Dùng thuốc cai nghiện: Không đúng chỉ định sẽ gây tai biến nguy hiểm

Điều trị cho bệnh nhân nghiện bằng uống thuốc Methadone tại Hải Phòng. Ảnh: P.T

Đủ loại thuốc “điều trị” nghiện trên mạng

Theo tìm hiểu của PV, hiện thuốc cai nghiện chỉ được sử dụng ở các trung tâm điều trị cai nghiện. Tuy nhiên, chỉ cần vào Google gõ ba chữ “thuốc cai nghiện”, “chống tái nghiện”… xuất hiện hàng loạt thuốc khác nhau được quảng cáo rầm rộ. Ngoài quảng cáo công dụng của thuốc, tuyệt nhiên không có bất cứ khuyến cáo gì về các triệu chứng nguy hiểm có thể xảy ra.

Tại một số trang bán thuốc cai nghiện trên mạng như: Cainghien, thuoccainghien, giathuoc, heroin…, chúng tôi không khỏi giật mình bởi những loại thuốc cai nghiện được rao bán nhan nhản. Tại địa chỉ giathuoc…, thuốc được quảng cáo một cách hoa mỹ: “Từ sự thành công của chính người thân trong gia đình, tôi muốn giới thiệu tới các bệnh nhân một phương thuốc “Cai nghiện ma túy” tại nhà êm dịu không vật vã, không có chất gây nghiện, không cần cắt cơn trước khi cai, không đau nhức cơ bắp, tiêu chảy, hay triệu chứng ngứa trong xương (dị cảm), không gây mất ngủ, chán ăn trong khi dùng thuốc... Song song việc dùng thuốc bệnh nhân có thể lao động, học tập và sinh hoạt cùng gia đình. Phương thuốc đã mang lại cuộc sống mới cho hơn 3.000 bệnh nhân tại Thái Lan khi bài thuốc được mang ra thử nghiệm lâm sàng, mức độ thành công có thể đạt tới 97%. Vậy nếu bạn thật sự quan tâm tới cá nhân cũng như người thân trong gia đình, hãy liên hệ với tôi để tìm hiểu nhiều hơn về tác dụng của thuốc và nếu có nhu cầu tôi sẽ gửi thuốc tới tận tay người bệnh để dùng thử”.

Theo người bán hàng của trang web này, chủ yếu thuốc là hàng xách tay. Thuốc chống tái nghiện Arbenil nhập từ Thụy Sĩ và Depade từ Mỹ, giá mỗi viên 40.000-45.000 đồng.

Trên trang heroin…, nhiều người tự giới thiệu từng cai nghiện ma túy thành công với nội dung: “Phải công nhận Methadone cai nghiện hay thật, vật vã dòi bò chuyện nhỏ. Uống 1 ngày 1 liều nhỏ ăn uống ngủ nghỉ, thậm chí đi làm bình thường, sau 7 ngày thì chỉ còn sự thèm thuồng của bản thân thôi… Ai cần Methadone liên hệ mail em: nguyenvnn1987… em sẽ tư vấn và chia sẻ loại thuốc này cho các bạn”.

Mỗi người nghiện có một phác đồ điều trị riêng

Trao đổi với PV Báo GĐ&XH, ông Trần Quang Thắng cho hay, không thể coi điều trị cắt cơn giải độc là một giải pháp thật sự đối với cai nghiện ma túy, đó chỉ là việc làm đầu tiên và quan trọng cho một quá trình điều trị nghiện lâu dài và liên tục. Tất cả các thuốc hỗ trợ điều trị cai nghiện chỉ giúp bệnh nhân giảm thiểu các triệu chứng của “hội chứng cai”, có thể giúp họ vượt qua cơn hành hạ do thèm ma túy mà thôi .

