân. Sau khi nhiều đại biểu Quốc hội lên tiếng đề nghị sửa sai, ngày 30/8/2019, HĐND tỉnh Đồng Nai ban hành Nghị quyết số 175/NQ-HĐND bãi bỏ Nghị quyết số 165/2019/NQ-HĐND ban hành ngày 12/7/2019 về việc thông qua danh mục các dự án cần thu hồi đất, trong đó có dự án Phước Tân “tai tiếng”.