Dự thảo Luật Giáo dục đại học (sửa đổi) đề xuất nhiều thay đổi đột phá

Sáu nhóm chính sách lớn: Đổi mới toàn diện

Dự thảo Luật Giáo dục đại học (sửa đổi) được xây dựng dựa trên sáu nhóm chính sách lớn, phản ánh định hướng đổi mới toàn diện:

Nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước và quản trị đại học: Kiến tạo hệ thống quản trị tiên tiến, tăng cường quyền tự chủ thực chất đi đôi với trách nhiệm giải trình của các trường.
Hiện đại hóa chương trình và phương thức đào tạo: Tập trung ứng dụng công nghệ tiên tiến, thúc đẩy học tập suốt đời, và xây dựng chương trình phù hợp với yêu cầu thực tiễn.
Định vị trường đại học là trung tâm nghiên cứu và đổi mới sáng tạo: Gắn kết chặt chẽ hoạt động nghiên cứu khoa học với đào tạo nhân lực chất lượng cao, đặc biệt cho các ngành khoa học mũi nhọn, công nghệ then chốt.
Tăng cường huy động nguồn lực và hợp tác quốc tế: Đa dạng hóa các nguồn đầu tư, khuyến khích xã hội hóa, và thúc đẩy hợp tác quốc tế bình đẳng để hiện đại hóa giáo dục đại học.
Phát triển đội ngũ giảng viên và môi trường học thuật: Xây dựng chính sách đãi ngộ hấp dẫn để thu hút, trọng dụng nhân tài, đồng thời quy định về môi trường học thuật sáng tạo, liêm chính.
Đổi mới công tác đảm bảo chất lượng: Tập trung vào sự thực chất trong kiểm định và công nhận kết quả từ các tổ chức độc lập.

Ảnh minh họa.

Điều chỉnh cốt lõi: Giản lược, chuẩn hóa và tăng quyền tự chủ

So với Luật hiện hành, dự thảo có nhiều điểm mới đáng chú ý, với mục tiêu giảm thủ tục, chuẩn hóa quản lý và tăng quyền tự chủ cho các cơ sở giáo dục:

Lược bỏ các quy định không còn phù hợp: Bỏ phân loại cơ sở giáo dục đại học theo định hướng nghiên cứu/ứng dụng; điều kiện thành lập trường đại học thành viên (trừ đại học quốc gia, đại học vùng); quy định bắt buộc thành lập hội đồng trường đối với trường thuộc lực lượng vũ trang; và những quy định trùng lặp, chồng chéo với các luật khác như Luật Giáo dục, Luật Nhà giáo, Luật Viên chức.
Sửa đổi, hoàn thiện những nội dung trọng yếu:

Xác lập quyền tự chủ pháp định, gắn với trách nhiệm giải trình rõ ràng.
Hoàn thiện cơ chế tổ chức và hoạt động của hội đồng trường, giải quyết vướng mắc về thẩm quyền và mối quan hệ với ban giám hiệu.
Chuyển sang quản lý mở chương trình theo cơ chế hậu kiểm, gắn với lĩnh vực và địa điểm cụ thể.
Tăng cường tính thực chất trong kiểm định và công nhận kết quả từ tổ chức độc lập.
Làm rõ vị trí pháp lý của đại học, trường đại học.

Bổ sung các nội dung mới phù hợp kỷ nguyên số và phát triển:

Đưa vào quy định về giáo dục đại học số, học tập suốt đời và công nhận kết quả học tập tích lũy.
Thể chế hóa Nghị quyết 57-NQ/TW trong giáo dục đại học, xác định quyền pháp định của trung tâm nghiên cứu, đổi mới sáng tạo.
Các chính sách về học phí, tín dụng ưu đãi, học bổng, đặt hàng, giao nhiệm vụ đào tạo nhân lực chất lượng cao.
Quy định rõ về phân loại, chuẩn chức danh giảng viên; nguyên tắc xây dựng môi trường học thuật sáng tạo, liêm chính; và ứng dụng công nghệ số trong kiểm tra, giám sát.

Cắt giảm thủ tục hành chính, tăng hiệu quả

Dự thảo Luật cũng đặt mục tiêu cắt giảm ít nhất 45% số lượng thủ tục hành chính và rút ngắn thời gian xử lý khoảng 30%. Cụ thể, các thủ tục như thành lập trường đại học, phân hiệu, cấp phép hoạt động đào tạo sẽ được hợp nhất, tích hợp để chuyển từ tiền kiểm sang hậu kiểm, giúp tiết kiệm chi phí xã hội, tăng năng suất và hiệu quả công việc.

Theo Bộ GD&ĐT, những thay đổi này không chỉ nhằm đón đầu công nghệ giáo dục mới mà còn phục vụ nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội, cung cấp nguồn nhân lực chất lượng cao cho các ngành mũi nhọn, đồng thời nâng cao vị thế và sự hội nhập của giáo dục đại học Việt Nam trên trường quốc tế.

Trang Dung