Dựng nhà cho người dân sau bão lũ: Cách làm sáng tạo ở Bảo Yên

Với tinh thần, trách nhiệm cao và quyết tâm giúp bà con sớm ổn định đời sống sau bão lũ, huyện Bảo Yên đã có cách làm sáng tạo, hiệu quả, tháo gỡ khó khăn về thủ tục pháp lý, rút ngắn thời gian dựng nhà cho người dân.

Dân góp tiền mua đất, san tạo mặt bằng tái định cư

Người dân bản Múi 1 dựng lại nhà mới.

Gia đình anh Hứa Văn Tắng ở bản Múi 1, xã Yên Sơn vừa khởi công căn nhà ở khu đất mới. Căn nhà cũ của gia đình anh ở thôn Múi 1 xây khang trang rộng gần 200 mét vuông đã bị sập đổ hoàn toàn do sạt lở đất đầu tháng 9 vừa qua. Sau thời gian ở tạm tại khu lánh nạn, được sự hỗ trợ của chính quyền địa phương, anh Tắng và 4 hộ dân bị mất nhà cửa ở bản Múi 1 đã thỏa thuận góp tiền mua lại khu đồi của một hộ dân trong thôn rồi san gạt thành mặt bằng để làm nhà.

Khu đất ở bản Múi 1 do các hộ dân góp tiền mua và san tạo mặt bằng.

Cùng trong khu tái định cư này, căn nhà của gia đình anh Triệu Văn Ton đã xây xong tường, chuẩn bị lợp mái. Anh Ton bảo phải mất gần một tháng sau mưa lũ mới tìm được khu đất này, các hộ dân góp tiền ra đây ở, vì đều là anh em làng xóm ở bản cũ giờ lại được ở gần nhau cũng cảm thấy đỡ buồn.

Theo báo cáo của UBND xã Yên Sơn, đợt mưa lũ do ảnh hưởng của hoàn lưu bão số 3 đã gây nhiều thiệt hại trên địa bàn, trong đó có 18 nhà bị sập đổ hoàn toàn, 25 hộ thuộc diện phải di dời khẩn cấp. Trước tình hình đó, để giải quyết chỗ ở cho bà con, xã đã họp với các hộ dân bàn giải pháp tìm kiếm nơi ở mới, yêu cầu bắt buộc là phải nằm trong vùng an toàn, không có nguy cơ sạt lở, không nằm trong khu vực đất đã giao cho các tổ chức. Đến nay, 24 hộ trên địa bàn xã đã san tạo xong mặt bằng đủ điều kiện làm nhà, 15 hộ khởi công làm móng, 1 hộ đã cơ bản hoàn thành, đảm bảo trước ngày 31/12, các hộ dân bị mất nhà cửa sẽ được chuyển về nhà mới.

Ông Nguyễn Văn Thắng, Chủ tịch UBND xã Yên Sơn cho biết: Sau khi rà soát quy hoạch, đối chiếu trên bản đồ, chúng tôi sẽ giới thiệu cho bà con các vị trí có thể làm nhà ở để bà con tự thỏa thuận mua bán, trao đổi với các chủ sử dụng khu đất. Hai bên thống nhất mức giá phù hợp, nếu có trường hợp chưa tìm được tiếng nói chung, cán bộ xã sẽ tham gia phân tích, vận động để các chủ sử dụng đất hiểu chủ trương cùng chăm lo chỗ ở cho người dân bị thiệt hại do mưa bão, phát huy tinh thần tương thân, tương ái. Thực tế, qua phân tích, nhiều hộ đồng tình với chủ trương này, không có trường hợp lợi dụng khó khăn để nâng giá.

Cùng với cách làm trên, hiện nay, trên địa bàn huyện Bảo Yên đang triển khai 5 khu tái định cư do các hộ dân tự tìm đất, san tạo mặt bằng. Trong đó, tại xã Yên Sơn có hai khu đất tổng diện tích 7.000 m2, gồm: 1 khu tái định cư cho 7 hộ ở bản Múi 1, diện tích khoảng 5000 m2; 1 khu tái định cư cho 8 hộ ở bản Múi 3 diện tích khoảng 2.000 m2. Xã Thượng Hà có 1 khu tái định cư cho 11 hộ ở bản 6 Vài Siêu, diện tích khoảng 1 ha. Xã Kim Sơn có 1 khu tái định cư cho 11 hộ ở bản 2 Nhai Tẻn. Xã Việt Tiến có 1 khu gồm 4 hộ ở bản Tân Bèn diện tích khoảng 1.500 m2.

Một căn nhà mới đã dần hiện hữu.

