Dữ liệu 'Đúng - Đủ - Sạch - Sống' là trung tâm của chuyển đổi số
Bài toán không chỉ là có sở hữu dữ liệu, mà là phải khai thác dữ liệu hiệu quả. Dữ liệu ngành ngân hàng thu thập được rất nhiều nhưng chất lượng theo phương châm phương châm 'Đúng - Đủ - Sạch - Sống' vẫn còn là thách thức.
Dữ liệu phải đạt phương châm “Đúng - Đủ - Sạch - Sống”
Phát biểu tại Hội thảo và Triển lãm cấp cao thường niên ngành Ngân hàng – Smart Banking 2025 diễn ra ngày 25/9, Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước (NHNN) Phạm Tiến Dũng cho biết, NHNN là một trong số ít các bộ, ngành ban hành hệ thống các Thông tư để điều chỉnh toàn bộ quá trình thu thập, tổng hợp, phân tích dữ liệu. Trong ngành ngân hàng, không có bất kỳ dữ liệu nào được thu thập ngoài khuôn khổ pháp lý này: từ hệ thống báo cáo thống kê, giám sát thông tin tín dụng, hệ thống phòng chống rửa tiền, đến tất cả các ứng dụng nghiệp vụ... đều có Thông tư quy định, làm căn cứ pháp lý cho toàn ngành.

Phó Thống đốc NHNN Phạm Tiến Dũng phát biểu tại sự kiện (Ảnh: BTC)
Theo Phó Thống đốc, bên cạnh phương châm “Đúng - Đủ - Sạch - Sống”, dữ liệu còn phải giải quyết được hai vấn đề then chốt. Đó là, khai thác dữ liệu hiệu quả và xây dựng các ứng dụng tốt, tích hợp thông minh, tiện ích, thuận tiện cho người dùng.
“Dữ liệu là nền tảng, là tài nguyên quý giá. Tuy nhiên, khách hàng mới là trung tâm. Do đó, trong thời đại số hiện nay, ngành ngân hàng phải đáp ứng được 3 yếu tố gồm: Tạo nên những ứng dụng tốt, thông minh cho khách hàng; hỗ trợ hiệu quả cho khách hàng; bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của khách hàng”, Phó Thống đốc nhấn mạnh.
Sự phát triển nhanh chóng của chiến lược kinh doanh dựa trên dữ liệu trong ngành ngân hàng đã tạo ra những lợi ích đáng kể. Các ngân hàng “big 4” đã cắt giảm trên 100 phòng giao dịch nhờ 98% khách hàng chuyển sang kênh số. Tỷ lệ người trưởng thành Việt Nam có tài khoản ngân hàng đã đạt gần 88% – con số nền tảng cho phát triển tài chính bao trùm. Riêng hệ thống thanh toán liên ngân hàng hiện ghi nhận trên 30 triệu giao dịch/ngày với giá trị khoảng 900.000 tỷ đồng, tương đương hơn 40 tỷ USD minh chứng rõ rệt cho năng lực hạ tầng số ngành ngân hàng.
“Bài toán không chỉ là có dữ liệu, mà là phải khai thác dữ liệu hiệu quả. Dù đã có cơ sở dữ liệu căn cước công dân đầy đủ nhưng một số thủ tục vẫn đòi hỏi xác nhận thủ công, cho thấy việc liên thông, kết nối và tận dụng dữ liệu cần được đẩy mạnh hơn nữa”, Phó Thống đốc lưu ý.
Ông Phạm Tiến Dũng cũng nêu ví dụ cụ thể của bản thân khi một số tài khoản ngân hàng của ông, thậm chí cả ngân hàng lớn tại Việt Nam hiện nay vẫn lưu dữ liệu cũ như hòm thư điện tử đã không còn sử dụng hơn 10 năm. Điều này cho thấy dữ liệu chưa cập nhật theo thời gian thực, dữ liệu chưa “sống”.

Toàn cảnh sự kiện (Ảnh: BTC)
Dữ liệu là trung tâm của chuyển đổi số
Đồng quan điểm, Thiếu tướng Nguyễn Ngọc Cương, Giám đốc Trung tâm Dữ liệu quốc gia, Bộ Công an kiêm Phó Chủ tịch Hiệp hội Dữ liệu quốc gia đánh giá, dữ liệu từ vai trò là sản phẩm phụ đã trở thành nguyên liệu chính cho phát triển kinh tế - xã hội. Ngân hàng là một trong những ngành đi tiên phong trong lĩnh vực chuyển đổi số tuy nhiên chất lượng dữ liệu thu thập được của ngân hàng vẫn còn là một trong những thách thức.
“Dữ liệu ngành ngân hàng thu thập được rất nhiều nhưng chất lượng theo phương châm phương châm “Đúng - Đủ - Sạch - Sống” vẫn còn là thách thức. Dữ liệu ngân hàng chưa có sự liên thông đầy đủ với cơ quan thuế, hải quan... do đó chưa tạo được bức tranh toàn diện để có được dữ liệu phục vụ đa mục tiêu”, Thiếu tướng Nguyễn Ngọc Cương đánh giá.

Thiếu tướng Nguyễn Ngọc Cương, Giám đốc Trung tâm Dữ liệu quốc gia, Bộ Công an kiêm Phó Chủ tịch Hiệp hội Dữ liệu quốc gia phát biểu tại sự kiện (Ảnh: BTC)
Theo Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam, những năm gần đây, chuyển đổi số trong ngành ngân hàng Việt Nam đã tạo nên những bước ngoặt quan trọng, không chỉ số hóa các giao dịch truyền thống mà còn tiến tới kiến tạo hệ sinh thái ngân hàng số toàn diện. Trung tâm của quá trình này chính là dữ liệu – yếu tố nền tảng giúp các tổ chức tài chính thấu hiểu sâu sắc hơn hành vi, nhu cầu và kỳ vọng của khách hàng.
Với hơn 90% giao dịch hiện thực hiện qua kênh số và trên 87% người trưởng thành sở hữu tài khoản ngân hàng, dữ liệu phát sinh mỗi ngày trở thành tài nguyên vô giá để các ngân hàng thiết kế sản phẩm, dịch vụ thông minh, thuận tiện và an toàn hơn. Việc đối soát 119 triệu tài khoản cá nhân và 1,1 triệu tài khoản tổ chức từ Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, cùng nguồn dữ liệu tín dụng của hơn 54 triệu khách hàng, đã mở ra khả năng cung ứng dịch vụ chính xác, minh bạch và cá nhân hóa hơn bao giờ hết.
Smart Banking 2025 với chủ đề “Đột phá chuyển đổi số ngành ngân hàng: Dữ liệu là nền tảng, khách hàng là trung tâm” được tổ chức dưới sự bảo trợ của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN), do Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam (VNBA) phối hợp cùng Tập đoàn IEC thực hiện, đồng hành bởi Hiệp hội Dữ liệu quốc gia và Hiệp hội An ninh mạng quốc gia.