Đưa Lào Cai thực sự trở thành trung tâm kết nối giao thương giữa Việt Nam, ASEAN với vùng Tây Nam Trung Quốc

Phó Thủ tướng Bùi Thanh Sơn tới dự sự kiện "Gặp gỡ 2025" - Ảnh: VGP/Hải Minh

Sự kiện do UBND tỉnh Lào Cai và Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) phối hợp tổ chức, thu hút sự tham dự của đại diện lãnh đạo một số ban, bộ, ngành Trung ương, các địa phương miền Bắc, đại diện các đại sứ quán, các tổ chức quốc tế và cộng đồng doanh nghiệp Việt Nam, Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc, Ba Lan, Azerbaijan, Kazakhstan, Nam Phi, Pakistan, Chile, Malaysia, Sri Lanka, Thổ Nhĩ Kỳ, Timor Leste, Australia, Philippines, Bulgaria, Bangladesh, Lào, Myanmar, Cuba, Cộng hòa Seychelles và Liên minh châu Âu.

Các đại biểu tham dự Gặp gỡ 2025 đã nghe các tham luận cập nhật về quan hệ kinh tế, thương mại và đầu tư giữa Việt Nam với Trung Quốc, với ASEAN và với các đối tác của Việt Nam cũng như của ASEAN; tiềm năng, thế mạnh về đầu tư, kinh doanh của tỉnh Lào Cai; báo cáo cập nhật tình hình và giải pháp phát triển bền vững khu vực kinh tế tư nhân tại Việt Nam…

Phó Thủ tướng Bùi Thanh Sơn phát biểu tại sự kiện - Ảnh: VGP/Hải Minh

Phát biểu tại sự kiện, Phó Thủ tướng Bùi Thanh Sơn đánh giá sự kiện hôm nay sẽ góp phần làm sâu sắc hơn nữa mối quan hệ đối tác hợp tác chiến lược toàn diện giữa Việt Nam và Trung Quốc và tầm nhìn về xây dựng cộng đồng chia sẻ tương lai Việt Nam-Trung Quốc; đồng thời thể hiện vai trò tích cực, chủ động của Việt Nam trong ASEAN - một cơ chế hợp tác đa phương quan trọng hàng đầu đối với Việt Nam.

Phó Thủ tướng cũng đánh giá cao những tham luận của các đại biểu đã nêu bật được tiềm năng, lợi thế cạnh tranh nổi trội của Lào Cai, trong đó có lĩnh vực du lịch, nông nghiệp công nghệ cao, chế biến khoáng sản, đồng thời gợi mở nhiều giải pháp kết nối Lào Cai và các địa phương của Việt Nam với các nước ASEAN, các đối tác của ASEAN và vùng Tây Nam của Trung Quốc.

Quan hệ ASEAN-Trung Quốc toàn diện, có tầm quan trọng hàng đầu

Phó Thủ tướng đánh giá, sau gần 60 năm phát triển, ASEAN đã khẳng định vị thế là một mô hình hợp tác khu vực thành công trên thế giới, giữ vai trò trung tâm trong các cấu trúc khu vực, là hạt nhân thúc đẩy đối thoại và hợp tác cũng như phát triển ở khu vực. Thành công của ASEAN đến từ tinh thần tự lực, tự cường, tự chủ chiến lược, sự đoàn kết, hợp tác, thống nhất trong đa dạng giữa các nước thành viên ASEAN.

Trong quan hệ đối ngoại của ASEAN, quan hệ Đối tác Chiến lược Toàn diện ASEAN - Trung Quốc là một trong các mối quan hệ toàn diện và quan trọng hàng đầu.

Trung Quốc hiện là đối tác thương mại lớn nhất của ASEAN trong 15 năm liên tiếp kể từ năm 2009, và ASEAN đã vươn lên trở thành đối tác thương mại lớn nhất của Trung Quốc trong 4 năm liên tiếp kể từ năm 2020. Kim ngạch thương mại hai chiều ASEAN - Trung Quốc 10 tháng đầu năm 2024 đạt gần 800 tỷ USD, tăng 7,2% và vốn FDI từ Trung Quốc vào các nước ASEAN năm 2023 đạt 17,3 tỷ USD.