Bà Vũ Thị Ngát, Trưởng phòng Kinh tế - Hạ tầng huyện Bảo Yên cho biết, thông thường để triển khai một dự án sắp xếp dân cư tập trung phải thực hiện nhiều bước, từ thực hiện chủ trương đầu tư, quy hoạch đến các thủ tục liên quan… Có khi mất 1 - 2 năm mới ra được dự án. Ngoài ra, dự án sắp xếp dân cư thường chỉ bố trí được đất ở, không bố trí được đất sản xuất nên nhiều hộ dân không muốn vào. Vì vậy việc để người dân tự tìm vị trí phù hợp, không phải thay đổi nhiều tập quán sinh hoạt, bà con sẽ yên tâm gắn bó lâu dài. Một thuận lợi nữa là ngay khi nhận được nguồn hỗ trợ, bà con có thể triển khai xây nhà luôn...

Không để người dân chờ đợi

Để người dân bị thiệt hại sớm nhận được nguồn hỗ trợ thì việc xét duyệt các trường hợp theo đúng quy định cũng gặp nhiều khó khăn do hầu hết các xã trên địa bàn huyện đều có các hộ dân trong diện được hỗ trợ làm mới hoặc sửa chữa. Xác định đây là nhiệm vụ chính trị quan trọng, có ý nghĩa nhân văn sâu sắc, phải đảm bảo công khai, minh bạch, đúng đối tượng, huyện Bảo Yên đã chỉ đạo thành lập tổ thẩm định gồm nhiều cơ quan, ban, ngành liên quan và đại diện chính quyền địa phương; thôn, bản tiến hành rà soát từng xã, làm không kể ngày nghỉ. Một bộ hồ sơ của hộ dân đều có hình ảnh kèm theo để phục vụ công tác thanh tra, kiểm tra khi cần thiết.

Cán bộ phòng chuyên môn và chính quyền địa phương thăm hỏi, hỗ trợ người dân hoàn thiện các thủ tục cần thiết để dựng nhà.

Theo bà Vũ Thị Ngát, Trưởng Phòng Kinh tế - Hạ tầng huyện, có trường hợp nhà bị ảnh hưởng, nứt tường từ trước nhưng lại báo với chính quyền do ảnh hưởng của đợt mưa bão này, tổ thẩm định đã đề nghị xác minh lại, nếu thực sự do ảnh hưởng mưa bão mà phát sinh thêm hư hại thì đưa vào danh sách hỗ trợ. Các hộ dân có ý kiến, còn lăn tăn về mức hỗ trợ, chúng tôi đều xác minh lại để đảm bảo người dân không bị thiệt thòi.

Với cách làm rõ ràng, minh bạch, làm gọn từng xã, chỉ mất 6 ngày, tổ thẩm định đã rà soát, sàng lọc và tham mưu cho UBND huyện ban hành quyết định phê duyệt danh sách 414 hộ gia đình bị thiệt hại về nhà ở do ảnh hưởng của cơn bão số 3 (Yagi) trên địa bàn huyện Bảo Yên trong đợt đầu tiên. Hiện nay, huyện đang tiếp tục xét đợt 2, dự kiến xét duyệt thêm 55 hộ.

Chỉ chưa đầy 10 ngày từ khi tìm được khu đất, bà con đã san tạo xong mặt bằng và làm móng nhà.

Với quyết tâm đảm bảo các hộ dân bị mất nhà ở do bão lũ có chỗ ở ổn định trước 31/12, huyện Bảo Yên đã xây dựng kế hoạch phân công lãnh đạo huyện, thủ trưởng các cơ quan, lãnh đạo chủ chốt các xã trực tiếp theo dõi từng người, từng hộ; tập trung chỉ đạo đôn đốc tìm đất, hỗ trợ người dân dựng lại nhà cửa.

Song song với đó, công tác xóa nhà tạm cho các trường hợp người có công, hộ nghèo, cận nghèo cũng được thực hiện khẩn trương, đồng loạt trên địa bàn các xã. Tiến độ triển khai được báo cáo theo từng tuần để kịp thời tháo gỡ khó khăn, vướng mắc phát sinh.

Ông Nguyễn Văn Nhất, Phó Chủ tịch UBND huyện Bảo Yên cho biết: Với hàng trăm hộ dân bị thiệt hại, nếu xây dựng các dự án tái định cư tập trung sẽ cần nguồn lực rất lớn. Vì vậy, huyện thống nhất chủ trương đối với các vị trí người dân tự tìm chọn được xây dựng nhà ở, đất phải đảm bảo an toàn, cho phép người dân được làm mặt bằng, xây dựng nhà ở trước và sau đó tiến hành thực hiện việc cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.

Huyện cũng giao chính quyền địa phương quản lý chặt chẽ các trường hợp trên, chịu trách nhiệm trước pháp luật, trước Huyện ủy, UBND huyện nếu để xảy ra việc lợi dụng thiên tai xây dựng công trình trên đất trái phép không thuộc đối tượng bị ảnh hưởng bởi thiên tai.

Đinh Viết Vinh - Mạnh Dũng