Đưa hối lộ nhưng bị chuyển trả lại tiền thì có phạm tội đưa hối lộ?

Gửi câu hỏi tới chuyên mục "Chat với chuyên gia" do báo Pháp Luật TP.HCM phối hợp cùng Trường ĐH Luật TP.HCM tổ chức, bạn đọc Đông Hùng (TP.HCM) hỏi:

Theo dõi việc vụ án đưa, nhận hối lộ tại Trung tâm Đăng kiểm xe cơ giới Đồng Nai, tôi thấy một bị cáo nói tại tòa rằng: Bị cáo khi chuyển tiền cho người cần hối lộ nhưng sau đó người này đã chuyển trả lại tiền. Vì vậy bị cáo cho rằng mình không phạm tội đưa hối lộ.

Vậy xin hỏi điều này có đúng không? Vì tôi thấy nếu vậy ai cũng thống nhất với nhau ra tòa rồi khai đã chuyển trả xong cả hai bên cùng không có tội.

Các bị cáo trong phiên xử sơ thẩm vụ đưa - nhận hối lộ xảy ra tại Trung tâm Đăng kiểm xe cơ giới Đồng Nai. Ảnh: VH

Giải đáp vấn đề bạn đọc nêu, NCS-ThS Lê Vũ Huy, Khoa Luật Hình sự, Trường Đại học Luật TP.HCM, cho biết:

Theo quy định tại Điều 364 BLHS 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017) về tội đưa hối lộ có quy định:

Người nào trực tiếp hay qua trung gian đã đưa hoặc sẽ đưa cho người có chức vụ, quyền hạn hoặc người khác hoặc tổ chức khác bất kỳ lợi ích nào sau đây để người có chức vụ, quyền hạn làm hoặc không làm một việc vì lợi ích hoặc theo yêu cầu của người đưa hối lộ, thì bị phạt tiền từ 20.000.000 đồng đến 200.000.000 đồng, phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm:

- Tiền, tài sản, lợi ích vật chất khác trị giá từ 2.000.000 đồng đến dưới 100.000.000 đồng;

- Lợi ích phi vật chất” .

Lợi ích dùng để đưa hối lộ theo quy định tại Điều 364 BLHS 2015 bao gồm: (i)) Tiền, tài sản, lợi ích vật chất khác trị giá từ 2.000.000 đồng trở lên. (ii) “Lợi ích phi vật chất” là những lợi ích không phải lợi ích vật chất, ví dụ: Hối lộ bằng cách tặng thưởng, đề xuất tặng thưởng các danh hiệu, giải thưởng; bầu, cử, bổ nhiệm chức vụ; nâng điểm thi; hứa hẹn cho tốt nghiệp, cho đi học, đi thi đấu, đi biểu diễn ở nước ngoài; hối lộ tình dục,…

Theo NCS-ThS Lê Vũ Huy, tội đưa hối lộ có cấu thành hình thức, chỉ cần có hành vi đưa hối lộ bằng các lợi ích vật chất hoặc lợi ích phi vật chất. Chính vì vậy, người thực hiện hành vi đưa hối lộ bằng các lợi ích vật chất hoặc lợi ích phi vật chất để người có chức vụ, quyền hạn làm hoặc không làm một việc vì lợi ích hoặc theo yêu cầu của người đưa hối lộ thì đã cấu thành tội phạm.

"Trường hợp người nhận đã chuyển trả lại tiền không làm ảnh hưởng đến việc định tội danh đối với người đưa hối lộ. Tiền dùng để đưa hối lộ được xem là phương tiện phạm tội nên sẽ bị tịch thu theo quy định của pháp luật", NCS-ThS Lê Vũ Huy nói.

QUỲNH LINH