Dùng đèn Led điều tiết sinh trưởng trong trồng hoa cúc
Cây hoa cúc là cây ngày ngắn, thường được trồng vào vụ đông, cho sản phẩm phục vụ thị trường chơi xuân, đặc biệt dịp lễ Tết. Nhưng khó khăn ở thời vụ này là 'ngày ngắn, đêm dài' nên ảnh hưởng đến chất lượng cây hoa cúc. Từ thực tiễn này, Trung tâm ứng dụng, Thông tin Khoa học công nghệ và Đo lường thử nghiệm (Sở Khoa học và Công nghệ Ninh Bình) đã xây dựng và thực hiện mô hình 'áp dụng công nghệ chiếu sáng nhân tạo bằng đèn Led chuyên dụng tiết kiệm điện điều tiết sinh trưởng trong trồng hoa cúc trên địa bàn tỉnh Ninh Bình'.
Cán bộ kỹ thuật và ông Điền Văn Nhẫn theo dõi sự sinh trưởng của cây cúc tại mô hình.
Một số “nhànông chuyên canh” ở vùng trồng hoa Ninh Phúc (thành phố Ninh Bình) chia sẻ,trong điều kiện chiếu sáng bình thường, cây hoa cúc sẽ ra hoa sớm, ảnh hưởngđến chất lượng của thân-cành lá - hoa, dẫn đến thành phẩm không đủ tiêu chuẩn thương mại.
Cùng với đó, trongsản xuất hoa cúc thương phẩm phục vụ Tết, cây cúc được trồng vào vụ đông là vụcó ngày ngắn đêm dài, thời gian chiếu sáng ít, cây giống vừa trồng xuống chưakịp sinh trưởng đủ chiều cao đã gặp điều kiện thích hợp cho ra hoa.
Chính vìthế, trong sản xuất hoa cúc, người dân thường phải chiếu đèn cho cả cây dùng đểlấy ngọn nhân giống cũng như cây trồng để lấy hoa thương phẩm. Thường ở vườnươm cây giống phải chiếu đèn liên tục, còn ở vườn trồng phải chiếu đèn mỗi đêmtừ 4 - 6 tiếng kể từ khi trồng, sau khi ngừng chiếu sáng, lúc này cây đã sinhtrưởng đủ chiều cao và thân lá, sẽ hình thành nụ và cho hoa.
Những năm trướcđây, người nông dân trồng hoa cúc trên địa bàn thường dùng bóng đèn Compactchiếu sáng để cây hoa cúc đạt tiêu chuẩn, tăng hiệu quả. Phương pháp canh tácnày giúp hoa nở đúng dịp, hoa to, cánh đẹp, cây cao đạt tiêu chuẩn và dễ tiêuthụ. Tuy nhiên, mức độ tiêu tốn điện năng ở mức khá cao.
Thạc sỹNguyễn Thu Hương cho biết: Trước đây, đèn chiếu sáng mà các hộ dân trên địa bàntỉnh sử dụng là bóng đèn sợi đốt, tỏa nhiệt lớn, tốn điện và tuổi thọ của bóngđèn ngắn. Sau đó tiến đến sử dụng đèn compact thay thế bóng đèn sợi đốt vì nótiết kiệm được điện, tỏa ít nhiệt và tuổi thọ bóng đèn kéo dài.
Tuy đã giảmđược lượng điện năng đáng kể so với đèn sợi đốt, nhưng chi phí điện năng khi sửdụng đèn compact chiếu sáng vẫn rất lớn. Theo tính toán, trung bình chi phítiền điện khoảng gần 700.000 đồng/sào/vụ, tương đương với khoảng 19 triêụđồng/ha/vụ cho việc sử dụng đèn compact 20W để chiếu sáng.
Nhằm giảm chi phícho sản xuất mà không ảnh hưởng đến sinh trưởng trong trồng hoa cúc, Trung tâmứng dụng, Thông tin Khoa học công nghệ và Đo lường thử nghiệm Ninh Bình đã thựchiện mô hình sử dụng công nghệ chiếu sáng nhân tạo bằng đèn Led chuyên dụng tiếtkiệm điện.
Theo đó, mục tiêu là xây dựng mô hình trồng thử nghiệm 1.500 m2 hoacúc áp dụng công nghệ chiếu sáng nhân tạo bằng đèn Led chuyên dụng tiết kiệmđiện điều tiết sinh trưởng, từ đó tuyên truyền, phổ biến trên địa bàn tỉnh. Đểthực hiện mô hình, Trung tâm đã phối hợp với Hợp tác xã hoa Ninh Phúc.
