Đưa Việt Nam thành trung tâm công nghiệp bán dẫn: Quyết liệt cho khát vọng lớn

1. Sáng 12/3, một sự kiện được giới công nghệ trong nước cũng như quốc tế hết sức quan tâm đã khai mạc tại Hà Nội. Đó là Hội nghị Quốc tế về Trí tuệ Nhân tạo và Bán dẫn (AISC) 2025 được tổ chức bởi Aitomatic, Hoa Kỳ và Trung tâm Đổi mới sáng tạo Quốc gia (NIC). Với chủ đề “Kiến tạo tương lai: kết nối AI và công nghệ bán dẫn toàn cầu”, Hội nghị đã quy tụ hơn 1.000 lãnh đạo, chuyên gia, đặc biệt trong đó có sự góp mặt của các tên tuổi lớn như Google, NVIDIA, IBM, Meta, Intel, TSMC, Samsung, MediaTek, Tokyo Electron, Panasonic, Qorvo, Marvell và các tập đoàn công nghệ từ Silicon Valley (Hoa Kỳ)...

Theo kế hoạch, Hội nghị AISC 2025 tại Hà Nội sẽ diễn ra trong 03 ngày từ 12 - 14/03/2025 với các hoạt động chính gồm: Các phiên Hội thảo chuyên đề về “Cuộc cách mạng công nghệ bán dẫn - trí tuệ nhân tạo tại Silicon Valley” và “Sự hội tụ của bán dẫn và trí tuệ nhân tạo: Yếu tố đột phá tạo ra chu kỳ cơ hội mới” ngày 12-13/3/2025 tại Trung tâm Hội nghị Quốc gia; Triển lãm, kết nối đầu tư, kinh doanh; và Diễn đàn chính sách “Việt Nam chủ động phát triển ngành công nghiệp bán dẫn và trí tuệ nhân tạo trong kỷ nguyên mới” ngày 14/3/2025 tại Trung tâm Đổi mới sáng tạo Quốc gia, với sự tham dự và phát biểu chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ Việt Nam.

Phát biểu tại phiên khai mạc, Tiến sĩ Christopher Nguyễn, nhà sáng lập Aitomatic chia sẻ: “Những nỗ lực của Chính phủ Việt Nam trong việc thúc đẩy phát triển AI và bán dẫn đang cho thấy hướng đi đúng đắn, phù hợp với xu thế dịch chuyển của chuỗi giá trị công nghệ toàn cầu. Hội nghị AISC 2025 cho thấy sự quan tâm mạnh mẽ của cộng đồng quốc tế, khẳng định sức hút của Việt Nam như một điểm đến chiến lược trong lĩnh vực công nghệ cao. Sự kết hợp giữa tầm nhìn quốc gia và nhu cầu đầu tư quốc tế của các nền kinh tế phát triển như Hoa Kỳ, Nhật Bản, Hàn Quốc… đã tạo nên sức hút lớn cho Hội nghị AISC, mở ra nhiều cơ hội quan trọng cho sự phát triển của ngành AI và bán dẫn tại Việt Nam.”

2. Thực ra, trước Hội nghị AISC 2025, “Việt Nam đang trở thành điểm đến hấp dẫn của các tập đoàn trong lĩnh vực công nghiệp bán dẫn toàn cầu” đã là mệnh đề được giới công nghệ nhắc đến nhiều lần. Và không chỉ là lời nói, những con số cùng rất nhiều sự kiện thực tế đã là minh chứng cho thấy trong bối cảnh cạnh tranh gay gắt giữa các nền kinh tế về phát triển lĩnh vực bán dẫn, Việt Nam là cái tên đầy súc hút với các nhà đầu tư bán dẫn.

Theo đó, thống kê được Bộ trưởng Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng, Phó Trưởng ban Thường trực Ban Chỉ đạo quốc gia về phát triển ngành công nghiệp bán dẫn đưa ra hồi trung tuần tháng 12/2024 cho biết, hiện Việt Nam có 174 dự án FDI trong lĩnh vực bán dẫn với tổng vốn đăng ký gần 11,6 tỷ USD. Điển hình là Samsung có kế hoạch đầu tư 2 nhà máy kiểm định, đóng gói bán dẫn tại Việt Nam với tổng vốn đầu tư dự kiến khoảng 4,1 tỷ USD.