Phó Thủ tướng Bùi Thanh Sơn tham quan gian hàng triển lãm trong khuôn khổ sự kiện - Ảnh: VGP/Hải Minh

Việt Nam là đối tác thương mại lớn nhất của Trung Quốc trong ASEAN

Về quan hệ Việt Nam-Trung Quốc, Việt Nam duy trì vị trí là đối tác thương mại lớn nhất trong ASEAN, lớn thứ 4 của Trung Quốc. Trung Quốc đứng đầu về số dự án cấp mới, đứng thứ 3 về số vốn đầu tư vào Việt Nam trong năm 2024.

Lãnh đạo cấp cao hai Đảng, hai nước cũng đạt nhiều nhận thức chung quan trọng, nhất là việc ủng hộ các địa phương hai nước, đặc biệt là các tỉnh (khu) giáp biên triển khai giao lưu hợp tác, trong đó có tỉnh Lào Cai với các địa phương Trung Quốc.

Phó Thủ tướng Bùi Thanh Sơn khẳng định: Củng cố và phát triển quan hệ hữu nghị, hợp tác với Trung Quốc luôn là ưu tiên hàng đầu trong chính sách đối ngoại của Việt Nam.

Cần khai thác thác tốt các động lực từ quan hệ tốt đẹp giữa Việt Nam, ASEAN với Trung Quốc

Tỉnh Lào Cai có một vị trí trung tâm ở vùng trung du và miền núi phía bắc Việt Nam, hội tụ đủ các điều kiện thuận lợi "riêng có" để phát triển thành trung tâm kết nối giao thương và kinh tế quan trọng giữa Việt Nam và các nước ASEAN với vùng Tây Nam-Trung Quốc.

Lào Cai là trung tâm kinh tế, đối ngoại trên tuyến hành lang kinh tế Côn Minh - Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng - Quảng Ninh; là trung tâm trung chuyển giữa các tỉnh của Việt Nam, ASEAN với thị trường Vân Nam và vùng Tây Nam của Trung Quốc.

Tỉnh cũng có đầy đủ các loại hình giao thông kết nối nội tỉnh, liên tỉnh và quốc tế, thổ nhưỡng phong phú, giàu tài nguyên khoáng sản, giàu tiềm năng du lịch, có nhiều cửa khẩu quốc tế lớn.

Với tầm quan trọng đó của Lào Cai, thời gian qua, Chính phủ Việt Nam đã có nhiều chính sách để hỗ trợ tối đa cho tỉnh khai thác các tiềm năng, lợi thế nói trên. Kế hoạch triển khai xây dựng Lào Cai trở thành Trung tâm kết nối giao thương kinh tế giữa Việt Nam và các nước ASEAN với vùng Tây Nam của Trung Quốc đã được ban hành tháng 12/2024.

Quy hoạch vùng Trung du và miền núi phía Bắc thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050, đặt ra những nhiệm vụ trọng tâm và khâu đột phá để gắn kết tỉnh Lào Cai với các tỉnh trong nội địa Việt Nam cũng như với quốc tế.

Kết nối giữa tỉnh Lào Cai với tỉnh Vân Nam nói riêng và các địa phương Tây Nam Trung Quốc nói chung ngày càng được chú trọng, mang lại nhiều cơ hội hợp tác kinh tế và đầu tư cho các địa phương của hai bên cũng như giữa Việt Nam và Trung Quốc.

Phó Thủ tướng Bùi Thanh Sơn thăm các gian hàng triển lãm trong khuôn khổ sự kiện - Ảnh: VGP/Hải Minh

Tuy nhiên, hợp tác vẫn chưa được như kỳ vọng khi kim ngạch thương mại giữa tỉnh Vân Nam và Việt Nam mới đạt gần 3 tỷ USD trong năm 2023, chiếm chưa đầy 1% tỉ trọng thương mại Việt - Trung.