Vơí1.500 m2 hoa cúc, Trung tâm đã hỗ trợ toàn bộ cây giống hoa cúc (75.000 cây),188 bóng đèn LED, 188 đui đèn và 578m dây điện, cử cán bộ xuống hướng dẫn kỹthuật trực tiếp triển khai. Định kỳ hàng tuần, các cán bộ kỹ thuật của Trungtâm xuống kiểm tra, theo dõi quá trình sinh trưởng, phát triển của cây, hướngdẫn các hộ tham gia mô hình chăm sóc cây hoa cúc, đảm bảo các điều kiện tốtnhất cho sự sinh trưởng, phát triển của cây.
Ông ĐiềnVăn Nhẫn ở thôn Đoài Thượng, xã Ninh Phúc - hộ xã viên tham gia mô hình áp dụngcông nghệ cho hay: Cây hoa cúc tại mô hình được trồng từ tháng 10/2019, sau 4tháng trồng, cây sinh trưởng, phát triển tốt, cành hoa to khỏe, không có sựkhác biệt so với cây hoa được chiếu sáng bằng đèn compact. Thậm chí cây pháttriển đồng đều hơn so với sử dụng đèn compact.
Về lượng điện năng tiêu thụ trên1 sào Bắc Bộ (360m2), nếu sử dụng đèn compact 20w, với số lượng bóng đèn là 45chiếc, chiếu sáng trong 30 ngày, mỗi ngày 8 giờ thì sẽ tiêu tốn 216kWh. Trongkhi cũng sử dụng 45 bóng đèn Led 9w, số ngày chiếu sáng tương đương, thời gianchiếu sáng giảm còn 6 giờ/ ngày, sẽ chỉ tiêu tốn 72,9 kWh, giảm gần 3 lần sovới bóng đèn Compact.
Trung bình giá điện 2.000 đồng/kWh, trên 1 sào trồng sử dụngđèn Led cho chi phí thấp hơn 286.200 đồng (gần 8 triệu đồng/ha) so với bóng đèncompact. Kết quả cây hoa cúc trồng tại mô hình đang cho nụ, nụ hoa to, đều,đẹp, chiều cao của hoa cúc đạt tiêu chuẩn từ 1 - 1,2m, bán đúng dịp chơi xuân,đón Tết.
Với giá bán tại vườn dao động từ 3.000 - 3.500 đồng/cành hoa, trừ cácchi phí, cây hoa cúc cho thu lãi từ 10 - 12 triệu đồng/sào. Theo tính toán củacác cán bộ kỹ thuật thực hiện mô hình, ưu điểm vượt trội của đèn Led là có dảiquang phổ hẹp, cây có thể hấp thụ hầu hết lượng điện năng ánh sáng phát ra.
Hơnnữa, cấu tạo bằng các chất liệu kim loại và plastic, nên đèn Led chịu lực tácđộng khá tốt, không bị nứt, không dễ vỡ khi trời mưa hoặc khi nhiệt độ thay đôỉđột ngột như các bóng đèn khác có vỏ bằng thủy tinh. Việc chiếu sáng bằng đènLed còn có ưu điểm khác, như thân thiện với môi trường, bóng đèn không chưáthủy ngân và các chất độc khác, chi phí bảo hành và thay thế hệ thống thấp nêntiết kiệm đầu tư...
Về tuổi thọ, đèn Led có tuổi thọ khoảng 10-15 năm, còn đèncompact chỉ khoảng 3-5 năm. Chính vì thếkhi sử dụng đèn Led chiếu sáng sẽ tăng thêm nhiều hiệu quả kinh tế do giảm tiềnđiện và công lao động qua các vụ.
Mô hình sửdụng công nghệ chiếu sáng nhân tạo bằng đèn Led chuyên dụng tiết kiệm điện điêùtiết sinh trưởng của hoa cúc là giải pháp tiết kiệm điện hiệu quả, mang lại giátrị kinh tế cho người dân. Mô hình mang lại nhiều lợi ích, như: tiết kiệm nănglượng, bảo vệ môi trường, hướng đến một nền sản xuất nông nghiệp bền vững hyvọng sẽ sớm được nhân rộng không chỉ trong trồng hoa cúc mà còn áp dụng nhiêùtrong lĩnh vực sản xuất nông nghiệp nói chung.
Bài, ảnh:Nguyễn Minh