Dự thảo Luật Thương mại điện tử: Cú hích cho nền kinh tế số

Cú hích cho nền kinh tế số

Trong phiên thảo luận vào chiều 3/11, các đại biểu đều thống nhất cần thiết sớm ban hành Luật Thương mại điện tử. Đặc biệt, các đại biểu đã khẳng định, dự thảo Luật đã thể chế hóa các chủ trương, đường lối của Đảng liên quan đến lĩnh vực thương mại điện tử.

Trên cơ sở kế thừa, phát triển quy định của pháp luật hiện hành điều chỉnh hoạt động thương mại điện tử đã tạo điều kiện tốt hơn để thúc đẩy phát triển thương mại điện tử và tăng cường hiệu quả công tác quản lý nhà nước trong lĩnh vực thương mại điện tử trong bối cảnh chuyển đổi số và sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ góp phần tạo cú hích cho nền kinh tế số.

Chiều 3/11 Quốc hội tiến hành thảo luận tại tổ. Ảnh: ĐBND

Liên quan đến kiểm soát những nội dung quảng cáo trên nền tảng thương mại điện tử, theo đại biểu Mai Thị Phương Hoa - đoàn Ninh Bình, cần đánh giá tác động, xem các nền tảng hiện nay đã có công cụ kiểm soát tự động trước thông tin hàng cấm, hàng giả trước khi những đối tượng này cho đăng tải trên nền tảng hay chưa; cần chi phí, hạ tầng kỹ thuật ra sao để thực hiện được yêu cầu này. Từ đó, có lộ trình phù hợp để khuyến khích, hỗ trợ về mặt quản lý nhà nước giúp các nền tảng nhỏ dần tuân thủ các yêu cầu theo quy định...

Đại biểu Mai Thị Phương Hoa – Đoàn ĐBQH tỉnh Ninh Bình phát biểu. Ảnh:Hồng Quân

Đại biểu Nguyễn Minh Đức – đoàn TP. Hồ Chí Minh cho rằng việc giới thiệu sản phẩm, dịch vụ trên các nền tảng thương mại điện tử là quyền chính đáng của doanh nghiệp. Tuy nhiên, thực tế hiện nay cho thấy chỉ cần người dùng “lướt qua” một ứng dụng hoặc trang web bất kỳ, ngay lập tức các thuật toán sẽ tự động gợi ý hàng loạt nội dung quảng cáo, sản phẩm khác kể cả khi người dùng không có nhu cầu hay không truy cập trực tiếp. Đây là vấn đề đặt ra ranh giới giữa Luật Quảng cáo, Luật Thương mại điện tử và các luật có liên quan, cần được xem xét kỹ để tránh chồng chéo, bỏ sót.

Đại biểu Nguyễn Minh Đức - đoàn TP. Hồ Chí Minh. Ảnh: Thu Hường

Theo đại biểu Nguyễn Minh Đức, “rác” trên không gian mạng bao gồm các nội dung quảng cáo không mong muốn, thư rác, tin nhắn spam qua SMS, Zalo, Viber hay email đang trở thành thách thức lớn đối với cơ quan quản lý và các nhà làm luật. Vì vậy, trong quá trình hoàn thiện dự thảo Luật Thương mại điện tử, cần xem xét, bổ sung quy định giới hạn việc sử dụng thuật toán nhằm kiểm soát nội dung quảng cáo, đồng thời ngăn chặn hành vi xâm nhập, gây phiền hà cho người dùng, hướng tới xây dựng một môi trường số lành mạnh, an toàn và minh bạch.

Hỗ trợ các nhóm yếu thế tham gia thương mại điện tử

Góp ý về Luật Thương mại điện tử, đại biểu Nguyễn Thị Lan - đoàn TP Hà Nội góp ý cho Điều 39 về chính sách hỗ trợ đặc thù phát triển thương mại điện tử. Theo bà Lan, Điều 39 của dự thảo Luật đã thể hiện rõ chủ trương hỗ trợ các nhóm yếu thế như hộ kinh doanh, hợp tác xã, doanh nghiệp nhỏ, phụ nữ khởi nghiệp và vùng sâu vùng xa tham gia thương mại điện tử. Đây là hướng đi đúng, góp phần thu hẹp khoảng cách số và thúc đẩy phát triển kinh tế địa phương.

Đại biểu Nguyễn Thị Lan đề nghị bổ sung chính sách hỗ trợ riêng cho thương mại điện tử trong nông nghiệp và sản phẩm vùng miền, tập trung vào đào tạo kỹ năng số cho hợp tác xã và hộ nông dân, hỗ trợ tem truy xuất nguồn gốc điện tử, logistics lạnh, bao bì bền vững, cũng như thiết lập bộ chỉ tiêu đánh giá hiệu quả (KPIs) để giám sát kết quả hỗ trợ.

Kinh nghiệm quốc tế cho thấy nhiều nước đã thành công khi gắn chính sách hỗ trợ nông nghiệp với thương mại điện tử. Chẳng hạn, Trung Quốc triển khai chương trình Taobao Villages giúp hàng triệu nông dân bán nông sản trực tuyến, được hỗ trợ về đào tạo, logistics và tiêu chuẩn sản phẩm. Thái Lan phát triển nền tảng ThaiFarmersMarket để nông dân bán hàng trực tiếp tới người tiêu dùng đô thị. Hàn Quốc có chương trình Smart Farm to Table, tích hợp truy xuất nguồn gốc và giao hàng nhanh từ nông trại.

"Điểm chung của các mô hình này là nhà nước giữ vai trò hạ tầng và kết nối, còn doanh nghiệp đảm nhận vận hành và tiêu thụ, nhờ đó bảo đảm hiệu quả, tránh hình thức” - bà Lan nói.

Từ các bài học trên, theo bà Lan, Việt Nam nên áp dụng cơ chế “nhà nước tạo nền - doanh nghiệp dẫn dắt - người dân tham gia”, trong đó nhà nước hỗ trợ kỹ thuật, dữ liệu và kết nối hạ tầng, còn doanh nghiệp thương mại điện tử và logistics trực tiếp triển khai, giúp nâng cao năng lực cạnh tranh của sản phẩm nông nghiệp Việt Nam, mở rộng thị trường và thúc đẩy phát triển nông thôn số.

Thu Hường - Quỳnh Nga