Dự kiến giao UBTVQH thành lập tòa án chuyên biệt trong trung tâm tài chính quốc tế

Chánh án TAND tối cao Lê Minh Trí phát biểu trước Quốc hội về tổ chức hệ thống TAND chiều 26-5. Ảnh minh họa

Sáng 3-6, UBTVQH khai mạc phiên họp thứ 46. Theo nghị trình, trong phiên họp sáng nay, UBTVQH cho ý kiến về việc tiếp thu, giải trình, chỉnh lý các dự thảo: Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tổ chức Tòa án nhân dân (TAND); Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật Tố tụng dân sự, Luật Tố tụng hành chính, Luật Tư pháp người chưa thành niên, Luật Phá sản và Luật Hòa giải, đối thoại tại Tòa án.

Tại tờ trình về Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tổ chức TAND, TAND tối cao cho biết đã tiếp thu ý kiến đại biểu Quốc hội về 30 vấn đề, trong đó, liên quan đến việc thành lập tòa án chuyên biệt thuộc trung tâm tài chính quốc tế, TAND tối cao nhận định, đây là yêu cầu, đòi hỏi cấp thiết của thực tiễn và đã có chủ trương của cấp có thẩm quyền. Tuy nhiên, đây là vấn đề rất lớn và mới đối với Việt Nam nên trước mắt dự kiến quy định trong hệ thống TAND có tòa án chuyên biệt. UBTVQH quyết định thành lập, giải thể và quy định phạm vi thẩm quyền theo lãnh thổ của tòa án chuyên biệt; Quốc hội quy định nhiệm vụ , quyền hạn, cơ cấu tổ chức bộ máy của tòa án chuyên biệt; trình tự thủ tục tố tụng; tiếng nói, chữ viết trong tố tụng; việc áp dụng pháp luật tại tòa án chuyên biệt…

Về Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật Tố tụng dân sự, Luật Tố tụng hành chính, Luật Tư pháp người chưa thành niên, Luật Phá sản và Luật Hòa giải, đối thoại tại Tòa án, TAND tối cao đã tiếp thu ý kiến đại biểu Quốc hội về 28 vấn đề.

Trong đó, đề nghị rà soát lại các quy định liên quan đến sở hữu trí tuệ, chuyển giao công nghệ để quy định thẩm quyền giải quyết các vụ việc này cho đầy đủ, đồng bộ; đề nghị quy định thẩm quyền giải quyết phá sản theo hướng “Tòa Phá sản TAND khu vực có thẩm quyền giải quyết phá sản đối với doanh nghiệp, hợp tác xã có trụ sở chính trong phạm vi thẩm quyền theo lãnh thổ của Tòa Phá sản thuộc TAND khu vực đó” đã được tiếp thu, thể hiện tại dự thảo Luật.

Đại diện TAND tối cao cho biết rất nhiều ý kiến được tiếp thu nhưng sẽ thể hiện trong các văn bản khác hoặc trong quá trình thực hiện. Trong đó bao gồm quy định cụ thể về thẩm quyền của Chánh án TAND khu vực; thời hạn cụ thể để Chánh án TAND cấp tỉnh, Chánh án TAND tối cao ra quyết định giải quyết tranh chấp về thẩm quyền giữa các tòa án; thẩm quyền giải quyết tranh chấp về thẩm quyền giữa các TAND cấp tỉnh; thời hạn gửi quyết định giải quyết khiếu nại, kiến nghị về việc trả lại đơn khởi kiện. Cũng trong số các quy định được tiếp thu, thể hiện trong văn bản khác còn có chế tài cụ thể về trách nhiệm của chủ tịch UBND các cấp nếu vắng mặt tại phiên tòa dẫn đến việc kéo dài vụ án, gây khó khăn trong công tác xét xử; trách nhiệm của tòa án nếu vi phạm thời hạn giải thích bản án, quyết định của Tòa án; xác định TAND khu vực có thẩm quyền giải quyết trong trường hợp quyết định hành chính, hành vi hành chính bị khởi kiện làm phát sinh, thay đổi, hạn chế, chấm dứt quyền, lợi ích hợp pháp ở các tỉnh khác nhau…

Đáng lưu ý, đề xuất mở rộng quy định về người được ủy quyền theo hướng chủ tịch UBND cấp tỉnh, cấp huyện có thể ủy quyền cho người đứng đầu các cơ quan chuyên môn tham gia các vụ án hành chính. TAND tối cao cũng tiếp thu và sẽ tổ chức triển khai thực hiện ý kiến đề nghị TAND tối cao cần có kế hoạch cụ thể, sớm kiện toàn nhân lực, nhất là đội ngũ thẩm phán; có giải pháp đồng bộ bảo đảm các TAND khu vực thực hiện tốt nhiệm vụ được giao; chú trọng tăng cường bồi dưỡng, nâng cao trình độ và bản lĩnh chính trị đối với thẩm phán tại TAND khu vực và TAND cấp tỉnh.

ANH PHƯƠNG