Du lịch Mông Cổ mùa thấp điểm, trải nghiệm truyền thống săn đại bàng vượt thời gian

Lễ hội Băng Hồ Khuvsgul là sự kiện thường niên được tổ chức vào tháng 3 trên hồ Khuvsgul (thuộc tỉnh Khuvsgul, ở phía Tây Bắc Mông Cổ) đóng băng, nhằm thúc đẩy việc bảo vệ hồ và giới thiệu vẻ đẹp của cảnh quan băng giá mùa đông. Ảnh: escapetomongolia

Du lịch Mông Cổ mùa đông, tận hưởng nhịp sống chậm và góc nhìn khác lạ

Mông Cổ là đất nước thưa dân nhất thế giới - với dân số hiện nay hơn 3,5 triệu người trên diện tích hơn 1,5 triệu km vuông. Mật độ dân số Mông Cổ chỉ tương đương 2 người/km2, với 45% cư dân tập trung tại thủ đô Ulaanbaatar (Ulan Bator). Khoảng 30% dân số Mông Cổ ngày nay vẫn là dân du mục hoặc bán du mục, với văn hóa và lối sống du mục cùng loài ngựa vẫn được bảo tồn nguyên vẹn.

Được ví như một viên ngọc ẩn đang ngày càng nổi lên trên bản đồ du lịch thế giới, Mông Cổ vừa chứng kiến một mùa cao điểm du lịch (từ tháng 5 đến đầu tháng 10) ấn tượng. Theo con số thống kê mới nhất được báo chí đưa tin ngày 31/10, kể từ đầu năm 2025 đến ngày 29/10, Mông Cổ đã đón gần 752.000 khách du lịch nước ngoài. Phần lớn đến từ Trung Quốc, Nga và Hàn Quốc. Tiến triển tích cực này tạo đà cho Mông Cổ tiếp tục chương trình du lịch "Những năm đến thăm Mông Cổ" tới năm 2028, để thúc đẩy du lịch bốn mùa tại quốc gia được mệnh danh là "vùng đất của bầu trời xanh" này.

Một nhóm du khách tham gia tour chụp ảnh Mông Cổ bao gồm các trải nghiệm: Lưu lại cùng 3 gia đình thợ săn đại bàng trong những căn lều tròn (Ger) ấm áp; chứng kiến cuộc sống hàng ngày của họ. Ảnh: oryxphoto

Tới Mông Cổ dịp thấp điểm du lịch mùa đông, du khách được trải nghiệm nhịp sống chậm để nuôi dưỡng những kết nối chân thành với người dân địa phương. Ảnh: oryxphoto

Để góp phần thúc đẩy du lịch Mông Cổ suốt bốn mùa, hãng du lịch Responsible Travel của Mông Cổ vừa chia sẻ tư vấn của chuyên gia về lý do khách du lịch cũng nên trải nghiệm Mông Cổ mùa thấp điểm. Theo đó, một trong những điều tuyệt nhất dành cho khách du lịch tới vùng đất của những thảo nguyên bất tận và văn hóa du mục huyền bí này vào mùa thấp điểm, là có được một góc nhìn khác lạ về cuộc sống du mục.

Tsagaan Sar là Tết nguyên đán ở Mông Cổ, đánh dấu sự kết thúc của mùa đông dài khắc nghiệt và bắt đầu mùa xuân tươi mới, cũng là dịp quan trọng để tất cả các thành viên trong gia đình quây quần sum họp. Ảnh: tours mongolia

Tới Mông Cổ vào mùa đông không chỉ được hưởng các mức giá cả rẻ hơn, khách du lịch còn nhận được sự quan tâm đặc biệt từ những người chăn gia súc (người dân Mông Cổ ở các vùng nông thôn thường tự nhận mình như vậy), do họ không quá bận rộn với đàn vật nuôi như dịp hè.

Điều đó đem lại cho khách du lịch những trải nghiệm chất lượng và thực tế hơn. Đặc biệt là cơ hội trải nghiệm Tsagaan Sar (theo nghĩa đen là Trăng Trắng) cũng là ngày Tết nguyên đán ở Mông Cổ, diễn ra trong 3 ngày đầu tiên của tháng đầu tiên theo năm mới âm lịch (tương đương khoảng cuối tháng 1 hoặc đầu tháng 2 dương lịch). Tsagaan Sar được UNESCO công nhận là Di sản Văn hóa Phi vật thể Thế giới năm 2011.

Trải nghiệm mùa đông Mông Cổ, gặp gỡ các thợ săn đại bàng "cưỡi gió"

Nền tảng đặt tour du lịch Explorer.company ngày 31/10 cũng dẫn đánh giá của các chuyên gia, nêu bật sức cuốn hút của trải nghiệm các tour săn đại bàng tại tỉnh Bayan-Ölgii ở cực Tây Mông Cổ để chứng kiến sức mạnh, niềm tự hào và di sản của truyền thống du mục vượt thời gian này.