Thu hút sự chú ý của toàn cầu là sự kiện Tập đoàn NVIDIA - tập đoàn có vốn hóa lớn nhất thế giới, sau khi có nhiều cuộc khảo sát, thăm dò tại nhiều thị trường tại khu vực Đông Nam Á và trên thế giới đã quyết định chuyển tới đầu tư tại Việt Nam. NVIDIA đã ký thỏa thuận với một số đối tác về việc dịch chuyển chuỗi sản xuất từ các nước khác sang Việt Nam, cung cấp các bộ xử lý đồ họa (GPU) và các thiết bị kết nối với cam kết đầu tư 4 - 4,5 tỷ USD trong vòng 4 năm tới tại 6 địa phương. Đặc biệt là hợp tác thành lập Trung tâm Nghiên cứu và Phát triển trí tuệ nhân tạo (AI), Trung tâm Dữ liệu AI tại Việt Nam.

Bên cạnh đó, trong thời gian qua Việt Nam cũng đã thu hút nhiều ông lớn trong ngành bán dẫn như Samsung, Qualcomm, Infineon, Amkor với nhiều dự án đầu tư xây dựng nhà máy, mở rộng sản xuất, lắp ráp có giá trị lên tới tỷ USD. Mới đây, đầu tháng 2/2025, Amkor Technology, một trong ba nhà cung cấp dịch vụ thử nghiệm và đóng gói chất bán dẫn thuê ngoài lớn nhất thế giới, đã xin cấp phép tăng công suất nhà máy tại Bắc Ninh lên gấp ba lần, đạt 3,6 tỷ sản phẩm mỗi năm.

Hana Micron - một doanh nghiệp Hàn Quốc khác trong lĩnh vực đóng gói và kiểm định - cũng đã đầu tư khoảng 600 triệu USD xây dựng nhà máy tại Bắc Giang từ năm 2019 và đã có kế hoạch mở rộng. Công ty BE Semiconductor Industries N.V của Hà Lan đã nhận giấy chứng nhận đầu tư vào Khu công nghệ cao TP. Hồ Chí Minh, với số vốn hơn 115 tỷ đồng (tương đương 4,9 triệu USD) trong giai đoạn đầu, để đầu tư thuê nhà xưởng, sản xuất và dự kiến sẽ đi vào hoạt động trong năm 2025...

3. Theo bà Linda Tân - Chủ tịch Hiệp hội Bán dẫn Đông Nam Á (SEMI), có 4 bốn yếu tố đã, đang và sẽ giúp Việt Nam trở thành điểm đến hấp dẫn với các nhà đầu tư.

Thứ nhất, đó là việc Việt Nam có “sự ổn định chính trị và quyết tâm lớn của Chính phủ” trong thúc đẩy phát triển ngành công nghiệp bán dẫn, với lộ trình và mục tiêu rõ ràng cho ba giai đoạn.

Thứ hai, Việt Nam có vị trí địa lý thuận lợi, ở gần một số thị trường lớn nhất toàn cầu hiện nay như Trung Quốc và ASEAN, đồng thời nằm trên các tuyến hàng hải chủ chốt dễ dàng sang châu Âu và Bắc Mỹ.

Thứ ba, Việt Nam có nguồn nhân lực tiềm năng cung cấp cho ngành bán dẫn với chi phí lao động tương đối cạnh tranh với các thị trường khác.

Và thứ 4 là việc các tên tuổi lớn như Samsung, Amkor, Intel, Micron, Marvell, Infineon… đều có nhà máy tại Việt Nam, củng cố thêm vị thế của Việt Nam trong chuỗi cung ứng toàn cầu.

Rõ ràng, thiên thời, địa lợi nhân hòa đang mở ra với Việt Nam trên hành trình hiện thực khát vọng không chỉ trở thành một mắt xích trong chuỗi cung ứng bán dẫn toàn cầu mà còn hướng tới xây dựng một hệ sinh thái công nghiệp bán dẫn tiên tiến, hấp dẫn của khu vực và thế giới. Tuy nhiên, khát vọng lớn luôn cần những nỗ lực rất lớn.

Vì thế, ngoài 4 yếu tố đã có như Chủ tịch Hiệp hội Bán dẫn Đông Nam Á đã chỉ ra, thì việc “cần làm ngay”, cần làm quyết liệt khẩn trương hết sức trong thời điểm này là hiện thực hóa các mục tiêu cụ thể được đề ra trong “Chiến lược phát triển công nghiệp bán dẫn Việt Nam đến năm 2030 và tầm nhìn 2050”, trong đó, ưu tiên số 1 là tăng tốc cải thiện chất lượng nguồn nhân lực, hệ thống hạ tầng, nguồn cung năng lượng, cải cách hành chính để gia tăng sức cạnh tranh, tạo điều kiện cho doanh nghiệp trong nước và nhà đầu tư nước ngoài sản xuất bán dẫn tại Việt Nam.

Đường lớn đã mở, cơ hội đã có, đi được đến đâu, nắm bắt cơ hội đến mức nào, phụ thuộc hoàn toàn vào sự quyết tâm, quyết liệt ấy.

Hà Trang