Du lịch sinh thái từ vùng cây ăn quả

Du khách lưu lại khoảnh khắc đẹp với hoa lê tại xã Phiêng Khoài, huyện Yên Châu.

Bản Khá, xã Sặp Vạt nằm ngay bên quốc lộ 6, với không gian thanh bình, dòng suối Vạt uốn quanh, rợp bóng mát của vườn cây xoài, cây me cổ thụ. Đặc biệt, bản còn giữ nếp nhà sàn truyền thống và những nét văn hóa độc đáo của đồng bào dân tộc Thái. Những năm gần đây, bản Khá được chọn là nơi tổ chức thường niên các hoạt động của Ngày hội xoài Yên Châu, thu hút khách du lịch đến tham quan, trải nghiệm, tìm hiểu văn hóa.

Ông Phạm Đức Long, Phó Chủ tịch UBND huyện Yên Châu, cho biết: UBND huyện ban hành Đề án “Phát triển mô hình du lịch nông thôn tại bản Khá, xã Sặp Vạt, giai đoạn 2022-2025”, bố trí kinh phí trên 13 tỷ đồng, kêu gọi thêm các nguồn lực xây dựng bản du lịch cộng đồng. Huyện chỉ đạo xã Sặp Vạt tuyên truyền, vận động nhân dân giữ gìn, bảo tồn kiến trúc nhà sàn truyền thống, không chặt phá các cây xoài cổ thụ; vận động các hộ bố trí quỹ đất ngoài khu vực dân cư để di dời chuồng trại chăn nuôi; thường xuyên dọn vệ sinh đường đi trong bản, trồng hoa dọc các tuyến đường, đảm bảo môi trường xanh, sạch, đẹp. Đồng thời, tổ chức đưa các hộ đi tham quan mô hình du lịch tiêu biểu ở một số địa phương; tập huấn kiến thức làm du lịch.

Du khách trải nghiệm hái mận hậu tại xã Phiêng Khoài.

Bản Khá đã được đầu tư xây dựng cầu cứng qua suối, nhà văn hóa, bãi đậu xe, bê tông đường trục chính. Các hộ trong bản liên kết thành lập hợp tác xã; các gia đình cải tạo nhà ở thành homestay, mở nhà hàng ẩm thực dân tộc, dệt vải, thêu khăn piêu, đan mây tre thủ công; thành lập 2 đội văn nghệ thường xuyên biểu diễn các chương trình dân ca, dân vũ, phục vụ du khách.

Chị Quàng Thị Nhất, Giám đốc HTX du lịch nông thôn bản Khá, chia sẻ: Các thành viên trong HTX đã đầu tư chăm sóc các vườn xoài tròn cổ thụ, thu hút khách du lịch đến trải nghiệm hái, thưởng thức những trái xoài tươi ngon ngay tại vườn và mua về làm quà. Nhờ đó, quả xoài không phải lo về đầu ra, đem lại nguồn thu nhập ổn định.

Còn tại Phiêng Khoài, gia đình chị Nguyễn Thị Nguyệt, bản Cồn Huốt, xã Phiêng Khoài có diện tích hơn 3 ha mận hậu, lê tai nung. 4 năm trở lại đây, vào thời điểm hoa mận, hoa lê bung nở hay mùa quả chín có rất nhiều du khách đến trải nghiệm. Chị Nguyệt phấn khởi nói: Gia đình trồng mận hậu, lê theo hướng an toàn, hữu cơ. Đến nay, các sản phẩm được công nhận OCOP 3 và 4 sao. Ngoài việc bán quả, gia đình kết hợp làm du lịch, quảng bá sản phẩm, mở cửa cho du khách đến tham quan, chụp ảnh, ngắm hoa và thu hoạch quả tại vườn, giúp gia đình có nguồn thu nhập gần 1,5 tỷ đồng/năm.

Các hoạt động trải nghiệm, thưởng thức trái cây tại Ngày hội xoài Yên Châu năm 2025.

Những năm gần đây, Yên Châu đã tạo dấu ấn với các sự kiện, lễ hội gắn với các mùa hoa, mùa quả tại các địa phương, như: Ngày hội xoài, hái mận, Giải chạy việt dã “Vườn xuân biên cương”... Đây vừa là dịp để quảng bá nông sản, vừa là cơ hội giới thiệu tiềm năng, thế mạnh của du lịch huyện. Nhiều mô hình du lịch nông nghiệp, nông thôn phát huy hiệu quả, thu hút du khách. Những vườn cây ăn quả được nối kết thành điểm đến trên hành trình trải nghiệm.

Chị Lê Thị Lệ, du khách đến từ Hưng Yên, cho biết: Tôi và gia đình lần đầu tiên đến Yên Châu đúng dịp huyện tổ chức Ngày hội xoài và hái mận; được trải nghiệm tự tay hái những quả mận chín đỏ và thưởng thức đặc sản xoài tròn tại vườn rất ngon, khác biệt. Chắc chắn tôi sẽ giới thiệu với bạn bè, quay lại nơi đây.

Mô hình trồng cây ăn quả kết hợp phát triển du lịch nông nghiệp, sinh thái không chỉ mang lại kinh tế, còn bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa, thiên nhiên địa phương. Với nhiều tiềm năng, thời gian tới, Yên Châu sẽ trở thành một điểm đến du lịch nông nghiệp sinh thái hấp dẫn, thu hút ngày càng nhiều du khách, góp phần giữ vững thương hiệu trái cây, nâng cao đời sống đồng bào các dân tộc.

Bài, ảnh: Thanh Huyền