"Hiếm có nơi nào trên thế giới còn lưu giữ được những truyền thống cổ xưa với sức sống mãnh liệt như vậy, nơi nhịp điệu văn hóa chưa bị nhấn chìm bởi tiếng ồn của cuộc sống hiện đại. Miền Tây Mông Cổ là một trong những nơi hiếm hoi như vậy. Ở đó - bên kia dãy núi Altai, nơi gió rít qua những thung lũng rộng lớn và bầu trời "nuốt chửng" đường chân trời - những người Kazakh thợ săn đại bàng của Mông Cổ (còn được gọi là Berkuchi) "cưỡi gió" trên lưng ngựa băng qua thảo nguyên. Họ khoác những tấm lông thú rất dày, với một con đại bàng vàng đậu trên cánh tay cũng đeo găng dày cộm" - chuyên gia viết trên Explorer.company.

Một gia đình thợ săn đại bàng Mông Cổ ở Bayan-Ölgii. Ảnh: oryxphoto

Những người Kazakh thợ săn đại bàng của Mông Cổ (còn được gọi là Berkuchi) "cưỡi gió" trên lưng ngựa băng qua thảo nguyên. Ảnh: oryxphoto

Đó là lối sống đã tồn tại qua nhiều thế kỷ, được cha truyền con nối và ngày nay được truyền từ cả mẹ sang con gái. Cơ hội để khách du lịch chứng kiến các thợ săn làm việc cùng đại bàng của họ chính là chứng kiến một tập tục văn hóa cổ xưa, tiếp tục phát triển mạnh mẽ trong thế kỷ 21.

Các thợ săn đại bàng người Kazakh sống theo mùa. Vào mùa đông khi tuyết xua đuổi con mồi từ trên núi xuống, họ đi săn. "Cưỡi gió" trên lưng ngựa, được che phủ bằng bộ lông cáo, họ quan sát các sườn dốc tìm kiếm những con mồi chuyển động. Khi phát hiện ra mục tiêu là cáo, thỏ hoặc marmot (loài sóc đất khổng lồ), thợ săn thả đại bàng ra. Cuộc săn ngắn ngủi nhưng dữ dội, gần như im lặng ngoại trừ tiếng vó ngựa nện trên tuyết và tiếng kêu của đại bàng vang vọng khắp thung lũng.

Vào mùa hè, các gia đình thợ săn di chuyển Ger (lều tròn di động, được sử dụng truyền thống bởi những người du mục) tới những đồng cỏ xanh hơn, để chăn nuôi gia súc và duy trì đàn bò Yak, lạc đà, ngựa... Lúc này đại bàng được nghỉ ngơi.

"Thăm Ger của thợ săn đại bàng không phải là trải nghiệm xa hoa, mà đó chính là điều khiến tour du lịch trở nên đặc biệt. Du khách có thể được chào đón vào một Ger đơn sơ, được mời uống airag (sữa ngựa lên men) và được mời ngồi khoanh chân bên bếp lò" - chuyên gia nhấn mạnh, đồng thời cho biết thêm rằng:

"The Eagle Huntress" là bộ phim tài liệu tiếng Kazakh, do Otto Bell đạo diễn, ra mắt quốc tế năm 2016. Phim kể về cô bé Aisholpan Nurgaiv 13 tuổi, người Kazakh đến từ Mông Cổ, trong hành trình trở thành nữ thợ săn đại bàng đầu tiên tham gia Lễ hội Đại bàng Vàng tại Ulgii, Mông Cổ. Ảnh: toursmongolia

Cơ hội để khách du lịch chứng kiến các thợ săn làm việc cùng đại bàng của họ chính là chứng kiến một tập tục văn hóa cổ xưa, tiếp tục phát triển mạnh mẽ trong thế kỷ 21 tại Mông Cổ. Ảnh: toursmongolia

Trong những năm gần đây, câu chuyện về những người thợ săn đại bàng Mông Cổ đã thu hút sự chú ý toàn cầu. Đặc biệt những bộ phim tài liệu như "The Eagle Huntress" góp phần làm rõ hơn sự nổi lên của những phụ nữ trẻ cũng theo đuổi nghề săn đại bàng.

Thực tế đó góp phần lan tỏa rộng rãi hơn thông điệp: Du lịch khi được thực hiện có trách nhiệm, đóng một vai trò quan trọng trong việc giúp bảo tồn truyền thống săn đại bàng thông qua hỗ trợ các gia đình địa phương và tôn vinh sự kế thừa văn hóa. Bằng cách ghé thăm vùng đất này của Mông Cổ, khách du lịch đang góp phần bảo tồn truyền thống săn đại bàng với sức sống vượt thời gian.

Nguồn: Responsible Travel, Explorer.company

Thanh Nguyễn