Dưới mưa lạnh, trai tráng Phúc Thọ vẫn hò reo 'dập' cá trên sông Tích Giang

VIDEO: Dưới mưa lạnh, trai tráng Phúc Thọ vẫn hò reo 'dập cá' trên sông Tích Giang.

Hằng năm, vào tháng 9 âm lịch, khi nước sông Tích Giang rút xuống, người dân thôn Tích Giang (xã Phúc Thọ, Hà Nội) lại nô nức mang theo 'dập' - công cụ đánh cá tự chế, rủ nhau ra sông bắt cá.

Cá sông di chuyển nhanh và rất khéo lẩn trốn, vì vậy người dân phải tự chế những chiếc 'dập' đặc biệt để úp bắt. Mỗi chiếc dài khoảng 5–6 mét, phía dưới gắn một khung dập được đan bằng lưới mắt to, đủ chắc để giữ được những con cá nặng đến 5 kg.

Chiều 7/11, dù trời mưa phùn và thời tiết se lạnh, nhiều trai làng Tích Giang vẫn dàn hàng ngang giữa sông, phối hợp nhịp nhàng tạo thành “ma trận” dập sào để đánh cá.

Họ đứng trên những cây sào dài, vừa khéo léo di chuyển dưới lòng sông, vừa nhún nhảy nhịp nhàng để úp bắt những con cá đang bơi.

Khi phát hiện cá bơi qua, người dân nhanh tay “dập” mạnh xuống nước. Cá mắc vào lưới, một người giữ sào, người kia lặn xuống mò bắt.

Cá sau khi được gỡ ra, người dân đeo vào thắt lưng rồi tiếp tục hòa mình cùng dòng người xuống sông dập cá.

Việc bắt cá bằng “dập” đòi hỏi sự phối hợp nhịp nhàng giữa các thành viên, khi mọi người cùng di chuyển về một hướng để dồn cá. Chỉ cần lệch nhịp một chút, cá có thể nhanh chóng thoát khỏi lưới.

Anh Nguyễn Tuấn Đào (34 tuổi, làng Tích Giang) chia sẻ, tập tục này là từ thời cha ông để lại. “Mỗi khi nước cạn, người làng lại rủ nhau ra sông dập cá. Có hôm bắt được cá thì cả làng cùng vui, có thêm bữa ăn ngon, còn không thì cũng là dịp để mọi người gặp gỡ, gắn kết tình làng nghĩa xóm” - anh Đào nói thêm.

Nhiều trai làng phấn khởi khoe ngay thành quả vừa dập bắt được.

“Việc bắt cá bằng dập rất khó, quan trọng nhất là sự phối hợp ăn ý giữa mọi người. Ngoài ra, người bắt cũng phải có sức khỏe và kinh nghiệm để quan sát dòng nước, đoán hướng cá bơi", ông Đào cho hay.

Mỗi buổi, có tới hàng chục người cùng tham gia dập cá, tạo nên khung cảnh tấp nập, kín cả một khúc sông.

Mỗi buổi 'dập' thường kéo dài 3–4 tiếng, người khéo tay có thể bắt được cả chục cân cá, chủ yếu là cá chép.

Khi mặt trời lặn, buổi 'dập' cá khép lại, ai nấy đều mang về cho mình một xâu cá làm thành quả sau cả buổi miệt mài dưới sông.

Ông Hứa Văn Vị đã có hơn 30 năm gắn bó với việc bắt cá bằng dập, với ông, đây không chỉ là công việc đánh bắt cá mà còn là cách gìn giữ một nét truyền thống đẹp của làng. “Mỗi lần cùng mọi người ra sông dập cá, tôi thấy rất phấn khởi. Hôm nay trời lạnh nên tôi chỉ bắt được khoảng 3 kg cá, chứ có hôm thuận lợi tôi bắt được tới cả chục kg”, ông Vị chia sẻ.

Tương truyền, tục 'dập sào' bắt cá trên sông Tích Giang có từ xa xưa, gắn với đình Tường Phiêu – nơi thờ Đức Thánh Tản Viên, vị thần đứng đầu Tứ bất tử. Người dân tin rằng chính Ngài đã dạy họ cách đan vó, chế dập sào để đánh bắt cá. Để tưởng nhớ công ơn Đức Thánh, dân làng giữ nghề truyền thống này như một nét văn hóa riêng.

Đức Nguyễn