Việc dùng thuốc hỗ trợ điều trị cai nghiện bán tràn lan qua mạng là không nên vì ta không thể xác định được nguồn gốc, quá liều có thể dẫn đến nguy hiểm. Mỗi loại thuốc phải có bác sĩ kê đơn, sử dụng theo sự hướng dẫn chứ chưa nói rằng lĩnh vực cai nghiện cần có bác sĩ chuyên ngành. Mặt khác cũng không nên hiểu là thuốc nào đó có thể cai được nghiện hẳn nên đừng quá tin. Bên cạnh đó, quá trình sử dụng các loại thuốc cắt cơn, giải độc có thể gây phản ứng nên bệnh nhân phải có bác sĩ trực bên cạnh và có trang thiết bị cần thiết để có thể cấp cứu người bệnh khi tai biến xảy ra.

Ông Trần Quang Thắng cũng cho rằng, cai nghiện có thể có nhiều mô hình, khiến nhiều gia đình băn khoăn lựa chọn: Xích con mình tại nhà, gửi vào chùa hay cho lên công trường đập đá,… Nhưng tốt nhất là người nghiện cần đến các trung tâm cai nghiện tập trung vì ở đấy thực hiện quy trình cai nghiện bài bản. Ở nhà cũng có trường hợp thành công vì họ giác ngộ lại được gia đình, dòng họ quan tâm, nhưng cũng rất khó khăn. Mỗi người nghiện khi được đưa vào trung tâm sẽ có một phác đồ điều trị riêng. Tại các trung tâm cai nghiện đều có các y bác sĩ có chuyên môn về tâm lý người nghiện nên sẽ có biện pháp chăm sóc tốt hơn tại nhà. Thời gian điều trị còn tùy vào loại chất gây nghiện, thời gian lệ thuộc ý chí, tinh thần và đặc biệt đối với “ma túy đá” người nghiện khó cai một cách dễ dàng được.

Việc cai nghiện ma túy là một quy trình đủ dài, đồng bộ các giải pháp từ biện pháp y tế đến các biện pháp trị liệu khác như tâm lý, lao động, các kỹ năng hòa nhập cộng đồng… Hơn nữa, cần có sự tham gia của nhiều lực lượng từ gia đình, trung tâm và cộng đồng, tổ chức, doanh nghiệp mới có thể giúp họ phục hồi các rối loạn do nghiện ma túy gây ra. Còn nếu cứ cắt cơn thì việc tái nghiện là điều không tránh khỏi.

PGS.TS Nguyễn Hữu Đức (Đại học Y Dược TPHCM) cũng cho biết, ở Việt Nam hiện nay chỉ có 2 loại thuốc được cho phép dùng để cai nghiện ma túy là Methadone và Naltrexone. Các loại thuốc được dùng trong cai nghiện hiện nay vẫn đòi hỏi phải được bác sĩ chỉ định và theo dõi sử dụng, chứ không thể tự ý sử dụng. Thực tế một số loại thuốc cai nghiện thực chất cũng bắt nguồn từ ma túy, được tổng hợp theo phương pháp hóa học dựa vào sự thay đổi cấu trúc hóa học của morphin (là chất được trích từ thuốc phiện) để có tác dụng tương tự hoặc đối kháng với ma túy. Nó cũng có các tác dụng phụ. Nếu dùng sai có thể gây tai biến nguy hiểm. Nghị lực của người nghiện, sự chia sẻ, tình thương, sự hỗ trợ của gia đình và cộng đồng vẫn là một yếu tố quyết định để cai nghiện thành công.

Để tránh những hậu quả xấu, người tiêu dùng không nên sử dụng những loại thuốc cắt cơn, chống tái nghiện bán qua mạng hay theo kiểu hàng xách tay vì những loại thuốc này chất lượng thế nào không ai dám đảm bảo, khi sử dụng có thể gây nguy hiểm tính mạng.

Các phác đồ và thuốc hỗ trợ cắt cơn nghiện ma túy đang chứng minh hiệu quả và được Bộ Y tế cho phép sử dụng trong thời gian hiện tại chỉ bao gồm: Phác đồ an thần kinh, phương pháp điện châm, thuốc Cedemex, thuốc Bông sen, thuốc Camat (BSA52), phương pháp dùng thuốc đối kháng Naltrexone và gần đây là phương pháp điều trị thay thế Methadone.

Phương Thuận