Dự thảo Luật Báo chí (sửa đổi): đề xuất mô hình tổ hợp báo chí

Một trong các đề xuất đáng chú ý là bổ sung khái niệm “kênh nội dung của cơ quan báo chí trên không gian mạng”. Ảnh minh họa

Theo tờ trình của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, một trong những bất cập lớn hiện nay là Luật Báo chí hiện hành chưa có quy định về việc một cơ quan báo chí có thể là cơ quan chủ quản của các cơ quan báo chí khác. Điều này khiến việc xây dựng và phát triển mô hình tổ hợp báo chí quy mô lớn gặp nhiều khó khăn, dù trong thực tế đã có nhiều đơn vị hoạt động theo hướng này.

Ở Trung ương, các cơ quan như VOV, VTV, TTXVN hiện đang vận hành theo mô hình tổ hợp: gồm một cơ quan báo chí chủ lực phát hành các sản phẩm báo chí và có nhiều cơ quan báo chí trực thuộc như Báo điện tử VOV, Thời báo VTV, Vietnam+, Tin tức, Thể thao và Văn hóa…

Ở địa phương, đã hình thành những mô hình cơ quan báo chí hợp nhất như Trung tâm truyền thông tỉnh Quảng Ninh, Đài Phát thanh - Truyền hình và Báo Bình Phước… Tuy nhiên, do Luật chưa rõ ràng nên quá trình vận hành vẫn thiếu cơ sở pháp lý vững chắc.

Dự thảo Luật Báo chí (sửa đổi) bổ sung khái niệm “tổ hợp báo chí truyền thông chủ lực đa phương tiện”, là mô hình cơ quan báo chí có nhiều loại hình báo chí, có thể có doanh nghiệp trực thuộc hoặc góp vốn tại doanh nghiệp, đồng thời giữ vai trò định hướng dư luận xã hội. Đặc biệt, mô hình này sẽ được hưởng cơ chế đặc thù về tài chính, lao động, tiền lương tương tự doanh nghiệp – mở ra khả năng tự chủ và chuyên nghiệp hóa.

Khái niệm “tổ hợp báo chí của địa phương” được đưa vào, áp dụng cho các tỉnh, thành có cơ quan báo chí tích hợp đa phương tiện, đóng vai trò then chốt trong định hướng thông tin ở địa phương.

Dự luật quy định rõ: chỉ những tổ chức, cơ quan phù hợp với quy hoạch phát triển mạng lưới báo chí, phát thanh, truyền hình, thông tin điện tử, xuất bản được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt mới được hoạt động theo mô hình tổ hợp báo chí.

Chính phủ sẽ quy định cụ thể cơ chế tài chính, lao động, tiền lương cũng như mô hình vận hành tổ hợp báo chí Trung ương và địa phương. Việc triển khai mô hình sẽ được thực hiện từng bước, thí điểm.

Dự thảo Luật Báo chí (sửa đổi) cũng tập trung điều chỉnh những bất cập liên quan đến hoạt động báo chí trên không gian mạng. Trong đó có đề xuất, bổ sung khái niệm “kênh nội dung của cơ quan báo chí trên không gian mạng”, bao gồm các trang, tài khoản do cơ quan báo chí xây dựng, quản lý, chia sẻ thông tin đến công chúng. Các kênh này phải đảm bảo có dấu hiệu nhận diện thống nhất, được đăng ký hoặc thông báo với cơ quan quản lý, và kết nối kỹ thuật trực tuyến để phục vụ kiểm tra, giám sát.

Dự thảo Luật Báo chí (sửa đổi) cũng nhấn mạnh việc phân biệt rõ báo và tạp chí, chống lại tình trạng “báo hóa tạp chí” diễn ra phổ biến hiện nay. Theo đó, tạp chí chỉ được đăng tải nội dung chuyên ngành, theo tôn chỉ mục đích của cơ quan chủ quản, và không được cập nhật tin tức thời sự một cách rộng rãi như báo chí.

Đồng thời, trang thông tin điện tử tổng hợp và mạng xã hội sẽ bị cấm tự sản xuất, đăng tải tin bài như báo chí. Đây là quy định nhằm siết chặt quản lý, tránh tình trạng cạnh tranh không lành mạnh và vi phạm bản quyền báo chí.

Ngoài ra, hai hành vi bị nghiêm cấm mới được đưa vào dự thảo Luật Báo chí (sửa đổi) là: Doanh nghiệp, tổ chức cung cấp dịch vụ mạng xã hội, trang thông tin điện tử tổng hợp tự sản xuất nội dung như báo chí. Thông tin trên không gian mạng có nội dung gây ảnh hưởng tiêu cực đến vị thế, hình ảnh quốc gia, làm phương hại đến quan hệ đối ngoại và hợp tác quốc tế của Việt Nam.

Mây Hạ