Lên Pha Đén săn mây

Toàn cảnh đỉnh Pha Đén, xã Pù Nhi.

Nằm ở độ cao hơn 1.200m so với mực nước biển, bản Pha Đén thuộc xã Pù Nhi từ lâu đã được biết đến như một “nóc nhà” của vùng đất biên viễn xứ Thanh. Với phong cảnh hùng vĩ, khí hậu mát mẻ quanh năm cùng những nét văn hóa đặc sắc của đồng bào Mông, bản Pha Đén đang dần trở thành điểm đến hấp dẫn trong hành trình trải nghiệm du lịch cộng đồng của du khách.

Từ trung tâm xã Pù Nhi đến với Pha Đén chỉ khoảng hơn 5km nhưng phải đi qua nhiều cung đường đèo dốc, đồi núi quanh co, uốn lượn. Giao thông lên đây bây giờ đã khá thuận lợi, chủ yếu là đường bê tông có thể đi bằng ô tô, chỉ còn 1 đoạn ngắn lên đỉnh Pha Đén phải đi bằng xe máy trên con đường đất nhỏ vắt ngang sườn đồi. Nhưng cảm giác đi bằng xe máy do người đồng bào Mông chở cũng cho du khách một trải nghiệm mới khi đi qua rừng tre mát rượi hoặc qua con đường nhỏ cheo leo hai bên xanh mướt nương ngô, nương sắn. Từ xa, tiếng khèn Mông âm vang khắp Pha Đén như mời gọi. Đến đây, du khách có thể cảm nhận rõ sự thay đổi của khí hậu, từ không khí nóng ẩm ở chân núi đến làn gió se lạnh, mây giăng phủ trên đỉnh cao. Bản Pha Đén là nơi bốn mùa mây phủ, đặc biệt vào sáng sớm và chiều muộn, du khách có thể chiêm ngưỡng khung cảnh mây trôi bồng bềnh giữa lưng chừng trời, tạo nên một bức tranh thiên nhiên thơ mộng, quyến rũ. Pha Đén như một chốn bình yên, tách biệt khỏi ồn ào nơi phố thị, mang đến cho những ai ghé thăm cảm giác thư thái, hòa mình cùng thiên nhiên nguyên sơ. Ở đây du khách có thể quan sát rõ thung lũng phía dưới. Một bên là huyện Sốp Bâu, tỉnh Hủa Phăn, nước bạn Lào, một bên là các xã của huyện Mường Lát cũ. Những tảng mây trắng bồng bềnh trôi, dòng sông Mã uốn lượn, bản làng hiền hòa và núi rừng hùng vĩ hòa quyện với nhau tạo nên một bức tranh sơn thủy hữu tình.

Điểm nhấn độc đáo của Pha Đén không chỉ ở cảnh quan thiên nhiên hùng vĩ, mà còn ở đời sống văn hóa đậm đà bản sắc dân tộc Mông. Người dân nơi đây hiền hậu, mến khách, vẫn còn gìn giữ được nhiều phong tục, tập quán truyền thống từ bao đời. Vào mùa xuân, du khách có thể bắt gặp những rừng hoa đào, hoa mận bung nở. Vào mùa hè, khí hậu mát lành cùng với những thửa ruộng bậc thang, những nương ngô, nương sắn xanh mướt. Mùa thu, mùa đông lại mang đến cho du khách trải nghiệm đặc biệt với những buổi sớm sương mù giăng kín, ánh mặt trời le lói xuyên qua lớp mây mờ, khiến Pha Đén chẳng khác nào một điểm “du lịch trong mây”. Để tận hưởng toàn bộ vẻ đẹp của thiên nhiên miền núi nơi đây và có những tấm hình “săn mây” tuyệt đẹp bạn nên lên đỉnh Pha Đén vào lúc bình minh hoặc hoàng hôn.

Đường lên đỉnh Pha Đén, xã Pù Nhi.

