Dự trữ tiền số, đột phá hay liều lĩnh?

Ông Trump công bố Dự trữ Chiến lược Tiền điện tử của Mỹ.

Tiền số thay cho vàng?

Trong một tuyên bố trên mạng xã hội Truth Social của mình, Tổng thống Trump cho biết một nhóm chuyên trách về tiền điện tử của chính phủ đang thúc đẩy việc thành lập quỹ dự trữ tiền điện tử, thực hiện những lời hứa mà ông đã đưa ra trong chiến dịch tranh cử của mình.

Động thái này diễn ra trước Hội nghị thượng đỉnh về tiền điện tử đầu tiên của Nhà Trắng vào 7-3, và thể hiện sự thay đổi đáng kể trong chính sách của Mỹ. Trong khi trước đó chính quyền của cựu Tổng thống Joe Biden đã đàn áp ngành công nghiệp này, vì nghi ngờ có giao dịch gian lận.

Trong thông báo đưa ra hôm 2-3, ông Trump cho biết “kho dự trữ tiền điện tử sẽ nâng tầm ngành công nghiệp quan trọng này sau nhiều năm bị chính quyền Biden tấn công tham nhũng... Tôi sẽ đảm bảo rằng Mỹ là thủ đô tiền điện tử của thế giới. Chúng tôi đang làm cho nước Mỹ vĩ đại trở lại”.

Trong bài đăng, ban đầu ông Trump đề cập rằng các loại tiền tệ nhỏ như XRP, Cardano và Solana sẽ hình thành nên một phần trong kho dự trữ tiền điện tử quốc gia. Tuy nhiên, khoảng một giờ sau, trong một bài đăng khác ông cho biết Bitcoin và Ethereum, hai loại tiền điện tử có giá trị thị trường cao nhất, sẽ là “trọng tâm của dự trữ”.

Thị trường ngay lập tức phản ứng tích cực với bài đăng này khi Cardano tăng khoảng 60% lên 1,25 USD từ mức 0,65 USD trước đó; Solana tăng từ khoảng 150 USD lên 170 USD, và XRP tăng từ 2,25 USD lên 3 USD. Trong khi đó, Bitcoin và Ethereum tăng hơn 10%, với Bitcoin đạt 94.000 USD từ mức 86.000 USD trước đó.

Việc sở hữu các loại tiền kỹ thuật số như Bitcoin ngày càng được các chính phủ coi là một kho lưu trữ giá trị thay thế vàng và USD, và là một biện pháp phòng ngừa lạm phát. Nhưng một số chuyên gia cho rằng, thị trường tiền điện tử rất biến động khiến nó trở thành một canh bạc rủi ro nếu dùng để lưu trữ, đặc biệt là khi so sánh với vàng.

Thụy Sĩ có kế hoạch quyết định về dự trữ tiền điện tử sau cuộc trưng cầu dân ý, trong khi Brazil, Đức, Hồng Kông, Ba Lan và Nga đang xem xét hoặc thực hiện các bước để xây dựng chúng.

Chính phủ Mỹ hiện nắm giữ lượng tiền điện tử lớn nhất trong số các quốc gia, lên tới 200.000 Bitcoin, và lập trường của Tổng thống Trump được coi là ngày càng mang lại thêm uy tín cho các đồng tiền khác nhau. Nếu các kế hoạch cho dự trữ tiền điện tử của Mỹ được tiến hành, nhiều quốc gia có thể sẽ tham gia trò chơi này, vì ảnh hưởng quá lớn của Mỹ với tư cách là nền kinh tế lớn nhất thế giới.

Bên cạnh đó, Trung Quốc nắm giữ khoảng 194.000 Bitcoin, trị giá khoảng 16,2 tỷ USD; Vương quốc Anh nắm giữ khoảng 61 Bitcoin, trị giá khoảng 5 triệu USD; Ukraine, giữ khoảng 1.200 Bitcoin, trị khoảng 100 triệu USD; Phần Lan sở hữu khoảng 890 Bitcoin, ước tính trị giá 74 triệu USD; Ấn Độ có khoảng 450 Bitcoin, trị giá 37 triệu USD.

