Đừng để COPD âm thầm tấn công

Thời tiết giao mùa, khói bụi, ô nhiễm môi trường đang khiến số ca bệnh liên quan đến đường hô hấp, đặc biệt là hen phế quản và bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính (COPD) gia tăng đáng kể. Tại Bệnh viện 30 tháng 4 tỉnh Sóc Trăng, mỗi ngày Khoa Khám bệnh tiếp nhận từ 40 - 50 bệnh nhân đến khám các bệnh lý liên quan đến phế quản, phổi, trong đó nhiều trường hợp mắc hen phế quản và COPD. So với cùng kỳ năm 2025, số lượt bệnh nhân tăng từ 10 - 20%.

Nguyên nhân khiến bệnh dễ bị bỏ qua là do COPD là bệnh lý diễn tiến âm thầm, thường bị nhầm lẫn với cảm lạnh thông thường trong giai đoạn đầu. Nhiều người chủ quan khi thấy ho, khò khè kéo dài mà không đi khám sớm. Kết quả là, khi bệnh trở nặng, bệnh nhân mới đến cơ sở y tế thì đã trong tình trạng khó thở, suy hô hấp, phải điều trị dài ngày hoặc nhập viện. Theo các bác sĩ chuyên khoa, nếu không được phát hiện và điều trị sớm, bệnh có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm, làm giảm đáng kể chất lượng cuộc sống, ảnh hưởng đến khả năng lao động và sinh hoạt thường ngày của người bệnh.

Việc phát hiện sớm và điều trị kịp thời giúp cải thiện chất lượng cuộc sống cho người bệnh. Ảnh: HOÀNG PHÚC

Việc phát hiện sớm và điều trị kịp thời giúp cải thiện chất lượng cuộc sống cho người bệnh. Ảnh: HOÀNG PHÚC

Để giúp người dân nhận diện sớm bệnh lý này, Bác sĩ Chuyên khoa 1 Lương Hoàng Lập - Phó Trưởng Khoa Khám bệnh (Bệnh viện 30 tháng 4 tỉnh) cho biết: “Dấu hiệu sớm của bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính là ho kéo dài, khò khè, khó thở, đặc biệt khi gắng sức. Một năm, người mắc bệnh có thể gặp từ 2 - 3 đợt cấp, nếu không điều trị đúng và kịp thời thì bệnh sẽ nặng dần. Những người trên 40 tuổi, hút thuốc lá lâu năm là nhóm có nguy cơ cao mắc bệnh. Bệnh viện hiện thường xuyên tổ chức các đợt khám sàng lọc ngoài cộng đồng. Nhờ đó, nếu phát hiện người dân có dấu hiệu bệnh, sẽ hướng dẫn đến điều trị tại cơ sở y tế chuyên khoa nhằm kiểm soát tốt tình trạng bệnh”.

Mặt khác, tại Khoa Hô hấp, bệnh nhân nhập viện điều trị COPD thường có đặc điểm chung là hút thuốc lá nhiều và kéo dài, đa phần từ 40 gói/năm trở lên. Bác sĩ Đinh Thị Mỹ Lệ - Khoa Hô hấp (Bệnh viện 30 tháng 4 tỉnh) cho hay: “Chúng tôi điều trị bệnh nhân COPD chủ yếu bằng phương pháp phun khí dung giúp giãn phế quản, kết hợp sử dụng kháng sinh để phòng ngừa bội nhiễm và điều trị các bệnh lý đi kèm như tăng huyết áp. Tuy nhiên, đây là bệnh mãn tính, không thể chữa khỏi hoàn toàn. Do đó, điều trị chỉ giúp kiểm soát triệu chứng, ổn định tình trạng và hạn chế diễn tiến nặng. Trong quá trình điều trị, việc người bệnh tuân thủ dùng thuốc đúng chỉ định và đặc biệt là phải ngưng hút thuốc lá là yếu tố then chốt giúp cải thiện sức khỏe lâu dài”.

Thực tế cho thấy, nhiều người bệnh khi được chẩn đoán COPD đã phải thay đổi lối sống và thói quen để thích nghi và giữ gìn sức khỏe. Ông Trần Hải, xã Thạnh Quới, huyện Mỹ Xuyên là một trường hợp điển hình. Trước đây ông hút thuốc nhiều năm, nhưng sau khi được chẩn đoán bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính và được bác sĩ khuyên nên bỏ thuốc lá, ông đã quyết tâm cai thuốc. Ông Hải chia sẻ: “Tôi bị ho, khó thở, đi khám thì bác sĩ nói bị COPD. Tôi nghe lời bác sĩ bỏ thuốc luôn, mỗi tháng đến bệnh viện lấy thuốc về uống đều đặn. Từ khi bỏ thuốc lá và uống thuốc đúng chỉ định, tôi thấy sức khỏe tốt hơn, dễ thở hơn nhiều. Tôi mong những người đang hút thuốc lá nên bỏ càng sớm càng tốt để giữ sức khỏe”.

Các chuyên gia khuyến cáo, người bệnh COPD không chỉ cần tuân thủ điều trị bằng thuốc mà còn phải kết hợp các biện pháp hỗ trợ như tập thở đúng cách, vận động nhẹ nhàng, dinh dưỡng hợp lý, kiểm soát các yếu tố nguy cơ như khói bụi, khí độc, đặc biệt là cần tái khám định kỳ theo hẹn. Người bệnh nên chủ động báo với bác sĩ khi có các triệu chứng bất thường như khó thở tăng, ho nhiều, sốt hoặc mệt mỏi kéo dài để được theo dõi và xử trí kịp thời.

Một điều đáng lưu ý nữa là viêm phế quản và COPD không còn là bệnh chỉ xảy ra ở người cao tuổi. Trong môi trường sống hiện nay, nhiều người trong độ tuổi lao động cũng có nguy cơ mắc bệnh do hút thuốc lá hoặc làm việc trong môi trường ô nhiễm, khói bụi. Vì vậy, việc chủ động bảo vệ sức khỏe hô hấp cần được mọi người quan tâm, không phân biệt tuổi tác.

Từ những cảnh báo nêu trên, ngành y tế khuyến cáo người dân nên đeo khẩu trang khi ra đường, tránh tiếp xúc khói thuốc, khói bụi công nghiệp, đồng thời xây dựng lối sống lành mạnh, hạn chế sử dụng thuốc lá và các chất kích thích có hại cho đường hô hấp. Nếu có các triệu chứng như ho kéo dài, khò khè, khó thở… hãy đến cơ sở y tế chuyên khoa để được chẩn đoán và điều trị sớm. Bởi lẽ, bảo vệ lá phổi chính là bảo vệ sức khỏe cho bản thân và những người thân yêu trong gia đình. Đừng đợi đến khi không thể thở mới đi khám.

HOÀNG PHÚC

Nguồn Sóc Trăng: https://baosoctrang.org.vn/suc-khoe-va-doi-song/202506/dung-de-copd-am-tham-tan-cong-1d7599f/