Nhận thấy tiềm năng lớn về du lịch của quê hương, một số người dân bản Pha Đén đã mạnh dạn cải tạo nhà ở thành homestay để phục vụ du khách. Đồng thời, các hoạt động trải nghiệm văn hóa dân tộc Mông hay tham gia các trò chơi dân gian, múa khèn, múa xòe đều được phục dựng, tạo sự hấp dẫn cho hành trình khám phá của du khách. Theo ông Lâu Văn Đua, Bí thư chi bộ, trưởng bản Pha Đén thì tên đỉnh núi cũng là tên bản. Pha nghĩa là núi, Đén nghĩa là cao trên trán mang hàm nghĩa đỉnh Pha Đén là ngọn núi cao, phải luôn ngước nhìn thì mới thấy.

Ông Hơ Pó Dinh, một người Mông bản địa năm nay gần 50 tuổi là người đầu tiên mạnh dạn đầu tư hơn 100 triệu đồng để xây dựng điểm du lịch cộng đồng trên đỉnh Pha Đén, bước đầu đã thu hút được khách du lịch trong và ngoài tỉnh. Trên diện tích đỉnh núi khoảng 18ha, ông đã đầu tư nhiều công sức cải tạo lại từng thửa ruộng, làm các lều tạm tạo không gian cho du khách chụp ảnh. Tại đây gia đình ông cũng có dịch vụ nấu ăn, cho thuê nhạc cụ dân tộc Mông và trang phục đồng bào các dân tộc miền núi xứ Thanh để du khách chụp ảnh. Bên cạnh đó, ông còn trồng những vườn hoa xinh đẹp như hoa tam giác mạch, hoa cúc vàng, hoa hồng... tạo thêm điểm nhấn cho điểm du lịch. Hôm chúng tôi đến với Pha Đén, vợ chồng ông Dinh chuẩn bị đầy đủ các món ăn đặc sản phục vụ du khách như gà Mông hầm thuốc bắc, măng đắng, sâu măng, thịt trâu gác bếp, trứng kiến, châu chấu rang lá chanh, xôi nếp nương, rượu ngô. Tất cả được chế biến theo cách của người dân bản địa. Ông cũng kiêm luôn hướng dẫn viên du lịch cho các hoạt động trải nghiệm được tổ chức ở đây. Tuy còn ở quy mô nhỏ và lượng du khách đến đây mỗi ngày chưa đông nhưng du lịch đang là nguồn thu nhập chính của gia đình ông.

Chiều về trên đỉnh Pha Đén, xã Pù Nhi.

Thời gian qua, Đảng ủy, chính quyền xã Pù Nhi đã quan tâm đến việc định hướng cho người dân làm du lịch cộng đồng. Đặc biệt, sau Đại hội Đảng bộ xã lần thứ nhất, nhiệm kỳ 2025- 2030, chủ trương phát triển du lịch đã được đưa vào nghị quyết đại hội. Xã đã xây dựng định hướng cụ thể cho phát triển du lịch, gắn với bảo tồn bản sắc văn hóa và bảo vệ môi trường sinh thái. Người dân được tập huấn kỹ năng đón khách, giữ gìn vệ sinh môi trường, xây dựng cảnh quan bản làng xanh - sạch - đẹp. Các chương trình giao lưu văn hóa, quảng bá hình ảnh bản Pha Đén được tổ chức thường xuyên, nhằm thu hút khách du lịch trong và ngoài tỉnh.

Việc gắn phát triển kinh tế hộ gia đình với các hoạt động dịch vụ du lịch không chỉ giúp tạo thêm việc làm cho lao động địa phương, mà còn góp phần bảo tồn bản sắc văn hóa truyền thống các dân tộc. Đây được coi là một trong những hướng đi tiềm năng, bền vững, giúp Pù Nhi từng bước nâng cao thu nhập, giảm tỷ lệ hộ nghèo và tiến tới xây dựng xã NTM, theo hướng kinh tế gắn với văn hóa, phát triển gắn với bảo tồn.

Với vẻ đẹp tự nhiên, bản sắc văn hóa độc đáo và sự quyết tâm đồng lòng của cấp ủy đảng, chính quyền cùng người dân, Pha Đén hứa hẹn sẽ trở thành điểm sáng trong bản đồ du lịch cộng đồng của xã Pù Nhi nói riêng và tỉnh Thanh Hóa nói chung.

Bài và ảnh: Minh Thúy