Hai nước đang phấn đấu nâng kim ngạch thương mại Việt Nam - Vân Nam lên mức 5 tỷ USD. Phó Thủ tướng nhấn mạnh mục tiêu này chắn sẽ được hiện thực hóa khi có hệ thống kết nối giao thông đường sắt và đường bộ thông suốt, hệ thống cửa khẩu thông minh.

Với tiềm năng, lợi thế đó, Phó Thủ tướng Bùi Thanh Sơn mong muốn ngày càng có thêm nhiều doanh nghiệp của Trung Quốc, ASEAN, và quốc tế đến với mảnh đất Lào Cai giàu tiềm năng.

Phó Thủ tướng cũng gợi mở một số định hướng lớn về hợp tác trong thời gian tới, trước hết là khai thác tốt các động lực từ quan hệ tốt đẹp giữa ASEAN và Trung Quốc, giữa Việt Nam và Trung Quốc, giữa Việt Nam với các nước ASEAN, giữa Việt Nam với các đối tác để tăng cường hợp tác toàn diện giữa các địa phương, đặc biệt về kinh tế, thương mại, đầu tư, du lịch, trong đó có phát huy tối đa tiềm năng, lợi thế của Lào Cai, để đưa tỉnh phát triển nhanh, bền vững, bao trùm và toàn diện; ưu tiên các động lực tăng trưởng mới như khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, kinh tế tuần hoàn, kinh tế chia sẻ, kinh tế tri thức, chuyển đổi xanh, chuyển đổi số…

Phó Thủ tướng Bùi Thanh Sơn cùng các đại biểu tại sự kiện - Ảnh: VGP/Hải Minh

Bên cạnh đó, cần tăng cường hợp tác trong các lĩnh vực trọng điểm trên cơ sở bình đẳng, cùng có lợi, lấy chất lượng, hiệu quả và tính bền vững làm tiêu chí hàng đầu.

Cụ thể, theo Phó Thủ tướng Bùi Thanh Sơn, phải tạo được bước chuyển lớn về hợp tác kinh tế - thương mại thông qua đẩy mạnh hợp tác ở cấp địa phương giữa tỉnh Vân Nam và Lào Cai cùng các địa phương Việt Nam; tăng cường phát triển, kết nối hạ tầng giao thông tiêu biểu là dự án đường sắt khổ tiêu chuẩn Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng, cầu đường bộ qua sông Hồng thuộc khu vực biên giới Bát Xát (Việt Nam) - Bá Sái (Vân Nam), kết nối ray giữa ga Lào Cai - ga Hà Khẩu Bắc; mở rộng hợp tác du lịch thông qua các hoạt động xúc tiến du lịch và tạo điều kiện thuận lợi cho các hoạt động giao lưu, đi lại của người dân hai bên.

Cùng với đó, cần phối hợp trong công tác quản lý biên giới trên đất liền giữa hai nước Việt Nam - Trung Quốc bằng việc thực hiện tốt 03 văn kiện pháp lý về biên giới trên đất liền và các thỏa thuận có liên quan; phát huy và nâng cao hiệu quả của các cơ chế phối hợp quản lý biên giới; đặc biệt tăng cường hợp tác đấu tranh phòng, chống tội phạm, xử lý thỏa đáng các vụ việc phát sinh tại khu vực biên giới, xây dựng đường biên giới hòa bình, ổn định, hữu nghị, hợp tác và phát triển.

Phó Thủ tướng cho rằng việc hai nước hoàn thành phân giới cắm mốc toàn tuyến biên giới, trong đó Lào Cai là tỉnh đầu tiên hoàn thành phân giới cắm mốc với Trung Quốc, là cơ hội rất tốt để hai bên duy trì đường biên giới hòa bình, hữu nghị nhưng quan trọng là phải khai thác hết mọi tiềm năng để thúc đẩy sự phát triển của các tỉnh biên giới hai nước, trong đó có Lào Cai.

Phó Thủ tướng đề nghị các bộ, ngành, tỉnh Lào Cai và các địa phương Việt Nam tiếp thu nghiêm túc và kịp thời giải đáp các ý kiến, đề xuất tại sự kiện Gặp gỡ 2025; sau sự kiện có kế hoạch, chương trình cụ thể triển khai thực hiện.

Hải Minh