Đuối sức vì vay mua nhà trả góp

Các bạn trẻ tìm hiểu một dự án nhà ở

Rao bán nhà, chạy xe ôm…

Đối với người trẻ, câu chuyện vay trả góp ngân hàng để mua nhà không còn xa lạ, nhất là ở một đô thị đông dân bậc nhất cả nước như TPHCM. Tâm lý tìm chỗ an cư để lập nghiệp luôn được mọi người nung nấu. Việc vay nợ trả dần từ 20-30 năm đã được nhiều người thực hiện, nhưng không phải ai cũng thành công.

Cách nay vài tuần, gia đình chị N.T. (ngụ TP Thủ Đức, TPHCM) quyết định rao bán căn nhà nhỏ gần chợ đầu mối Thủ Đức để trả khoản nợ vay ngân hàng. Chị T. buồn rầu cho hay, năm 2020, vợ chồng chị mua căn nhà hơn 50m2 trong hẻm nhỏ với giá gần 3 tỷ đồng. Lúc đó, chồng chị T. vẫn còn làm việc tại khu công nghiệp ở Đồng Nai với mức lương khoảng 20 triệu đồng/tháng. Tổng thu nhập của hai vợ chồng gần 40 triệu đồng, nuôi 2 đứa con nhỏ cũng không đến nỗi chật vật. Hàng tháng vẫn trích ra trả 17 triệu đồng cho khoản vay thế chấp 1,6 tỷ đồng và 2,5 triệu cho khoản tín chấp hơn 100 triệu đồng.

“Tuy lãi suất vay mới trên thị trường hiện rất tốt, chỉ khoảng 7%/năm, trong khi khoản nợ của tôi vẫn còn hơn 1,3 tỷ đồng và lãi suất thả nổi lên tới 11%/năm (ưu đãi cố định 2 năm ban đầu 8,7%/năm). Nhưng do hiện nay chồng tôi không có nguồn thu ổn định vì thất nghiệp nên không thể đảo khoản vay. Gần 20 triệu đồng/tháng chi trả cho khoản vay ngân hàng, chưa kể ăn uống, học hành cho con nhỏ, gia đình… khiến tôi thực sự kiệt quệ, buộc phải rao bán nhà, dù rất tiếc”, chị T. chia sẻ. Bà M.H, hàng xóm nhà chị T. cũng tỏ ra tiếc nuối: “Ngôi nhà được chào giá khá mềm 3,7 tỷ đồng nhưng tôi không có tiền để mua. Nếu có, tôi mua ngay cho đứa con trai sắp lấy vợ. Ngôi nhà sạch sẽ, 1 trệt 1 lầu, thuận tiện ra chợ, trường học… Tụi nhỏ trả góp ngân hàng thời gian qua thì tiền lãi cũng ngót nghét 600 triệu đồng rồi”.

Cùng chung hoàn cảnh, chị M.T.L., ngụ quận Tân Phú (TPHCM), làm việc tại một tập đoàn truyền thông, cũng đang chật vật gánh khoản vay trả góp và đầu tư thua lỗ của gia đình gần 4 tỷ đồng. Mỗi tháng, vợ chồng chị L. trả tiền lãi khoảng 30 triệu đồng, còn tiền gốc khi nào có sẽ gom lại đóng sau. Theo chị L., còn gồng được ngày nào thì sẽ cố gắng ngày đó. Ngoài làm việc ban ngày, tối đến chị L. tranh thủ livestream bán trái cây đặc sản các loại, còn chồng chị thì tranh thủ chạy xe công nghệ kiếm thêm thu nhập. Từ cô gái tròn trịa gần 70kg, qua 2 năm đầy áp lực, chị L. hiện chỉ còn chưa đầy 50kg.

