Du lịch Cuba: Khám phá đất nước của những chiếc xe cổ độc đáo

Những chiếc xe cổ Cuba là một biểu tượng lịch sử của một quốc gia bị cô lập khỏi thế giới phương Tây. Ảnh: AussieActive

Do bị cô lập kinh tế bởi Mỹ, Cuba không thể nhập khẩu hay sản xuất ô tô mới, nên ô tô cổ được giữ lại và chăm sóc, nâng niu như những viên ngọc quý.

Tuy nhiên, không phải dễ dàng để duy trì xe cổ trong điều kiện khắc nghiệt của Cuba. Trong khi tuổi thọ trung bình của một chiếc ô tô là khoảng 10 năm, thì ở Havana chúng phải hoạt động liên tục trong hơn nửa thế kỷ.

Để duy trì hoạt động, những người chủ xe thường xuyên phải sửa chữa, thay thế linh kiện và động cơ bằng những phương pháp sáng tạo và tự chế. Nếu để một chiếc xe cổ bị hư hỏng hoàn toàn, nó sẽ không bao giờ được phục hồi lại.

Có một số ít ô tô mới ở Havana, nhưng chúng chỉ dành cho những người giàu có hoặc có người thân ở Mỹ hỗ trợ. Thuế nhập khẩu ô tô mới ở Cuba là rất cao, trong khi mức thu nhập bình quân đầu người ở Cuba còn thấp. Vì vậy, đối với hầu hết người dân, xe cổ là niềm tự hào và niềm hy vọng duy nhất của họ.

Lái xe ở đây không phải là chuyện dễ dàng, nhiều người phải thường xuyên dừng xe để sửa chữa những hư hỏng nhỏ nhặt, hoặc tìm cách gọi xe kéo nếu bị hỏng nặng.

Nhưng có một điều nguy hiểm hơn cả việc xe hỏng giữa đường, đó là phải "đề phòng" bò. Bò là tài sản quan trọng của người Cuba, chúng được coi là công cụ sản xuất chủ yếu và được pháp luật bảo vệ. Nếu bạn đâm vào một con bò trên đường, bạn sẽ bị xử lý nặng, thậm chí có thể phải ngồi tù đến 15 năm. Vì vậy, khi lái xe ở Havana, bạn phải cẩn thận quan sát hai bên đường, không chỉ để né tránh người qua đường mà còn để tránh bò bất ngờ xuất hiện.

Nhờ du lịch phát triển, ở Cuba, những chiếc xe cổ đã trở thành một nguồn thu nhập lớn cho nhiều tài xế. Họ có thể kiếm được nhiều tiền hơn cả bác sĩ hay công chức nếu may mắn. Có lẽ trong 20 năm tới, biểu tượng văn hóa này sẽ dần biến mất khỏi Cuba dù chúng có được bảo dưỡng tốt đến đâu chăng nữa.

Nhiều du khách muốn đến Havana để được ngắm nhìn và lái thử những chiếc xe nổi bật và lãng mạn này trên bãi biển. Nhưng ngoài lý do về văn hóa, lịch sử điều khiến chúng vẫn tồn tại còn vì sự thiếu thốn của ngành công nghiệp cũng như của nền kinh tế Cuba do bị cô lập.

Theo Business Insider, có khoảng 60.000 chiếc xe cổ tại Cuba, chủ yếu là xe Mỹ của Ford và Chevrolet. Số xe cổ vào Cuba chủ yếu trước năm 1950, với 25% trước 1930, 25% trước năm 1940, còn lại trước năm 1950.

Cuba bị Mỹ cấm vận từ năm 1959, đất nước này không có các hãng xe, và không có ngành công nghiệp ô tô nội địa. Ảnh: MJ Haru

Cấm vận kinh tế khiến việc mua xe mới trở nên bất khả thi, người dân Cuba phải dùng những mẫu xe cổ từ vài chục năm trước. Ảnh: Ivan Jevtic

Trước 2013, người dân rất khó sở hữu ô tô do bị hạn chế mua bán. Ảnh: Nick Karvounis

Từ 2011, Cuba đã nới lỏng một số thủ tục và sang năm 2013, chính quyền nơi đây đã xóa bỏ lệnh cấm và bỏ hoàn toàn việc cấp phép mua xe, đây cũng là lúc Mỹ đã gỡ bỏ một số lệnh cấm về hàng hóa với Cuba. Ảnh: PL

Sau năm 2013, một số đại lý ô tô đã xuất hiện tại đây với các thương hiệu xe hơi đến từ Trung Quốc, Nhật Bản, Pháp hay Hàn Quốc. Tuy nhiên, theo The Atlantic, 11 đại lý ô tô đều thuộc nhà nước và giá xe rất cao để có thể sở hữu. Ảnh: Gerardo Sanchez

Với thu nhập chỉ 22 USD/tháng của người dân Cuba vào năm 2017. Ngay cả một vài năm gần đây, theo NBC, lương dành cho công chức tại Cuba khoảng 44 USD/tháng cũng vẫn là quá thấp so với giá xe. Ảnh: Polina Kuzovkova

Trong khoảng hơn một năm đầu tiên khi người dân Cuba có thể mua ô tô rộng rãi, chỉ có 50 chiếc được bán. So với 11 triệu của Cuba dân tại thời điểm đó thì đây là một con số quá thấp. Ảnh: Spencer Everett

Vì không có điều kiện sử dụng xe mới, hầu hết người dân sở hữu xe cổ đều là những tay thợ kỹ thuật nghiệp dư có thể sửa xe, tuy nhiên phụ tùng cũng khá khan hiếm. Ảnh: Polina Kuzovkova

Được sửa chữa chắp vá, không có đồ thay thế, xe cũ kỹ nhưng những chiếc xe hơi cổ tại Cuba lại đóng một vai trò quan trọng trong ngành du lịch của nước này. Ảnh: Falco Negenman

Một số mẫu xe cổ còn được định giá khá cao nhưng không thể bán do chính sách cấm vận. Ảnh: PL

Bên trong một chiếc xe cổ ở Cuba. Ảnh: Jake

Dũng Minh