Tiềm năng song hành rủi ro

Dự trữ tiền số cũng đa dạng hóa danh mục đầu tư theo hướng hiện đại. Một nghiên cứu của Fidelity Digital Assets cho thấy, Bitcoin có mối tương quan tương đối thấp với các loại tài sản truyền thống, khiến nó trở thành một công cụ đa dạng hóa hiệu quả.

Bản chất phi tập trung, không biên giới của nó có nghĩa là nó miễn nhiễm với ý thích của bất kỳ chính phủ hay ngân hàng trung ương nào. Điều này làm cho nó trở thành một lựa chọn hấp dẫn cho các quốc gia muốn bảo vệ dự trữ của họ khỏi các cú sốc địa chính trị và kinh tế.

Tận dụng các giải pháp công nghệ tài chính blockchain, Bitcoin cung cấp tính minh bạch chưa từng có, trái ngược hoàn toàn với vàng được cất giấu trong két hoặc tiền tệ được lưu trữ tại các ngân hàng nước ngoài. Mọi đồng tiền được nắm giữ đều có thể xác minh công khai, khiến việc làm giả số liệu gần như không thể.

Các nền tảng như Glassnode báo cáo dữ liệu chuỗi thời gian thực về nguồn cung lưu hành của Bitcoin, mang lại tính minh bạch vô song. Đối với những công dân cảnh giác với tham nhũng hoặc quản lý tài chính yếu kém, dự trữ Bitcoin có thể là biểu tượng mạnh mẽ của trách nhiệm giải trình. Giống như việc trưng bày heo đất quốc gia của bạn trước công chúng.

Nhưng rủi ro của tiền số cũng không phải là nhỏ. Đầu tiên, giá của chúng biến động rất dữ dội. Chẳng hạn, Bitcoin đã từng rớt giá từ 60.000 USD xuống dưới 40.000 USD chỉ trong 1 ngày. Đối với một chính phủ, đó là một chuyến đi tàu lượn siêu tốc có thể biến kế hoạch tài chính thành cơn ác mộng.

Hay các quy tắc xung quanh tiền số là một mớ hỗn độn của các chính sách không nhất quán. Điều gì sẽ xảy ra nếu các cơ quan quản lý toàn cầu quyết định áp đặt các hạn chế toàn diện đối với các giao dịch Bitcoin? Đối với các chính phủ nắm giữ dự trữ, điều này có thể biến một khoản đầu tư thông minh thành một tài sản bị mắc kẹt.

Bên cạnh đó, an ninh và an toàn vẫn là điều không chắc. Bitcoin có thể an toàn trên lý thuyết, nhưng bảo mật trong thực tế lại là một câu chuyện khác. Các vụ hack, mất khóa riêng tư và thất bại trong việc lưu ký đều là những rủi ro thực sự. Kế đến rào cản về nhận thức của công chúng và rủi ro chính trị.

Ngay cả vào năm 2025, mặc dù công nghệ tài chính ngày càng được chấp nhận, Bitcoin vẫn mang một định kiến đối với nhiều người. Nó vẫn bị coi là đầu cơ, rủi ro và đối với một số nhóm là hoàn toàn mờ ám. Ý tưởng về việc tiền thuế được sử dụng để mua một tài sản kỹ thuật số dễ biến động có thể gây ra sự phẫn nộ của công chúng.

Vì vậy, ý tưởng về dự trữ tiền số quốc gia đang gây chia rẽ. Nó táo bạo, mang tính đột phá và mang lại rủi ro đáng kể. Nhưng nó cũng có tiềm năng mang lại phần thưởng lớn, đặc biệt là đối với các quốc gia sẵn sàng suy nghĩ vượt ra ngoài khuôn khổ tài chính truyền thống.

Cho dù đó là một chiếc thuyền cứu sinh trong vùng biển kinh tế hỗn loạn hay một canh bạc liều lĩnh phụ thuộc vào việc thực hiện, thời điểm và một chút may mắn.

VINH TRANG