Liệu cơm gắp mắm

Kể lại bài học kinh nghiệm từ bản thân, chị H.C.D., giáo viên ngụ quận Gò Vấp (TPHCM) cho rằng, biết buông bỏ đúng lúc cũng là điều tốt. Chị D. kể, cao điểm dịch Covid-19, chồng chị bị đột quỵ qua đời, để chị một mình bươn chải cùng 2 đứa con đang tuổi ăn tuổi lớn với khoản nợ ngân hàng hơn 1,5 tỷ đồng, trong khi ba mẹ hai bên đều khó khăn. Lúc đó, chị D. bị trầm cảm nặng, bệnh dạ dày tái phát, làm việc không hiệu quả… “Hơn nửa năm sống cùng thuốc, ra vào bệnh viện liên miên, tôi quyết định bán tài sản để trả nợ. Bởi suy cho cùng, còn người thì còn của, có sức khỏe sẽ làm ra tiền. Thật may mắn, giờ nhìn lại, tôi thấy đó là quyết định sáng suốt nhất cuộc đời”, chị D. tâm sự.

Phân tích dữ liệu từ một số trang web chuyên kinh doanh bất động sản tại Việt Nam, giá bất động sản ở các thành phố lớn như Hà Nội, TPHCM, nhất là khu vực trung tâm, hầu như hiếm khi giảm. Chưa kể, nhu cầu có nhà ở tại các khu vực này cũng rất lớn. Với mặt bằng chung cư, khoảng 10 năm trở lại đây, giá bán căn hộ ở một số quận/huyện cũng tăng đáng kể. Điển hình như khu chung cư Hưng Ngân (đường Dương Thị Mười, quận 12, TPHCM), thời điểm năm 2014, căn hộ 1 phòng ngủ có giá 720 triệu đồng/căn, thì cuối năm 2024 đã khoảng 1,5 tỷ đồng/căn và thời điểm hiện tại giao dịch thành công ở mức 1,5-1,7 tỷ đồng/căn tùy thuộc nội thất. Chị B.K.L., giáo viên trẻ, ngụ quận 12 (TPHCM) thông tin, căn nhà phố gia đình chị đang ở có diện tích 48m2, con hẻm dẫn vào nhà rộng khoảng 5m, thời điểm đầu năm 2014 chị mua có giá chưa tới 800 triệu đồng, nhưng đến tháng 5 vừa qua, có người trả gần 4 tỷ đồng mà chị chưa bán. Các ngôi nhà xung quanh giao dịch thành công ở mức 3,4-3,8 tỷ đồng tùy diện tích, vị trí…

Điều này cho thấy, nếu trước đây chưa kịp mua nhà thì hiện nay giá nhà đã tăng cao, lương tăng không bù được trượt giá sẽ khiến người trẻ càng khó mua nhà hơn. Tuy nhiên, lúc này lại liên quan đến câu chuyện “đầu tiên - tiền đâu”, vì tích lũy của người trẻ không nhiều. Anh B.Q.T., đầu bếp tại một nhà hàng ở quận Bình Thạnh (TPHCM), cho hay: “Tôi đã làm việc ở TPHCM gần 20 năm và tích lũy được hơn 1,5 tỷ đồng, nhưng muốn mua chung cư hay nhà riêng ở TPHCM thời điểm này đều phải cân nhắc kỹ. Dự tính, nếu phải vay quá nhiều, thì tôi sẽ về vùng ven của Long An để mua đất thổ cư sau đó xây nhà. Nước lên, bèo lên, khi được giá tôi sẽ bán đi, kiểu bán xa mua gần, thay vì còng lưng trả góp ngay thời điểm này”.

Khó khăn thời nào cũng có và người trong cuộc cần chủ động cân bằng cuộc sống, dự trù tình huống rủi ro. Nhiều chuyên gia kinh tế đưa ra lời khuyên, mỗi người nên duy trì một khoản dự phòng từ 100-200 triệu đồng để phòng ngừa ốm đau, thất nghiệp… Cùng với đó cũng chỉ nên vay ngân hàng từ 30%-50% giá trị căn nhà dự định mua (ngân hàng thường cho vay 70%-80%) nhằm đảm bảo cân đối thu - chi, cũng như an toàn trả nợ đường dài.

NGỌC LÂM