Đưa pháp luật lên non cao Hang Kia

Đã từng có thời kỳ, đồng bào dân tộc Mông ở xã Hang Kia (Mai Châu) chỉ tuân theo những quy định, quy ước trong dòng họ, nội tộc. Ý thức, nhận thức pháp luật hầu như rất mờ nhạt, nhưng đến nay đã có sự thay đổi đáng kể khi được các cấp, các ngành quan tâm, đẩy mạnh tuyên truyền, phổ biến pháp luật.

Già Sùng A Dếnh (ngồi giữa), xóm Thung Mặn, xã Hang Kia (Mai Châu) phát huy vai trò người có uy tín tuyên truyền nhân dân, con cháu trong dòng họ chấp hành nghiêm pháp luật.

Theo đồng chí Khà A Lau, Chủ tịch UBND xã Hang Kia, là địa bàn có điều kiện kinh tế - xã hội khó khăn, địa hình chia cắt, các xóm, khu dân cư cách xa nhau nên việc tuyên truyền, phổ biến pháp luật đến người dân còn hạn chế, trình độ dân trí thấp; người dân ít có sự giao lưu, tiếp xúc với cuộc sống bên ngoài... Nhận thức pháp luật của người dân không đồng đều, việc chấp hành pháp luật phần lớn chưa nghiêm dẫn đến tình trạng vi phạm pháp luật như xâm canh, xâm cư trái phép, nghiện ma túy, tảo hôn, tội phạm ma túy còn diễn ra và có diễn biến phức tạp. Thống kê từ năm 2020 đến nay, trên địa bàn xảy ra 45 vụ tảo hôn, 33 vụ với 36 người phạm tội về ma túy. Xã hiện còn 11 người nghiện ma túy...

Đồng chí Hà Thị Ly, Trưởng phòng Tư pháp huyện Mai Châu cho biết, qua nắm bắt thực tế, nhận thức, ý thức chấp hành pháp luật của nhiều người dân, nhất là ở các xóm vùng sâu, xa, khó khăn của xã Hang Kia còn hạn chế. Nguyên nhân do các xóm, khu dân cư nằm rải rác tại khu vực đồi núi hiểm trở, giao thông đi lại khó khăn. Có những xóm cách trung tâm xã cả chục km như Thung Mặn, Thung Ảng, Thung Mài. Do vậy, việc tuyên truyền, phổ biến các chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của nhà nước, các văn bản quy phạm pháp luật đến từng xóm, khu dân cư chưa được như mong đợi...

Xuất phát từ thực trạng đó, thực hiện phương châm "thường xuyên, liên tục, đẩy mạnh tuyên truyền, phổ biến pháp luật đến người dân” theo phương thức "mưa dầm thấm lâu”, thời gian qua, Phòng Tư pháp huyện đã phối hợp cấp ủy, chính quyền địa phương tổ chức tuyên truyền, phổ biến pháp luật bằng nhiều hình thức, phương thức phù hợp với phong tục tập quán, điều kiện tiếp nhận của người dân. Như tuyên truyền trực tiếp thông qua các cuộc họp dân, họp xóm; tuyên truyền qua hệ thống loa phát thanh của các khu dân cư; thông qua các tiểu phẩm sân khấu hóa; tuyên truyền thông qua các dòng họ, người có uy tín, tổ liên gia tự quản... đã từng bước làm thay đổi nhận thức, ý thức chấp hành pháp luật, hình thành nếp sống "thượng tôn pháp luật” cho nhân dân.

Trong 6 tháng đầu năm 2024, các cơ quan chức năng, ngành, đoàn thể huyện Mai Châu phối hợp cấp ủy, chính quyền xã tổ chức hàng chục buổi tuyên truyền, phổ biến pháp luật, trong đó có 2 cuộc tuyên truyền, phổ biến pháp luật trực tiếp tại xóm Thung Mặn và Thung Ảng, thu hút trên 200 lượt người dân ở các xóm tham gia. Ngoài ra, UBND xã phối hợp Phòng Phổ biến giáo dục pháp luật (Sở Tư pháp) và Phòng Tư pháp huyện mở hội nghị tuyên truyền, phổ biến các luật về hôn nhân - gia đình, phòng chống ma túy, bảo vệ và phát triển rừng, đất đai, dân chủ ở cơ sở... đến toàn thể cán bộ các ban, ngành, người có uy tín, ban công tác mặt trận các xóm. Ngoài việc đẩy mạnh tuyên truyền, phổ biến pháp luật, thời gian qua xã Hang Kia được đầu tư hệ thống tủ sách pháp luật một cách đồng bộ. Đến nay mỗi tủ sách có hàng trăm đầu sách pháp luật, phục vụ hiệu quả công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật ở cơ sở. Cùng với đó, đội ngũ hòa giải viên, tuyên truyền viên pháp luật của xã, xóm phát huy vai trò, tích cực tuyên truyền, phổ biến pháp luật cho người dân.

Theo đồng chí Khà A Lau, Chủ tịch UBND xã, nhờ nâng cao hiểu biết pháp luật, nhiều năm qua Hang Kia không có vụ xâm hại rừng nghiêm trọng nào phải xử lý hình sự. Từ là điểm "nóng” về tảo hôn, đến nay số vụ tảo hôn giảm mạnh. Trong 6 tháng đầu năm nay xã chỉ ghi nhận 1 trường hợp tảo hôn. Đặc biệt, từ sự tham gia vào cuộc tích cực của các dòng họ, người có uy tín, già làng, trưởng bản, nhiều đối tượng truy nã nguy hiểm về ma túy được vận động ra đầu thú (điển hình như trường hợp Hờ A Của (SN 1988), trú tại xóm Thung Mặn là đối tượng truy nã đặc biệt nguy hiểm khi tham gia mua bán trái phép 30 bánh heroin). Cùng với đó, thông qua tuyên truyền, vận động, người dân 5/5 xóm đã giao nộp hàng trăm khẩu súng các loại, đạt trên 90% số lượng được khảo sát.

Mạnh Hùng